Лі́нія ’вузкая палоска, уяўная рыса, якая злучае дзве кропкі паверхні’, ’граніца, край, абрыс, контур’, ’доўгі рад прадметаў або з’яў’, ’прасека ў лесе’ (ТСБМ, Сцяшк.; карэліц., З нар. сл.; в.-дзвін., брасл., Сл. паўн.-зах.), лі́ня ’прасека’ (чэрв., баранав., Сл. паўн.-зах.), лі́нія ’чыгунка’ (драг., З нар. сл.), лі́ня ’тс’ (Сцяшк.). Ст.-бел. линия, линея (XVI ст.) запазычаны са ст.-польск. linija, якое з лац. līnia, часцей linea ’льняны шнур’ < lineus ’льняны’ (Булыка, Лекс. запазыч., 40; Слаўскі, 4, 265).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
абудзі́цца сов.
1. разг. пробуди́ться, просну́ться;
а. ад сну — пробуди́ться от сна (просну́ться);
2. перен. пробуди́ться, просну́ться;
~дзі́лася жада́нне наве́даць радзі́мы край — пробуди́лось (просну́лось) жела́ние посети́ть родны́е места́;
~дзі́ўся лес вясно́й — пробуди́лся (просну́лся) лес весно́й
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
загарну́ць
1. (загрэбці што-н сыпучае) zusámmenraffen vt, zusámmenscharren vt;
2. (запакаваць) éinpacken vt; éinwickeln vt (закруціць); éinhüllen vt (ахінуць);
3. (закрыць) schlíeßen* vt, zúmachen vt;
загарну́ць кні́гу das Buch schlíeßen* [zúschlagen*];
4. (загнуць край) úmschlagen* vt, hóchkrempeln аддз vt; úmknicken vt (старонку)
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
skirt2 [skɜ:t] v.
1. быць разме́шчаным або́ ісці́ ўздоўж мяжы́; акружа́ць (таксама перан.)
2. прахо́дзіць, абыхо́дзіць бо́кам; быць на валасо́к (ад чаго-н.);
skirt round death быць на валасо́к ад сме́рці;
The road skirts the forest. Дарога ідзе вакол лесу;
The sun skirted the cloud with gold. Сонца пазалаціла край воблака.
3. skirt round a question ухіля́цца ад пыта́ння;
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
бакаві́на́
1. Затока ў рэчцы са стаячай вадой, дзе мочаць лён і каноплі (Слаўг.).
2. Край дарогі, броўка; бок, схіл дарогі (Нас., Слаўг.).
Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)
паазе́р'е Месца каля аднаго возера; тэрыторыя каля азёр; прыазёрны край (Зах. Бел., Слаўг.).
□ Паазер'е Віленскае — адміністрацыйная адзінка ў Заходняй Беларусі да 1939 года.
Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)
прасве́т
1. Гальнае, асветленае месца ў лесе; край лесу, дзе відаць поле (Слаўг.).
2. Прагаліна паміж узгоркамі (Слаўг.). Тое ж просвет, просвець (Слаўг.).
Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)
Amor timere neminem verus potest (Publilius)
Сапраўднае каханне нічога не баіцца.
Истинная любовь ничего не боится.
бел. Абы да душы, пражьпвём і ў шалашы. Хоць у шалаши, абы мілы па душы. Пацалункі мілюсенькі, а абое галюсенькі. І вераб’я каханне робіць смелым.
рус. Любовь не знает преград. Проживёшь и в шалаше, коли милый по душе. Сухари с водою, лишь бы сердце с тобою. С милым мужем не стужа. Для милого и себя не жаль. Любовь всё побеждает. С милым дружком и на льду хлеба найдёшь. С милым хоть на край света. С милым рай и в шалаше.
фр. L’amour ne connaît pas d’obstacles (Любовь не знает преград). Une chaummière et un coeur (Хижина и сердце, т. е. нежные чувства).
англ. Love will creep where it may not go (Там, где любви не позволят пройти, она проползёт).
нем. Liebe überwindet alles (Любовь преодолевает всё).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
кант 1, ‑а, М канце, м.
1. Востры бераг, край, рабро чаго‑н. — Чалавек на тры крокі стаў бегчы за немцам і аглушыў яго па галаве кантам рыдлёўкі. Чорны. Якаў.. пачаў вылазіць з кабіны і, хоць на гэты раз помніў пра верхні кант, усё ж зноў выцяўся аб яго галавой. Кулакоўскі. // Рабро ў дошцы або брусе, абчасаных так, што ў папярочным сячэнні атрымліваецца прамавугольнік. // Спецыяльна адпрасаваны згіб на штанах. Ігар прапусціць лекцыю, але затое прыбярэцца ў інстытут: надушыцца, выпрасуе кант, на тоўсты вузел завяжа гальштук. Карпюк.
2. Каляровы шнурок, аблямоўка па краях або швах адзежы, часцей форменнай. Пападаліся галіфэ — чорныя, зялёныя і ўсё з чырвонымі або жоўтымі кантамі. Чорны. Праз адкрытыя вокны бачыў ён [Міколка] чорныя мундзіры, чорныя шапкі з чырвонымі кантамі. Лынькоў. // Палоска, кайма, якая аблямоўвае малюнак, фотакартку, табліцу і пад.
3. Край пераплёту вокладкі, які выступае за лінію абрэзу кніжнага блока.
[Ням. Kante.]
кант 2, ‑а, М канце, м.
Уст. Пахвальнае песнапенне ўрачыстага свецкага або царкоўнага зместу.
[Ад лац. cantus — спяванне.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Апо́лак, апо́л (Сцяшк.), абапалак (Інстр. II) ’крайняя дошка з бервяна’. Рус. дыял. ополок, обаполок ’тс’, укр. обаполок, обапіл ’тс’, рус., укр. ополок, обаполок маюць таксама значэнне ’частка скуры на жываце’ і ’ўскраіна’. Польск. opołek ’гарбыль’. Аполак утворана ад полъ ’бок, край’ з прэфіксальным о‑ (> а‑) і суфіксам ‑ъкъ (> ‑ак), як акраек; параўн. абочына. Агульнае значэнне ’тое, што з краю’ (параўн. чэш. opolí) канкрэтызуецца па-рознаму ў розных выпадках, у прыватнасці ’дошка з краю бервяна’. Не выключана, што польскае з беларускай.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)