Verbum

ГАДУНО́Ў Аляксандр Антонавіч

(н. 2.9.1921, с. Фашчаўка Шклоўскага р-на Магілёўскай вобл.),

бел. вучоны-эканаміст. Д-р эканам. н. (1977), праф. (1979). Скончыў Усесаюзны завочны юрыд. ін-т (1950). З 1976 у Беларускім дзярж. ін-це нар. гаспадаркі. У 1991—94 у Акадэміі кіравання пры СМ Беларусі. Навук. працы па праблемах удасканалення структуры і метадаў кіравання.

Тв.:

Вопросы теории управления производством. Л., 1965;

Социально-экономические проблемы управления социалистическим производством. М., 1975;

Роль науки управления социалистическим производством. Мн., 1986.

т. 4, с. 422

АНІСКО́ВІЧ Уладзімір Ігнатавіч

(н. в. Гасцілавічы Лагойскага р-на Мінскай вобл.),

бел. перакладчык, крытык. Скончыў БДУ (1971). Працаваў у Мінскім трамвайна-тралейбусным упраўленні, на радыё, у прэсе, выдавецтвах. Пераклаў з балг. мовы раманы І.Давыдкава «Белы конь за акном» (1981), А.Гуляшкі «Вандроўнік блукае па свеце» (1988), аповесці С.Страціева «Кароткае сонца» (1979), Г.Мішава «Зроблена ў правінцыі» (1981), П.Вежынава «Вышэй за ўсё» і «Бар’ер» (1983), творы для дзяцей Б.Апрылава, І.Мілева, І.Радзічкава, А.Стаянава, Н.Хайтава і інш. Выступае з артыкуламі па пытаннях бел. л-ры, праблемах прозы.

т. 1, с. 372

АНТАНЮ́К Георгій Аляксандравіч

(н. 13.11.1942, в. Мацы Кобрынскага р-на Брэсцкай вобл.),

бел. філосаф. Д-р філас. н. (1991), праф. (1993). Скончыў Ленінградскі ун-т (1970). З 1974 у Ін-це філасофіі і права, з 1980 на кафедры філасофіі АН Беларусі. Аўтар прац па праблемах сац. кіравання, сац. праектавання і міжэтнічных адносін: «Сацыяльнае праектаванне: (некаторыя метадалагічныя аспекты)» (1978), «Сацыяльнае праектаванне і кіраванне грамадскім развіццём: Тэарэтыка-метадалагічны аспект» (1986). Адзін з аўтараў кн. «Сацыяльна-філасофскія праблемы вытворчасці і выкарыстання навуковых ведаў» (1992) і інш.

т. 1, с. 382

АДАМА́Р (Hadamard) Жак

(8.12.1865, Версаль — 17.10.1963),

французскі матэматык. Чл. Парыжскай АН (з 1912), замежны чл. АН СССР (з 1929, чл.-кар. з 1992). Скончыў Вышэйшую нармальную школу ў Парыжы (1890). Праф. Калеж дэ Франс (1897—1935), Парыжскага ун-та і політэхн. школы (1900—35) і інш. Навук. працы па дыферэнцыяльных ураўненнях, тэорыі функцый, тэорыі лікаў, праблемах устойлівасці ў механіцы. Даследаванні Адамара зрабілі значны ўплыў на стварэнне функцыянальнага аналізу.

Літ.:

Леви П. Жак Адамар // Успехи мат. наук. 1964. Т. 19, вып. 3 (117).

т. 1, с. 91

АВЕРБА́Х Міхаіл Іосіфавіч

(29.5.1872, г. Марыупаль, Украіна — 29.7.1944),

рус. афтальмолаг. Акад. АН СССР (1939). Засл. дз. нав. Расіі (1933). Скончыў Маскоўскі ун-т (1895). Адзін з заснавальнікаў Дзярж. афтальмалагічнага ін-та імя Гельмгольца (1935) і Т-ва вочных урачоў у Маскве. Працы па фізіял. оптыцы, афтальмахірургіі, прафес. пашкоджаннях вачэй, праблемах слепаты, глаўкомы, трахомы і інш. Распрацаваў і ўкараніў на практыцы шэраг аперацый на вачах. Дзярж. прэмія СССР 1943.

Тв.:

Офтальмологические очерки. М.; Л., 1940;

Главнейшие формы изменения зрительного нерва. М., 1944.

т. 1, с. 61

ГАРА́ЧКА Мікалай Іванавіч

(н. 26.1.1930, в. Мяцявічы Салігорскага р-на Мінскай вобл.),

бел. вучоны-эканаміст. Д-р эканам. н. (1981), праф. (1984). Скончыў Бел. дзярж. ін-т нар. гаспадаркі (1956). У 1959—81 у Бел. НДІ эканомікі і арг-цыі сельскай гаспадаркі. У 1982—88 у Ін-це праблем кіравання. З 1994 у НДЭІ Мінэканомікі Беларусі. Навук. працы па праблемах удасканалення гасп. механізму с.-г. прадпрыемстваў, распрацоўкі сабекошту і цэнаўтварэння.

Тв.:

Себестоимость, рентабельность, цена. Мн., 1971;

Обоснование системы закупочных цен. Мн., 1978.

т. 5, с. 52

ДЗМІ́ТРЫЕЎ Міхаіл Апанасавіч

(н. 23.9.1921, в. Барсукі Кармянскага р-на Гомельскай вобл.),

бел. вучоны ў галіне педагогікі. Д-р пед. н. (1993), праф. (1994). Чл.-кар. Бел. акадэміі адукацыі (з 1995). Засл. настаўнік БССР (1964). Скончыў БДУ (1950). Працаваў настаўнікам. З 1974 рэктар Мазырскага пед. ін-та. З 1985 у Гомельскім ун-це. Аўтар прац па гісторыі педагогікі і асветы, тэарэтычна-метадычных праблемах адукацыі і навучання, працоўнага выхавання («Тэксты лекцый па дыдактыцы». 1981; «Тэорыя адукацыі і навучання», 1989, і інш.).

т. 6, с. 125

ДЗЯМЕ́НЦЬЕЎ Васіль Аляксеевіч

(4.4.1908, с. Судбішча Арлоўскай вобл., Расія — 12.12.1974),

бел. географ. Праф. (1961). Скончыў Ленінградскі ун-т (1930). З 1940 у БДУ. З 1962 прэзідэнт Геагр. т-ва Беларусі. Аўтар сістэмы фіз.-геагр. і геамарфал. раянавання Беларусі, прац па ландшафтах, праблемах Бел. Палесся, гісторыі геаграфіі. Удзельнічаў у складанні Атласа БССР.

Тв.: Прырода Беларусі: (Фізіка-геагр. агляд). Мн., 1959 (разам з А.Х.Шклярам, В.П.Якушка); Система физико-географических районов Белоруссии // Физическая и экономическая география. Мн., 1960; География Белоруссии. 2 изд. Мн., 1977 (у сааўт.).

т. 6, с. 138

ВЕНЯДЗІ́КТАЎ Анатоль Васілевіч

(30.6.1887, с. Зірган, Башкірыя — 9.8.1959),

рускі вучоны-юрыст. Акадэмік АН СССР (1958). Скончыў пецярбургскія політэхн. ін-т (1910) і ун-т (1912). Выкладаў у Яраслаўскім ун-це, Петраградскім політэхн ін-це і інш. ВНУ. Даследаваў арганізацыю кіравання прам-сцю і права дзярж. уласнасці. Аўтар прац па праблемах права і эканомікі: «Зліццё акцыянерных кампаній» (1914), «Прававая прырода дзяржаўных прадпрыемстваў» (1928), «Дзяржаўная сацыялістычная ўласнасць» (1948), «Арганізацыя дзяржаўнай прамысловасці ў СССР» (т. 1—2, 1957—61) і інш. Дзярж. прэмія СССР 1949.

т. 4, с. 91

БЯЛЯ́ЕЎ Дзмітрый Канстанцінавіч

(17.7.1917, с. Пратасава Кастрамской вобл., Расія — 1985),

савецкі біёлаг. Акад. АН СССР (1972, чл.-кар. 1964). Скончыў Іванаўскі с.-г. ін-т (1938). У 1939—41 і 1946—58 у НДІ пушной зверагадоўлі (Масква), з 1959 дырэктар Ін-та цыталогіі і генетыкі Сібірскага аддзялення АН СССР. Навук. працы па агульнай біялогіі, генетыцы і селекцыі жывёл, тэорыі эвалюцыі, па ўздзеянні фіз. фактараў і прыручэнні дзікіх жывёл на іх рэпрадуктыўную функцыю, праблемах фотаперыядызму пры рэгуляцыі размнажэння і пладавітасці млекакормячых.

т. 3, с. 404