Канва́ ’рэдкая сятчатая тканіна (баваўняная або льняная), якая служыць асновай пры вышыванні крыжам’ (ТСБМ, Сцяшк.), лід. канво́ ’тс’ (Сл. паўн.-зах.). Паводле націску запазычана з рус., (а не з польск.), канва́, якое (у XIX ст.) < з франц. canevas ’канва’. Аднак раней, яшчэ ў XVI ст. ст.-бел. канавасовый ’з палатна канавасу’ прыйшло са ст.-польск. kanawasowy < kanawas < (kanawac(a), kanafas ’шаўковая або баваўняная тканіна’, суч. польск. kanafas ’пераплётны матэрыял’) < італ. canavaccio ’ануча’ < с.-лац. canovacium ’грубае палатно’, якое ўзыходзіць да canava ’каноплі’ (Булыка, Запаз. 136; Слаўскі, 2, 47–48).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Раго́жа, раго́жка ’грубая ўпаковачная тканіна’, ’посцілка’, ’тканіна рэдкага перапляцення’ (ТСБМ), рого́жа, рэдка рого́га ’сплеценая з травы посцілка’ (ТС), раго́шка ’мачалка з лубяных палосак’ (Сл. ПЗБ), раво́шка ’мачалка’ (Сцяшк. Сл.), рус. рого́жа, укр. рого́жа, польск. rogoża, чэш. і слав. rohož ’рагожа’, ’пляцёнка з чароту, саломы’, славен. rogóža ’чаротавы верх вазка’, серб. ро̀гожина, харв. rógožina ’цыноўка з рагожы’, балг. рого́жка ’тс’. Прасл. *rogoža вытворане ад *rogozъ ’чарот, трыснёг’ (Фасмер, 3, 490). Махэк₂ (420) адносіць слова разам з нова-в.-ням. Rohr ’камыш’, гоц. raus, герм. *rauza‑ да рэліктаў “праеўрапейскага”. Гл. таксама наступнае слова.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Віго́нь ’паўднёваамерыканская лама з тонкай мяккай шэрсцю, Lama vicugna’; ’тканіна з шэрсці вігоні’; ’пража з сумесі бавоўны і грубай шэрсці’ (БРС, КТС). Запазычана праз польск. ці рус. мову з франц. vigogne (< ісп. vicuña < перуанск. wikunia).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ба́йка
(польск. bajka, ад с.-н.-ням. baie)
мяккая, пераважна баваўняная тканіна з прыгладжаным ворсам.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
гі́фы
(гр. hyphe = тканіна, павуціна)
ніткападобныя ўтварэнні, якія ўтвараюць грыбніцу (міцэлій) і пладовыя целы грыбоў.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
каленко́р, ‑у, м.
Баваўняная, моцна праклееная тканіна аднаколернай афарбоўкі. Пераплёт з каленкору.
•••
Іншы каленкор — зусім другая справа, іншая размова. — Давай, Андрушка, наладзім хор! — казаў раз пісар Лабановічу. — Я табе памагу! Разумееш ты, зусім іншы каленкор, калі ў царкве спявае добры хор. Колас.
[Ад фр. calencar — род баваўнянай пафарбаванай тканіны.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
трыко́, нескл., н.
1. Шарсцяная тканіна ўзорнага пляцення для верхняга адзення. Касцюмнае трыко.
2. Трыкатажнае адзенне, якое шчыльна аблягае цела і выкарыстоўваецца як тэатральны або спартыўны касцюм. Гімнастычнае трыко. Спартыўнае трыко.
3. Жаночая бялізна з трыкатажу, якая прыкрывае ніжнюю частку тулава да пояса.
[Фр. tricot.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
checked
[tʃekt]
adj.
1) у кра́ткі (напр. ткані́на)
2) Gram.
а) закры́ты (пра склад)
б) у закры́тым скла́дзе (пра гало́сны)
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
woof
I [wʊf]
n.
1) уто́к -ку́ m.
2) ткані́на f.
II [wʊf]
1.
n.
брэх -у m.
2.
v.i.
браха́ць
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
ліня́ць, 1 і 2 ас. не ўжыв., -я́е; незак.
1. Траціць сваю першапачатковую афарбоўку; выцвітаць.
Тканіна ліняе на сонцы.
2. Скідваць ці мяняць у пэўныя перыяды сваё покрыва (пра жывёл, птушак).
Зайцы ліняюць.
|| зак. вы́ліняць, -яе, зліня́ць, -я́е (да 1 знач.) і паліня́ць, -я́е.
|| наз. ліня́нне, -я, н. і лі́нька, -і, ДМ -ньцы, ж. (да 2 знач.).
Веснавая л. пушных звяроў.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)