цячэ́нне ср.

1. (действие) тече́ние; ток м.; см. цячы́1;

2. (движение потока воды) тече́ние;

уні́з па ~нні ракі́ — вниз по тече́нию реки́;

цёплае ц. — тёплое тече́ние;

плы́сці (плыць) па ~нні — плыть по тече́нию;

плы́сці (плыць) су́праць ~ння — плыть про́тив тече́ния

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

шэ́рсць ж., в разн. знач. шерсть;

гла́дкая ш. — гла́дкая шерсть;

апрацо́ўка шэ́рсці — обрабо́тка ше́рсти;

вяза́ць з шэ́рсці — вяза́ть из ше́рсти;

суке́нка з шэ́рсці — пла́тье из ше́рсти;

гла́дзіць супро́ць шэ́рсці — гла́дить про́тив ше́рсти;

па шэ́рсці — по ше́рсти;

усе́ чэ́рці адно́й шэ́рсціпогов. все одина́ковые

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

падбі́ць сов.

1. подби́ть, подколоти́ть;

п. до́шку — подби́ть до́ску;

2. (подшить) подмета́ть, подби́ть;

п. шо́ўкам — подби́ть шёлком;

3. вбить глу́бже;

4. (причинить увечье, ранить) подби́ть;

5. (подушку) взбить;

6. разг. подби́ть, подстрекну́ть; (против кого-л.) настро́ить, подзадо́рить, подна́чить;

п. ба́бкі (канцы́) — подвести́ ито́г (черту́)

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

напро́ці

1. предлог с род. (в пространственном знач.) напро́тив, про́тив;

2. предлог с род. (во временном знач.) переводится описательными конструкциями: ісці́ н. но́чы идти́ на́ ночь гля́дя;

ён стаі́ць н. ве́ку — у него́ вся жизнь впереди́;

3. нареч. напро́тив;

н. сядзе́ў малады́ чалаве́к — напро́тив сиде́л молодо́й челове́к;

4. нареч. напереко́р, напро́тив;

сказа́ць н. — сказа́ть напереко́р (напро́тив)

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

вы́трымаць сов.

1. в разн. знач. вы́держать;

ру́кі не ~маюць — ру́ки не вы́держат;

в. экза́мен — вы́держать экза́мен;

яго́ трэ́ба в. до́ма — его́ ну́жно вы́держать до́ма;

в. віно́ — вы́держать вино́;

2. (не поддаться) устоя́ть, вы́держать, вы́нести;

в. бу́ру — вы́держать (вы́нести) бу́рю (устоя́ть про́тив бу́ри);

3. (проявить выдержку) вы́держать, вы́терпеть, стерпе́ть, утерпе́ть;

в. хара́ктар — вы́держать хара́ктер;

папе́ра ўсё ~маепосл. бума́га всё сте́рпит

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ВАЕ́ННЫЯ ЗЛАЧЫ́НЦЫ,

у міжнародным праве асобы, вінаватыя ў злачынствах супраць міру і чалавецтва, у парушэнні нормаў права ва ўзбр. канфліктах (раней наз. законы і звычаі вайны). Прынцыпы адказнасці ваенных злачынцаў былі ўстаноўлены ў 1945 статутамі Міжнародных ваенных трыбуналаў (гл. Нюрнбергскі працэс, Такійскі працэс), створаных для суда над ням. і яп. ваеннымі злачынцамі 2-й сусв. вайны. Злачынствамі супраць міру з’яўляюцца планаванне, падрыхтоўка, развязванне і вядзенне захопніцкай вайны і інш., супраць чалавецтва — забойствы, вынішчэнне, зняволенне, ссылка, ганенні па паліт., расавых або рэліг. матывах. Да парушэнняў законаў і звычаяў вайны (ваенныя злачынствы) належаць: забойства, катаванне або вываз у рабства цывільнага насельніцтва акупіраванай тэр., забойства і катаванне ваеннапалонных або заложнікаў, бессэнсоўнае разбурэнне гарадоў, вёсак і інш. Для ваенных злачынцаў не існуюць тэрміны даўнасці (напр., паводле міжнар. канвенцыі 1968 вінаватыя ў ваен. злачынствах і саўдзеле ў іх прадстаўнікі дзярж. уладаў і прыватныя асобы нясуць адказнасць незалежна ад часу здзяйснення злачынства), ім не даецца права на прытулак. Ваенныя злачынцы падлягаюць выдачы. На 1-й сесіі Ген. Асамблеі ААН дэлегацыя Беларусі перадала спіс вінаватых у злачынствах на акупіраваных бел. землях у час 2-й сусв. вайны (каля 1200 ваенных вязняў), аднак ніхто з іх не быў выдадзены зах. дзяржавамі (ЗША, Канада, ФРГ і інш.) для прыцягнення да адказнасці там, дзе былі ўчынены злачынствы. Рашэннем Савета Бяспекі ААН (1993) створаны Міжнар. трыбунал для разгляду спраў на асоб, якія абвінавачваюцца ў злачынствах на тэр. б. Югаславіі пасля 25.6.1991.

Літ.:

Алексеев Н.С. Злодеяния и возмездие: Преступления против человечества. М., 1986;

Мартыненко Б.А. Нацистские военные преступники в США и других странах НАТО. Киев, 1988.

т. 3, с. 445

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

вы́ступіць сов., в разн. знач. вы́ступить; (сделаться заметным — ещё) проступи́ть; обозна́читься; прочерти́ться;

в. з прамо́вай — вы́ступить с докла́дом;

незаўва́жаная ране́й ры́са яго́ хара́ктару ~піла наве́рх — не заме́ченная ра́нее черта́ его́ хара́ктера вы́ступила нару́жу;

атра́д ~піў у пахо́д — отря́д вы́ступил в похо́д;

наро́д ~піў су́праць захо́пнікаў — наро́д вы́ступил про́тив захва́тчиков;

пот ~піў на лбе — пот вы́ступил (проступи́л) на лбу;

са змро́ку ~піў сілуэ́т — в темноте́ обозна́чился (прочерти́лся) силуэ́т

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

вы́ступить сов.

1. (выдаться вперёд) вы́ступіць, вы́тыркнуцца;

2. в др. знач. вы́ступіць; вы́йсці;

из толпы́ вы́ступила же́нщина з нато́ўпу вы́ступіла (вы́йшла) жанчы́на;

полк вы́ступил в похо́д полк вы́ступіў у пахо́д;

вода́ вы́ступила из берего́в вада́ вы́йшла з бераго́ў;

вы́ступить из преде́лов благоразу́мия перен. вы́йсці за ме́жы асцяро́жнасці;

слёзы вы́ступили на глаза́х слёзы вы́ступілі на вача́х;

вы́ступить в печа́ти вы́ступіць у дру́ку;

вы́ступить с ре́чью вы́ступіць з прамо́вай;

вы́ступить про́тив прое́кта вы́ступіць су́праць прае́кта;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

попа́сться

1. (встретиться, случиться) тра́піцца; папа́сціся;

по пути́ мне никто́ не попа́лся па даро́зе мне ніхто́ не тра́піўся (не папа́ўся);

2. (оказаться уличённым, пойманным или в каких-л. условиях против воли) папа́сціся;

вор, наконе́ц, попа́лся зло́дзей, нарэ́шце, папа́ўся;

попа́сться в плен папа́сціся ў пало́н;

попа́сться на у́дочку папа́сціся на ву́ду (на ву́дачку);

попа́сться на глаза́ тра́піцца на во́чы;

попа́сться по́д руку тра́піцца (тра́піць) пад руку́;

что попадётся што тра́піцца (пападзе́цца);

вот так попа́лся! вось дык папа́ўся (уско́чыў)!; (влопался) укляпа́ўся, уло́паўся!;

пе́рвый попа́вшийся пе́ршы сустрэ́чны.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

павярну́ць сов.

1. поверну́ть, сверну́ть, заверну́ть;

п. за ву́гал — поверну́ть (сверну́ть, заверну́ть) за́ угол;

2. поверну́ть;

п. антэ́ну — поверну́ть анте́нну;

3. поверну́ть, оберну́ть, обрати́ть; (вниз — ещё) наклони́ть;

п. твар да святла́ — поверну́ть (оберну́ть) лицо́ к све́ту;

п. гарма́ты на во́рага — поверну́ть (обрати́ть) пу́шки на врага́;

4. перен. (придать иной смысл) поверну́ть; (придать иное направление — ещё) оберну́ть;

п. жыццё па-но́ваму — поверну́ть жизнь по-но́вому;

п. спра́ву су́праць каго́е́будзь — оберну́ть де́ло про́тив кого́-л.;

5. разг. употреби́ть, испо́льзовать, обрати́ть;

п. гро́шы на будо́ўлю шко́лы — испо́льзовать (употреби́ть) де́ньги на строи́тельство шко́лы;

6. (вверх дном) переверну́ть;

п. ко́ла гісто́рыі наза́д — поверну́ть колесо́ исто́рии вспять

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)