Мазгля́вы ’недастаткова густы, трохі рыхлы’ (Растарг.) паходзіць з рус.мозглый < мо́згнуть ’гніць, псавацца, цвісці’, промозглый ’гнілы, сыры’, якія ад мъзга (Міклашыч, 207). Сюды ж і ц.-слав.мъждивъ, измъждити ’аслабець’, рус.мозгля́к ’недалуга’ (Праабражэнскі, 1, 545; Фасмер, 2, 638).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
flower1[ˈflaʊə]n. кве́тка;
be in flowerцвісці́, быць у кве́цені;
come into flower зацвіта́ць;
the flower of smth.fml ле́пшая ча́стка чаго́-н.;
the flower of the nation’s youth цвет мо́ладзі краі́ны
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
◎ Перацвіта́ць ’адцвітаць’ (брасл., дзятл., Сл. ПЗБ), пяраць‑ вітсіць ’тс’ (зэльв., Жыв. сл.), пырыцвітатэ ’тс’ (драг., Лучыц-Федарэц, вусн. паведамл.). Д& персі‑ і цвісці (гл.). Прыстаўка пераеш ўкр., польск., балг., макед., серб.-харв. мовах) з’яўляецца дыялектным сінонімам да ад‑ (< прасл.ot‑) — у рус., чэш., славац. і славен. мовах.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
адцвісці́, ‑цвіце; зак.
Закончыць, пакінуць цвісці. Растрэслі адзенне лясы, Даўно адцвілі верасы і травы павялі.Колас.Кветкі адцвілі, на іх месцы з’явіліся маленькія агурочкі.Бяганская.//перан. Адкрасаваць (пра маладосць, жыццё і пад.). Як шчасліва, сонечна адцвілі гэтыя апошнія гады. Пяць год таму назад сышліся.. [Ірына і Ігнась], пажаніліся.Лынькоў.Так... Здараецца ў окыцці — Што ты сядзеш будзеш баяць. Дні паспелі адцвісці, А надзеі зацвітаюць.Крапіва.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
kwitnąć
kwitn|ąć
незак.
1.цвісці; красаваць;
2. квітнець;
~ąć zdrowiem — квітнець здароўем;
gospodarka ~ie — гаспадарка квітнее
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
Руне́ць ’узыходзячы, зелянець (звычайна пра азімыя пасевы)’ (ТСБМ), ’цвісці (пра дрэва)’ (ст.-дар., Нар. сл.), руні́цца ’усходзіць, зелянець’ (ТС). Адсубстантыўны дзеяслоў ад рунь (гл.). Сюды ж, відаць, руно́ ’хвароба жывёлы’, параўн.: “калі вясной рунела елка і сасна, дабытак западаў на асаблівую хваробу, “руно”, ад якой не было ратунку” (беласт., Ніва, 1975, 19 касір.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
modern
I módern
vi гні́сці, тлець, пакрыва́цца цві́ллю, цвісці́
II modérn
a
1) суча́сны
2) мо́дны
3) мадэрні́сцкі
die ~ste Téchnik — са́мая суча́сная тэ́хніка
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
Брыня́ць ’набухаць’. Здаецца, беларускае новаўтварэнне да слав.*brьněti: укр.брені́ти, брині́ти ’гучаць; цвісці, красавацца’, ст.-польск.brznieć (польск.brzmieć), чэш.brněti і г. д. ’гучаць’. Як заўважыў Брукнер, 45, словы, якія азначаюць гучанне, гук, часта азначаюць і набуханне. Параўн. слав.*bręk‑ (гукапераймальная аснова) і *bręk‑ ’набухаць’ (гл. бра́кнуць), польск.brzmieć ’тс’, але nabrzmiały ’набухлы’. Бел.брыня́ць < *brьněti (развівалася, можа, пад польск. уплывам?). Адсюль і бры́на ’цвіль’ (гл.). Сюды адносіцца і абрыняць (гл.) ’напухнуць, азызнуць’ (гл. Мартынаў, БЛ, 1972, 2, 74).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Гарэць ’гарэць’ (ужываецца таксама ў значэнні ’цвісці’ — Шат., Жд. 2, Сл. паўн.-зах.). Рус.горе́ть, укр.горі́ти, польск.gorzeć, серб.-харв.го̀рети, ст.-слав.горѣти і г. д. Прасл.*gorěti, *gorʼǫ ’гарэць’ (агляд матэрыялу гл. у Трубачова, Эт. сл., 7, 42) звязана з прасл.*grěti, *gъrnъ, *žarъ. У аснове ляжыць і.-е.*guher‑: *guhor‑ ’гарачы, паліць і да т. п.’ Параўн. літ.garė́ti ’гарэць’, ст.-інд.háras ’жар’, ghṛṇóti ’гарыць, свеціць’, ст.-грэч.θέρομαι ’рабіцца гарачым’. Трубачоў, Эт. сл., 7, 42–43; Слаўскі, 1, 322–323; Фасмер, 1, 441; Траўтман, 79.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
квітне́ць, ‑ею, ‑ееш, ‑ее; незак.
1.Паэт. Распускацца, расцвітаць (пра кветкі). Пралескі пачалі квітнець І зелянець паляны.Смагаровіч.// Мець кветкі, быць у пары цвіцення; цвісці. Квітнее бэз. □ Квітнеюць сады. Палі і лугі ператварыліся ў стракатыя каляровыя дываны.В. Вольскі.
2.перан. Паспяхова развівацца, знаходзіцца ў спрыяльных для развіцця ўмовах; працвітаць. Квітнее прамысловасць. Квітнее культура. □ Квітней, сталіца ўсіх сталіц — Васьмівяковая Масква!Калачынскі.
3.перан. Быць здаровым, прыгожым; знаходзіцца ў стане росквіту. Жанчына квітнее. □ [Данута] адчувала сябе, відаць, выдатна, бо аж уся квітнела.Карпюк.// Станавіцца радасным, прыгажэць. Усім падабалася і ўсе хвалілі. Сяргей проста квітнеў ад задавальнення. Яму яшчэ не даводзілася так апранацца.Машара.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)