ВІЕ́ЙРА

(Vieira) Жуан Бернарду (н. 27.4.1939, Бісау),

дзяржаўны, паліт. і ваен. дзеяч Гвінеі-Бісау. Дывізійны генерал (1983). З 1960 чл. Афр. партыі незалежнасці Гвінеі і Каба-Вердэ (ПАІГК). З 1964 камандуючы Паўд. фронтам, з 1965 нам. старшыні Ваен. савета ПАІГК. У 1973—78 старшыня Нац. нар. сходу Гвінеі-Бісау і дзярж. камісар узбр. сіл. З 1978 кіраўнік урада, адначасова ў 1982—84 міністр Нар. рэв. сіл, міністр нац. бяспекі і грамадскага парадку. Пасля ваен. перавароту 14.11.1980 узначаліў Рэв. савет. З 1981 ген. сакратар ЦК ПАІГК. З 1984 старшыня Дзярж. савета (кіраўнік дзяржавы і ўрада). З 1994 прэзідэнт Гвінеі-Бісау.

т. 4, с. 144

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

«АРХЕАЛО́ГІЯ І НУМІЗМА́ТЫКА БЕЛАРУ́СІ»,

аднатомная галіновая энцыклапедыя. Падрыхтавана і выдадзена выд-вам «Беларуская Энцыклапедыя» ў 1993. У сістэматызаваным выглядзе і алфавітным парадку ў ёй падаюцца звесткі па гісторыі бел. археал. і нумізматычнай навукі. Аб’екты апісання — выяўленыя на працягу апошніх 250 гадоў археолагамі розных краін помнікі матэрыяльнай культуры далёкіх продкаў беларусаў, усе манеты і боны, што хадзілі на тэр. Беларусі. Уключае аглядныя нарысы па бел. археалогіі і нумізматыцы і больш за 2,3 тыс. энцыклапедычных артыкулаў; спіс л-ры (1756 назваў) на бел., рус., англ., польскай, ням., італьян., літ., чэшскай, швед. і інш. мовах. Артыкулы ілюстраваны здымкамі, картамі, планамі, схемамі.

В.К.Шчэрбін.

т. 1, с. 523

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

БІРА́ЛА Захар Якаўлевіч

(2.2.1906, в. Раўнаполле Пухавіцкага р-на Мінскай вобл. — 14.9.1993),

бел. паэт. Скончыў Мінскі пед. ін-т (1934). Настаўнічаў. У 1936 рэпрэсіраваны, у 1937 зняволены на 8 гадоў. Пакаранне адбываў у Горкаўскай вобл. на лесараспрацоўках. Вызвалены ў 1940, рэабілітаваны ў 1958. Удзельнік Айч. вайны. У 1945—73 выкладчык Мар’інагорскага с.-г. тэхнікума. Друкаваўся з 1925. У 1929 пад псеўд. Захар Бульбянік выдаў зб. «Смех і радасць вёскі» (гумарыст. вершы, частушкі). Аўтар зб-каў лірыкі, жартаў і гумарыстычных вершаў «Цвітуць кветкі», «У пажарным парадку» (1968), «На светлым чорнае» (1974), «Прыляцела птушка» (1977), «Ружы і крапіва».

т. 3, с. 155

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

ГЕНЕРА́Л-ГУБЕРНА́ТАР,

намеснік, 1) вышэйшая службовая асоба мясц. адміністрацыі ў Расіі ў 1703 — 1917. Меў усю паўнату грамадз. і ваен. улады. З 1775 узначальваў генерал-губернатарства. Прызначаўся імператарам і падпарадкоўваўся яму (фармальна Сенату). Меў права выдаваць абавязковыя пастановы па пытаннях грамадскага парадку і бяспекі, адмяняць рашэнні губернатараў. Улада генерал-губернатара ў Расіі захоўвалася да Лют. рэв. 1917 (акрамя Фінляндыі, дзе гэта пасада існавала да кастр. 1917).

2) У б. калоніях і дамініёнах Вялікабрытаніі, Францыі і інш. калан. дзяржаў кіраўнік калан. адміністрацыі.

3) У краінах брыт. Садружнасці прадстаўнік англ. манарха, які прызначаецца па рэкамендацыі мясц. урадаў.

т. 5, с. 153

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

típptópp

1.

a разм. бездако́рны, беззага́нны, выда́тны

ein ~es Mädel! — дзяўчы́на што трэ́ба!

das ist ~! — гэ́та здо́рава; ≅ усё ў пара́дку

2.

adv бездако́рна, выда́тна

~ gekléidet — апра́нуты з іго́лачкі

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

backward(s)​2 [ˈbækwəd(z)] adv.

1. наза́д;

He took a step backwards. Ён зрабіў крок назад;

fall backwards па́даць дагары́ (нага́мі);

turn one’s head backwards агляда́цца

2. у адваро́тным напра́мку; за́дам напе́рад;

say the alphabet backwards называ́ць лі́тары алфаві́та ў адваро́тным пара́дку

♦

backward(s) and forward(s) уза́д і ўпе́рад;

He knew his lesson backward and forward. Ён ведаў урок назубок.

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

proper [ˈprɒpə] adj.

1. адпаве́дны, нале́жны, падыхо́дзячы;

in the proper way/order нале́жным чы́нам; у нале́жным пара́дку;

I’m not sure that’s a proper subject for a school debate. Я не ўпэўнены, што гэтая тэма падыходзіць для школьнай дыскусіі.

2. прысто́йны

3. пра́вільны

4. (пасля назоўніка) у ву́зкім значэ́нні, ва ўла́сным сэ́нсе;

Physics proper doesn’t interest me. Фізіка сама па сабе мяне не цікавіць.

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

rain​1 [reɪn] n. дождж;

drizzling rain імгла́, імжа́;

pouring/pelting/driving/torrential rain лі́вень;

radioactive rain радыеакты́ўны дождж;

It looks like rain. Здаецца, збіраецца на дождж.

♦

right as rain зусі́м здаро́вы, у пара́дку;

rain or shine ≅ кроў з но́са; пры любы́х умо́вах; што б там ні было́;

We’ll be there tomorrow rain or shine. Заўтра мы там будзем, кроў з носа.

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

reign

[reɪn]

1.

n.

улада́рства, панава́ньне n.

a reign of law and order — панава́ньне зако́ну й пара́дку; ула́да f.

2.

v.i.

улада́рыць, панава́ць

A king reigns over his kingdom — Каро́ль улада́рыць у сваі́м карале́ўстве

On a still night silence reigns — У спако́йную ноч пану́е цішыня́

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

mäßig

1.

a

1) памярко́ўны, сярэ́дні

2) пасрэ́дны

2.

adv уме́рана, ме́рна; стры́мана

~ lében — жыць скро́мна [сці́пла] =mäßig паўсуф. прыметнікаў, паказвае на адпаведнасць правілу, закону, абавязку, вызначанаму парадку: régelmäßig рэгуля́рны

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)