сквалы́га, ‑і, ДМ ‑у, Т ‑ам, м.; ДМ ‑лызе, Т ‑ай (‑аю), ж.
Абл. Скнара, жмінда. Адзін сквалыга, які вадзіў каня на начлег, паквапіўся на дабро дэсантнікаў.Навуменка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
тпру́каць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.
Разм. Спыняць каня ці якую‑н. іншую цяглавую жывёліну выкрыкам «тпру». Зірнуў дзед, напнуў лейцы, каб .. падацца з бочкай у кусты, пачаў ціх[е]нька тпрукаць.Лынькоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ Набе́дры, набедрыкі ’шлеі, частка збруі’ (докш., бабр., Янк. Мат., Янк. 1), ’шоры’ (карэл., Янк. Мат.), ’бакавыя раменьчыкі на мордзе каня’ (Маслен.), ’рамяні, каб хамут на вушы не падаў’ (ТС). Ад бядро (бо шляя апаясвае круп каня), значэнне ’шоры’, ’частка вузлы’ ў выніку падабенства па функцыі, параўн. Сцяцко, НЛС; параўн. таксама іншую назву гэтай дэталі — на‑рытнікі (гл.), корань якой Непакупны (Балто-северно-слав. яз. связи 48) звязвае з літ.rietas ’бядро’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Бэнцаль ’байструк’ (Некр.). Бясспрэчна, з польск.bęcwal, bencwal ’дурань, пень, нехлямяжы’ (а гэта, магчыма, ад назвы каняBucefal, гл. Варш. сл., 1, 141; Брукнер, 24).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Мы́чка1, мучка ’абчасаная на грэбені і скручаная скруткам жменька ільновалакна, падрыхтаваная да пражы’ (Юрч., Касп., Бяльк., Растарг., Мат. Гом., Мат. Маг., Рам. 3, Нар. Гом., Нар. словатв., ТС, Ян.), ’недапрадак’, ’абдзіркі’ (нараўл., петрык., ЛАПИ). Укр.мичка, рус.мычка, мычки, польск. варміньска-мазурск. myczki ’кудзеля’. Памыкаць? (гл.).
◎ Мы́чка2 ’месца пад заднім пальцам на капыце каня’ (кобр., Нар. лекс.). Да -мыкаць, змыкацца (прасл. тъ£-): у гэтым месцы нага каня змыкаецца з капытом.
◎ Мы́чка3, мучка ’пакручастая нярэзкая неядомая белая лугавая трава сівец, Nardus L.’ (Бяльк., Мат. Гом., Нар. Гом., ТС, Ян.), ’густая сухадольная дзярніна сіўцу’ (жытк., Яшк.). Да мьічка?. Названа паводле падабенства кусціка травы з валасістым покрывам пад заднім пальцам ля капыта каня.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
вы́песціцьсов.
1. (взрастить в холе) вы́пестовать, вы́холить; (растение — ещё) взлеле́ять;
в. каня́ — вы́холить ло́шадь;
2.перен. взлеле́ять;
в. ма́ру — взлеле́ять мечту́
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
уе́здзіцьсов., разг.
1. (утрамбовать) уе́здить; уката́ть;
у. даро́гу — уе́здить (уката́ть) доро́гу;
2. (измучить ездой) уе́здить, зае́здить;
у. каня́ — уе́здить (зае́здить) ло́шадь
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Rist
m -es, -e
1) пад’ём (нагі)
2) запя́сце (рукі)
3) загры́вак (у каня)
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
zúreiten
*
1.
vt аб’язджа́ць (каня)
2.
vi(s) (D) пад’язджа́ць (верхам) (да чаго-н.)
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
bestéigen
*vt
1) узыхо́дзіць, падыма́цца (на што-н.)
2) сяда́ць (на каня, на параход)
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)