АБМЕ́ Н у эканоміцы ,
узаемны абмен дзейнасцю (таварамі, паслугамі) паміж людзьмі, як правіла, на эквівалентнай аснове. Адбываецца непасрэдна ў вытв-сці (абмен вытв. дзейнасцю або загатоўкамі, паўфабрыкатамі) і ў форме абмену прадуктамі працы і паслугамі. З аднаго боку, абмен — састаўная ч. вытв. працэсу, з другога — адна з самаст. стадый грамадскага ўзнаўлення, якая спалучае вытв-сць з размеркаваннем і спажываннем.
Неабходнасць абмену абумоўлена грамадскім падзелам працы. У першабытным грамадстве звязаны з падзелам працы ўнутры абшчыны (абмен паміж абшчынамі быў выпадковы). З развіццём вытв-сці абмен набываў рэгулярны характар і асабліва пашырыўся з усталяваннем машыннай індустрыі. Са з’яўленнем грошай непасрэдны абмен тавараў (Т—Т) перарос у абарачэнне , але захаваўся ў вытв-сці, а таксама ў бартэрных здзелках (гл. Бартэр ).
т. 1, с. 28
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
прыхава́ ць сов.
1. (спрятать тайком ) припря́ тать;
п. запа́ лкі ад дзяце́ й — припря́ тать спи́ чки от дете́ й;
2. (с целью запасти, сохранить ) припря́ тать, прибере́ чь;
п. крыху́ гро́ шай — припря́ тать (прибере́ чь) немно́ го де́ нег;
3. (не обнаружить ) прикры́ ть, скрыть;
п. падма́ н — скрыть обма́ н
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
абарачэ́ нне н.
1. (кругавы паварот ) Ú mdrehung f é hung f é ndung f
абарачэ́ нне вако́ л Зямлі́ É rdumkreisung f
2. эк. ó n f Ú mlauf m грошай Ú mschlag m Ú msatz m тавараў )
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
банк
(фр. banque, ад іт. banco = лаўка)
1) установа, дзе ажыццяўляюцца грашовыя аперацыі, аперацыі з золатам, замежнай валютай і іншыя функцыі;
б. дадзеных — сукупнасць інфармацыі, сканцэнтраванай у пэўным месцы, дзе яна даступна для калектыўнага карыстання;
2) сума грошай , пастаўленая на кон у картачнай гульні.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
казна́
(рус. казна, ад палавецк. xazna)
1) фінансавыя рэсурсы дзяржавы, цэнтралізаваныя дзяржаўныя крыніцы фінансаў; грашовыя сродкі якой-н. установы;
2) дзяржава як суб’ект пэўных маёмасных правоў і інтарэсаў;
3) гіст. грошай і каштоўнасцей цароў, князёў, манастыроў і інш. , а таксама самі гэтыя каштоўнасці.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
Bá tzen
I
m -s, -
1) гіст. ба́ цэн (манета ў Паўднёвай Германіі і Швейцарыі )
2) разм. куш
ein schöner ~ Geld — цэ́ лая ку́ ча гро́ шай
II
m -s, - глы́ ба; камлы́ га
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
Á usgabe
f -, -en
1) вы́ дача
2) расхо́ д, выдатко́ ўванне; pl выда́ ткі
keine ~n sché uen — не шкадава́ ць гро́ шай [сро́ дкаў]
die ~n trá gen* — не́ сці выда́ ткі
3) выда́ нне
4) вы́ пуск кашто́ ўных папе́ р
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
levy
[ˈlevi]
1.
v.t.
1) наклада́ ць, зьбіра́ ць (пада́ ткі)
2) набіра́ ць, мабілізава́ ць у во́ йска
3) забра́ ць (за даўгі́ )
2.
n.
1) збор -у m. гро́ шай , пада́ ткаў)
2) набо́ р у во́ йска
•
- levy war on
- levy war against
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
стяжа́ ть книжн.
1. сов. а́ ць (нажы́ ць); (о корыстной наживе) нагрэ́ бці;
он стяжа́ л большо́ й капита́ л ён нажы́ ў (нагро́ б) шмат гро́ шай ;
2. сов. ы́ ць, набы́ ць;
стяжа́ ть сла́ ву здабы́ ць (набы́ ць) сла́ ву;
3. несов. а́ ць; грэ́ бці; см. стяжа́ ть 1
4. несов. а́ ць; см. стяжа́ ть 2
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
набра́ цца , -бяру́ ся, -бярэ́ шся, -бярэ́ цца; -бяро́ мся, -бераце́ ся, -бяру́ цца; -бяры́ ся; зак.
1. (1 і 2 ас. не ўжыв. ). Сабрацца ў нейкай колькасці.
Набралася поўная хата людзей.
2. чаго . Знайсці ў сабе ўнутраныя сілы, магчымасці.
Н. смеласці.
3. звычайна безас. -н.
Набралася вады.
4. чаго . Нацярпецца, перажыць, адчуць.
Н. гора.
5. чаго . Набыць, атрымаць нешта (звычайна непрыемнае).
Н. хваробы.
6. чаго . Пераняць, навучыцца чаму-н.
Н. вопыту.
7. чаго . Запасціся, назапасіць (іншы раз з адмоўем; разм. ).
Грошай не н.
8. чаго і без дап. Напіцца гарэлкі, віна (разм. ).
Ды ты ўжо недзе набраўся.
|| незак. набіра́ цца , -а́ юся, -а́ ешся, -а́ ецца (да 1—4, 6 і 8 знач. ).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)