Зы́чныя лінгв. ’клас гукаў’. Рус. зы́чный, укр. зи́чний ’гучны’. Магчыма, у сувязі з зык ’гук’, прынятым у некаторых крыніцах пачатку XX ст. Замацаваўся тэрмін, верагодна, у пачатку 1920‑х гадоў.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

глухі́, -а́я, -о́е.

1. Пазбаўлены слыху.

Г. чалавек.

Падручнікі для глухіх (наз.).

2. перан., да чаго. Неспагадлівы, раўнадушны.

Г. да чужых патрэб.

3. Прыглушаны, невыразны.

Г. трэск.

Піяніна гучыць глуха (прысл.).

4. Густы, цёмны, непралазны.

Г. лес.

5. Ціхі, пустынны.

Г. завулак.

6. перан. Позні.

Глухая восень.

Глухая поўнач.

7. Без адтулін, суцэльны.

Глухая сцяна.

○

Глухі зычны — зычны гук, які вымаўляецца без удзелу голасу.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ліць¹, лью, льеш, лье; льём, льяце́, льюць і лію́, ліе́ш, ліе́; ліём, ліяце́, лію́ць; ліў, ліла́, ліло́; лі; літы; незак.

1. што. Нахіляючы што-н. напоўненае, прымушаць цячы якую-н. вадкасць.

Л. ваду на рукі.

2. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.). Вельмі моцна цячы, ісці (разм.).

Дождж лье як з вядра (аб праліўным дажджы).

3. перан. Распаўсюджваць (гук, святло, пах).

Сонца лье цяпло.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

свірчэ́ць, ‑чу, ‑чыш, ‑чыць; незак.

Разм. Утвараць гук са свістам пры палёце, руху і пад. [Дзед] сек.. [дровы] з такой лютасцю, што які аскабалак ламачыны аж узлятаў у паветра, свірчэў якую хвіліну, як.. добры прапелер, і з размаху плюхкаўся ў рэчку. Лынькоў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

creak

[kri:k]

1.

v.

рыпе́ць (пра дзьве́ры)

2.

n.

1) рыпе́ньне, скрыпе́ньне n. (дзе́яньне)

2) рып, скрып -у m. (гук)

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

◎ Пінькаць, пінькнуць — перадае гук сініцы (КТС), рус. ттькать ’выдаваць слабыя гукі’, польск. pińkać ’шчабятаць, спяваць’, чэш. pinkati, мар. pnikai ’пішчаць’. Гукапераймальнае > ’тварэнне з суф. ‑ка‑ (Васілеўскі, Прадукт. тыпы, 80; Махэк₂, 450).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

А́ЛЬФА,

назва першай літары грэч. алфавіта α. Паходзіць ад назвы фінікійскай літары 𐤀 («алеф»), што ўзнікла на аснове іерагліфічнага егіп. малюнка галавы быка. У класічным грэч. і візант. пісьме абазначала кароткі і доўгі гук «а», мела лічбавае значэнне 1. З’явілася асновай для кірыліцкай («аз»), У бел. і інш. мовах слова «альфа» абазначае пачатак чаго-небудзь («альфа і амега» — пачатак і канец, усё галоўнае).

А.М.Булыка.

т. 1, с. 286

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

А,

першая літара бел. алфавіта і інш. алфавітаў на лац. і рус. аснове. Графічнае напісанне паходзіць ад кірыліцкага (аз), якое генетычна звязана з грэч. α (альфа), а праз яго з фінікійскім 𐤀 (алеф). У кірыліцы мела і лікавае значэнне 1, з дадатковымі значкамі — 1000, — 10 000, — 100 000, — 1 000 000. У сучаснай бел. мове літара «а» абазначае галосны гук «а» сярэдняга раду ніжняга пад’ёму.

т. 1, с. 7

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

апіка́льны

(ад лац. арех, apicis = канец)

1) анат. звернуты ўгору, верхні (напр. а. орган);

2) лінгв. пярэднеязычны зычны (гук).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

ге́кельфан

[ад ням. W. Heckel = прозвішча ням. музычнага майстра (1836—1909) + гр. phone = гук]

духавы музычны інструмент, барытонавы габой.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)