маразабо́іна, ‑ы, ж.

Знешняя падоўжная трэшчына ствала, якая ўтвараецца пры моцных маразах у выніку нераўнамернага ахаладжэння вонкавых і ўнутраных слаёў драўніны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

тэрпенці́н, ‑у, м.

Смалістае рэчыва, якое выдзяляецца са ствала хвойных дрэў у месцах разрэзу і пры перагонцы дае шкіпінар і каніфоль; жывіца.

[Грэч. terebinthinos.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Сарцаві́на ’унутраная частка сцябла (ствала) або кораня расліны’ (ТСБМ, Сл. ПЗБ). Да сэрца (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

АБТУРА́ЦЫЯ,

герметызацыя канала ствала пры выстрале для прадухілення прарыву парахавых газаў. Забяспечвае дальнабойнасць і бяспечнасць стральбы. У зброі з патронным зараджаннем абтурацыя дасягаецца выкарыстаннем латуннай гільзы, якая расшыраецца пры выстрале і забяспечвае герметызацыю ствала з боку затвора. У артыл. гарматах з бязгільзавым зараджаннем абтурацыя ажыццяўляецца з дапамогай абтуратара. Прарыву газаў у бок руху снарада перашкаджаюць вядучыя паяскі снарадаў і абалонкі куль, у мінамётах — канаўкі на цыліндрычнай частцы міны.

т. 1, с. 47

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

ца́пфа, ‑ы, ж.

Спец. Шып вала ці восі, які апіраецца на падшыпнік. Цыліндрычная цапфа. Цапфа кола турбіны. // Невялікі цыліндрычны выступ на сярэдзіне ствала гарматы.

[Ням. Zapfen.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

асяро́дак, -дка, мн. -дкі, -дкаў, м.

1. Сярэдняя, больш мяккая частка ствала або сцябла.

2. Унутраная, сярэдняя частка чаго-н.

А. электрамагніта.

3. перан. Цэнтр чаго-н.

А. падзей.

4. Тое, што і асяроддзе (у 1 знач.).

|| прым. асяро́дкавы, -ая, -ае і асяро́дачны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ствалавы́, -а́я, -о́е і ствало́вы, -ая, -ае.

1. гл. ствол.

2. у знач. наз. Рабочы, які кіруе механізмамі ствала шахты.

○

Ствалавыя клеткі — іерархія асобых клетак жывых арганізмаў, кожная з якіх здольна ў далейшым змяняцца адмысловым чынам (атрымліваць спецыялізацыю і развівацца далей як звычайная клетка).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

піро́га, ‑і, ДМ ‑розе, ж.

Вузкая доўгая лодка, абцягнутая карой, шкурамі ці выдаўбленая са ствала дрэва, якой раней карысталіся толькі караібы і народы Акеаніі.

[Ісп. piragua.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

штамб

(ням. Stamm = ствол)

частка ствала пладовага дрэва ад кораня да кроны.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

гузы́р, ‑а, м.

Абл. Ніжняя частка (снапа, ствала і пад.); камель. На гузыры той сухастоіны Наросты чорныя адны. Вітка. Кабеты пазатыкалі сярпы ў гузыры снапоў. Сачанка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)