антэфі́кс

(лац. antefixus = прымацаваны спераду)

каменнае або керамічнае ўпрыгожанне на карнізе антычнага збудавання.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

скле́ра

(гр. skleros = цвёрды)

бялковая абалонка вока, якая спераду пераходзіць у празрыстую рагавіцу.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

фырча́ць, ‑чу, ‑чыш, ‑чыць; незак.

Разм. Тое, што і фыркаць (у 2 знач.). «Казёл» фырчаў, падскакваў. У ветравое шкло, што спераду, стукалі чорныя жукі. Пташнікаў. Бабка сядзіць на лаўцы і ціха фырчыць верацяном. Каліна.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

*По́перадня, попэродня ’чалавек, які перабівае другіх’ (бяроз., Сл. Брэс.). Назва асобы па схільнасці да адпаведнага дзеяння з экспрэсіяй непахвальнасці уласціва народнай мове. Можа быць утворана з суф. ‑ня ад папярэдзіць / папярэджваць або ад папярэдні, дзе акцэнтаваў значэнне ’быць першым, перад кімсьці’, параўн. поперэдзь, пэперэдуспераду, паперадзе, першы’ (ТС), укр. поперед ’перад кімсьці, чымсьці’, рус. дыял. попередь (придти) ’першым, напачатку’, попережане ’тыя. хто едуць наперадзе’, польск. poprzednik poprzedca, poprzedzicieІ ’той, хто быў першым, перад кімсьці’, славац. popredkuспераду’. Гл. перад, пярэдні.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

макрацэфа́л

(ад макра- + -цэфал)

чалавек з вялікай або падоўжанай спераду назад галавой (параўн. мікрацэфал).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

vrstecken

vt

1) прыкало́ць, прышпілі́ць (спераду)

2) ста́віць, намяча́ць (мэту)

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

фарштэ́вень

(гал. voorsteven, ад vor = спераду + steven = стаяк)

насавая частка судна, якая з’яўляецца працягам кіля.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

наваява́ць, ‑ваюю, ‑ваюеш, ‑ваюе; зак.

Разм. (звычайна са словамі «многа», «доўга» і пад. і з адмоўем «не»). Паваяваць некаторы час. [Юзік:] — Вось белякам і крута прыходзіцца. Спераду — чырвоныя, ззаду — партызаны. Нябось, доўга не наваююць. І гарматы замежныя не памогуць... Якімовіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пінжа́к, ‑а, м.

Частка мужчынскага касцюма ў выглядзе курткі з рукавамі, якая спераду зашпільваецца. Юнак дастаў з унутранай кішэні пінжака газету і паклаў на стол. Гарбук. З-пад цёмнага яго пінжака была відаць бялюткая кашуля з бантам-гальштукам. Арабей.

[Англ. pea-jacket.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

медыя́нны

(лац. medianus)

анат. які знаходзіцца ў сярэдняй плоскасці цела, што ідзе спераду назад па яго цэнтру.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)