прэфекту́ра

(лац. praefectura)

1) адміністрацыйная адзінка ў старажытнарымскай імперыі;

2) адміністрацыйна-тэрытарыяльная адзінка ў некаторых краінах, напр. у Японіі;

3) орган кіравання адміністрацыйна-тэрытарыяльнымі адзінкамі ў некаторых краінах, напр. у Францыі, на чале з прэфектам.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

секу́нда, ‑ы, ДМ ‑дзе, ж.

1. Адзінка вымярэння часу, роўная 1/60 часткі мінуты. Кожны з нас Працы час Да секунд разлічыў, Толькі б болей зрабіць для любімай Радзімы! Панчанка. // Вельмі кароткі адрэзак часу, імгненне. І вось праз секунду, а можа праз дзве Трапечацца лешч на вільготнай траве. Глебка.

2. Адзінка вымярэння вуглоў, дуг, роўная 1/3600 градуса, якая на пісьме абазначаецца значком ″ зверху лічбы справа.

3. У музыцы — другая ступень дыятанічнай гамы, а таксама інтэрвал паміж двума суседнімі гукамі гэтай гамы.

4. Другі інструмент і яго партыя ў аркестры. Скрыпка-секунда. Кларнет-секунда.

[Ад лац. secunda — другая, наступная.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

курэ́нь

1. У актах. Адміністрацыйная адзінка.

2. Часовае збудаванне ў лесе ці полі; будан (поўдзень Беларусі Лемц. Айк.).

3. Прымітыўная хата (Слаўг.).

Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)

разліко́вы Réchen-; Réchnungs-; réchnerisch;

разліко́вая таблі́ца Réchentafel f -, -n;

разліко́вая ве́дамасць бухг. Lóhnliste f -, -n;

разліко́вая адзі́нка фін. Verréchnungseinheit f -, -en

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

грам, ‑а, м.

Адзінка вагі ў метрычнай сістэме мер, роўная вазе аднаго кубічнага сантыметра вады пры тэмпературы 4°C.

•••

Грам-атам — колькасць грамаў хімічнага элемента, роўная яго атамнай вазе.

Граммалекула — колькасць грамаў рэчыва, роўная яго малекулярнай вазе; моль ​4.

[Фр. gramme.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

улу́с, ‑а, м.

1. Уладанне мангольскага хана на тэрыторыі Цэнтральнай Азіі і Усходняй Еўропы.

2. Пасяленне, стойбішча ў народаў Цэнтральнай і Сярэдняй Азіі, Сібіры і ў калмыкаў.

3. У Якуціі да 1926 г. — адміністрацыйна-тэрытарыяльная адзінка, якая адпавядала раёну.

[Манг.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Bez.

=

1.

Bezeichnung – абазначэнне; адзнака

2.

Bezirk – раён (горада)

3.

акруга (адзінка адміністрацыйнага падзелу)

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

ГАЛ,

адзінка паскарэння ў сістэме СГС (сантыметр, грам, секунда). Абазначаецца гал. 1 гал = 1 см/с​2. Названа ў гонар Г.Галілея. Выкарыстоўваецца ў гравіметрыі.

т. 4, с. 441

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

БЭР, біялагічны эквівалент рэнтгена,

пазасістэмная адзінка эквівалентнай дозы выпрамянення. Абазначаецца — бэр. У апошні час замяняецца зівертам (Зв). 1 бэр = 0,01 Дж/кг = 0,01 Зв.

т. 3, с. 384

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

дзяся́так, -тка, мн. -ткі, -ткаў, м.

1. Адзінка падліку, роўная дзесяці, а таксама дзесяць аднолькавых прадметаў.

Д. яек.

2. Дзесяць год узросту.

Дзявяты д. пайшоў.

3. мн. Перадапошняя лічба шматзначнага ліку.

Клас адзінак, дзясяткаў, соцень.

4. мн. Пра вялікую колькасць чаго-н.

Да яго звяртаюцца дзясяткі людзей.

◊

Не з баязлівага дзясятка хто (разм.) — пра смелага, рашучага чалавека.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)