Verbum

сумясці́ць, -мяшчу́, -ме́сціш, -ме́сціць; суме́шчаны; зак., што.

1. Спалучыць, злучыць разам.

С. работу з вучобай.

Нельга с. несумяшчальнае.

2. Налажыць адно на адно (пра лініі, геаметрычныя фігуры).

С. сіметрычныя фігуры.

|| незак. сумяшча́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. сумяшчэ́нне, -я, н.

С. прафесій (у аднаго работніка).

сцячы́, сцяку́, сцячэ́ш, сцячэ́; сцячо́м, сцечаце́, сцяку́ць; сцёк, сцякла́, -ло́; сцячы́; зак.

1. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.). Пра вадкасць: збегчы па нахіленай паверхні ўніз.

2. Знемагчы ад страты крыві.

Ранены сцёк крывёю.

|| незак. сцяка́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. сцёк, -у, м.

фармуля́р, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. У дарэвалюцыйнай Расіі: паслужны спіс, куды заносіліся звесткі аб праходжанні службы чыноўнікамі.

2. Ліст, кніга або бланк, куды заносяцца асноўныя звесткі пра стан і эксплуатацыю механізма, збудавання (спец.).

Ф. машыны.

3. Бібліятэчная ўліковая картка.

|| прым. фармуля́рны, -ая, -ае.

халада́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; незак.

1. безас. Пра наступленне халадоў, паніжэнне тэмпературы паветра.

У кастрычніку стала х.

2. Тое, што і халадзець (у 2 знач.; разм.).

3. Пакутаваць ад холаду; мерзнуць (разм.).

У вайну і халадалі і галадалі.

|| зак. пахалада́ць, -а́е (да 1 знач.).

це́рам, -а, мн. -ы́ і (з ліч. 2, 3, 4) це́рамы, церамо́ў, м.

1. У Старажытнай Русі: высокі багаты дом у выглядзе вежы.

2. Пра высокі, прыгожы драўляны дом.

Не дом, а ц. пабудаваў!

|| памянш. церамо́к, -мка́, мн. -мкі́, -мко́ў, м.

|| прым. це́рамны, -ая, -ае.

ціскі́, -о́ў.

1. Прыстасаванне для заціску і трымання прадмета пры яго апрацоўцы.

2. перан. Тое, што пазбаўляе свабоды дзеяння, ставіць у цяжкае, бязвыхаднае становішча.

◊

Узяць у ціскі —

1) прыгнятаючы, поўнасцю падпарадкаваць сабе;

2) пра двухбаковы ахоп войск праціўніка.

|| прым. ціско́вы, -ая, -ае (да 1 знач.).

чу́тна і чутно́.

1. безас., у знач. вык. Можна чуць.

Не ч. песень.

2. безас., у знач. вык. Ёсць звесткі (разм.).

Пра яго нічога не ч.

Ніякіх навін не ч.?

3. у знач. пабочн. сл. Кажуць, як кажуць, нібыта (разм.).

Ён, ч., добра зарабляе.

чыта́цца, 1 і 2 ас. не ўжыв., -а́ецца; незак.

1. Паддавацца чытанню; быць чытэльным.

Апавяданне чытаецца з цікавасцю.

Надпіс цяжка чытаецца.

2. безас. Пра наяўнасць жадання ці магчымасці чытаць.

Мне сёння не чытаецца.

3. перан. Распазнавацца, угадвацца па якіх-н. прыкметах.

У вачах чытаўся сум.

шматзна́чны¹, -ая, -ае.

1. Які мае вялікае значэнне, важныя вынікі, значны ўплыў на каго-, што-н.

Шматзначная падзея.

2. Які робіць намёк на што-н. важнае, пра многае гаворыць.

Ш. позірк.

Шматзначна (прысл.) усміхацца.

3. Які мае многа значэнняў.

Шматзначнае слова.

|| наз. шматзна́чнасць, -і, ж.

шы́льда, -ы, М -дзе, мн. -ы, -аў, ж.

1. Дошка з надпісам назвы ўстановы, прадпрыемства і пад., вывеска.

2. перан. Пра знешні, паказны бок паводзін, дзейнасці, спосабу жыцця і пад. (разм.).

Гэта толькі ш., на самай справе ён не такі чалавек.

|| прым. шы́льдавы, -ая, -ае.