уці́снуць, -ну, -неш, -не; -ні́; -нуты; зак.
1. каго-што ў што. Сціскаючы, з намаганнем змясціць, упхнуць.
У. падушку ў чамадан.
2. што. Абвязваючы, зменшыць у аб’ёме.
У. сена на возе.
3. што ў што. Увабраць унутр.
У. галаву ў плечы.
|| незак. уціска́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
ху́стка, -і, ДМ -тцы, мн. -і, -так, ж.
Кавалак тканіны ці вялікага палатна звычайна квадратнай формы, які завязваюць на галаву, шыю ці накідваюць на плечы.
Пуховая х.
Завязаць хустку.
|| памянш. ху́стачка, -і, ДМ -чцы, мн. -і, -чак, ж.
|| прым. ху́стачны, -ая, -ае.
Хустачная тканіна.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
рукза́к, ‑а, м.
Заплечны рэчавы мяшок. [Антось:] — Ну, я гатоў. А вось і рукзак. Ого, які цяжкі! Ён мне плечы абарве. Цікава, чаго гэта мама паклала ў дарогу. Бяганская. Рукзак паходны рэжа мае плечы, Ды я маўчу, маўчаць мае сябры. Свірка.
[Ням. Rucksack.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
наляпі́цца, ‑лепіцца; зак.
Прыляпіцца ў нейкай колькасці. Снег пластам наляпіўся на .. шапку і плечы. Мележ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Прыра́нак ’накладка на прарэху ў штанах’ (навагр., Сцяшк.), прыра́нкі ’кавалкі палатна, якія падшываюцца пад плечы ў сарочках’ (брагін., Шатал.). Відаць, да прыра́мак з субстытуцыяй н < м у выніку дээтымалагізацыі.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Аба́рак ’валік у плузе або возе’ (КСТ) < ст.-польск. bark ’тс’ (да польск. barki ’плечы’). Параўн. абарак або каромысʼол ’прыстасаванне для прыпрагання каня’ (КТС). Гл. Мартынаў, SlW, 68, і барак.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ва́ленка ’цёплая хустка’ (ДАБМ, 946; Сцяшк. МГ), валёнка ’цёплая шапка’ (Некр., КЭС, Жд.) > ва́лянка ’вялікая хустка на плечы’ (Янк. II). Суфіксальныя ўтварэнні ад валены < валіць 2. Параўн. Рудніцкі, 1, 301.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
апа́шкі, прысл.
Разм. Тое, што і наапашкі. Станіслаў зняў свой пінжак і накінуў .. [Галі] апашкі на плечы. Сабаленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
адзе́жына, ‑ы, ж.
Адзін з прадметаў адзення. Іван, нічога не кажучы, агарнуў адзежынай худыя, вострыя плечы [Джуліі]. Быкаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
напаўго́лы, ‑ая, ‑ае.
Амаль голы. Напаўголыя плечы. Напаўголыя дзеці. □ Сарамліва схіляюцца ў прывітальным паклоне напаўголыя бярозкі. Сяргейчык.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)