дапы́тлівы, -ая, -ае.

1. Які імкнецца ўсё зразумець, пазнаць.

Гэта быў д. чалавек.

2. Праніклівы, здольны многае заўважыць, прадбачыць.

Д. розум.

Абвесці дапытлівым позіркам пакой.

|| наз. дапы́тлівасць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

замуці́цца, ‑муціцца; зак.

Зрабіцца мутным. Вада замуцілася. Вочы замуціліся. Розум замуціўся.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Смысл ‘розум’ (Нас.), смы́сліць ‘разумець, цяміць’ (Нас.), змысл ‘сэнс’ (Байк. і Некр.), смы́сел ‘сэнс, значэнне; розум’, смы́сьліць ‘разумець, цяміць’ (Некр. і Байк.), змысьля́ць ‘здумляць’ (Ласт.). Параўн. укр. смисл ‘сэнс, разуменне, сутнасць, карысць’, ‘сэнс, розум’, рус. смысл, смы́слить ‘разумець’, польск. smysl, zmysł ‘адчуванне, розум, сэнс’, н.-луж., в.-луж. zmysł ‘тс’, чэш. smysl ‘тс’, славац. zmysel ‘сэнс, розум, адчуванне, разуменне’, серб.-харв. сми̑сао ‘сэнс, значэнне, схільнасць’, славен. smísel ‘сэнс’, балг. сми́съл ‘сэнс, мэта, змест, карысць’, ст.-слав. съмыслъ ‘думка, намер, погляд’. Поствербальнае ўтварэнне ад *sъmysliti < mysliti (гл. мысль) (Махэк₂, 385). Гл. яшчэ Сной₁, 585.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

common sense [ˌkɒmənˈsens] n. разу́мны сэнс, здаро́вы ро́зум

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

inquiring [ɪnˈkwaɪərɪŋ] adj. : an inquiring mind дапы́тлівы ро́зум

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

вразумля́ть несов. настаўля́ць на ро́зум; навуча́ць; утлума́чваць; (убеждать) перако́нваць;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

вразумля́ться страд. настаўля́цца на ро́зум; навуча́цца; утлума́чвацца; (убеждаться) перако́нвацца.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

всепроника́ющий прил. усёпраніка́льны;

всепроника́ющий челове́ческий ум усёпраніка́льны чалаве́чы ро́зум.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

звар’яце́лы, -ая, -ае.

1. Які страціў розум, псіхічна хворы.

З. чалавек.

Крычыць нібы з.

2. Безразважны, раз’юшаны (разм.).

З. ад злосці, ён біў посуд.

|| наз. звар’яце́ласць, -і, ж. (да 2 знач.; разм.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

grey matter [ˈgreɪˌmætə] n. infml шэ́рае рэ́чыва; ро́зум, мазгі́

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)