1. Жалезны кручок з ручкай для падымання і пераносу скаварады. [Зося] спрытна выхапляе чапялою з печы скавараду.Крапіва.
2.перан.Зневаж. Пра высокага, няўклюднага чалавека. Дзе ж Кузьма? Куды падзеўся?.. Дзе ты, злыдзень касавокі? Хоць бы хто, як змёў віхор. Чапяла старая толькі Крадкам выпаўзла на двор.Броўка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
БАРЫ́ЛКА,
бандарны выраб у беларусаў; двухдонная бочачка на 5—10 л. Прызначалася, як і біклага, для пераносу вады на поле, сенажаць, лесасеку. Звычайна рабілася з дубовых клёпак, сцягнутых па краях некалькімі парамі абручоў, пасярэдзіне клёпак былі 1—2 адтуліны, якія затыкаліся коркамі.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
каза́, -ы́, мн. ко́зы і (з ліч. 2, 3, 4) казы́, коз, ж.
1. Невялікая парнакапытная жвачная жывёліна (свойская, дзікая) сямейства пустарогіх; самка казла.
Даіць казу.
2. Двухметровая драўляная мерка ў форме разнятага цыркуля для абмервання зямельных участкаў (разм.).
3. Заплечныя насілкі для пераносу цэглы на будоўлі (уст.).
4. Беларускі калядны абрад.
|| памянш.ко́зачка, -і, ДМ -чцы, мн. -і, -чак, ж. (да 1 знач.).
|| прым.казі́ны, -ая, -ае (да 1 знач.).
Казінае малако.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
фосфаглюкамута́за
(ад фосфар + гр. glykys = салодкі + лац. muto = змяняю)
фермент, які каталізуе рэакцыю міжмалекулярнага пераносу лішкаў фосфарнай кіслаты ў абмене вугляводаў.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
меразіго́та
(ад гр. meros = частка + зігота)
частковая зігота, якая ўтвараецца ў бактэрый пры ўсіх формах пераносу генетычнага матэрыялу (гл.трансдукцыя, трансфармацыя 2).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
экскава́тар
(англ. excavator, ад лац. excavare = выдзёўбваць)
самаходная машына з каўшом для вымання, пераносу на іншае месца або пагрузкі на транспарт грунту.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
судо́км.
1. (падспецыі) Gewǘrzständer m -s, -, Menáge [-ʒə] f -, -n;
2. (соуснік) Sóßenschüssel f -, -n;
3.мн.:
судкі́ (для пераносу ежы) Menáge [-ʒə] f; Behälter für Spéisen
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
ГЕЙТАНАГА́МІЯ
(ад грэч. geitōn сусед + ...гамія),
апыленне ў межах адной расліны ў выніку пераносу пылку з кветкі на кветку. Напр., у парасонікавых раслін насякомыя поўзаюць па ўсім суквецці і пераносяць пылок, сабраны на адной кветцы, на рыльца песціка другой кветкі. Пры гейтанагаміі ў некат. раслін насенне зрэдку не ўтвараецца.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
дэкалькама́нія
(фр. décalcornanie)
1) спосаб паліграфічнага пераносу каляровых малюнкаў на паперу, шкло, фарфор і іншыя матэрыялы;
2) малюнак, зроблены такім спосабам (параўн.дыяфанія).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
перано́сны, ‑ая, ‑ае.
1. Які лёгка пераносіцца з месца на месца. Пераносны станок.// Спецыяльна прыстасаваны для пераносу. Пераносная радыёстанцыя. Пераносная лямпа.
2. Не прамы, іншасказальны; метафарычны (пра значэнне, сэнс слова). — Ну які ты наіўны! Шэсць сутак трэба разумець не ў дакладным сэнсе, а ў пераносным.Карпюк.Разыходзяцца іхнія [Турсевіча і Лабановіча] дарогі ў розныя бакі — і ў простым і ў пераносным сэнсе.Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)