дыфу́зія

(лац. diffusio = распаўсюджванне, расцяканне)

узаемнае пранікненне рэчываў у выніку цеплавога перамяшчэння часціц гэтых рэчываў (малекул, атамаў і інш).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

катэна́ны

(ад лац. catena = ланцуг)

хімічнае злучэнне з дзвюх або болын цыклічных малекул, звязаных паміж сабой як звёны ланцуга.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

мікрако́смас

(ад гр. mikros = малы + kosmos = Сусвет)

свет малых велічынь (атамаў, малекул) у адрозненне ад свету велічынь планетарнага і зорнага характару (параўн. макракосмас).

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

алкаго́ль

(фр. alcohol, ад ар. al-kuhl = далікатны парашок)

арганічнае злучэнне, у склад малекул якога ўваходзіць група атамаў кіслароду і вадароду;

2) спіртныя напіткі.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

гель-фільтра́цыя

(ад гелі + фільтрацыя)

раздзяленне сумесі малекул паводле іх памеру пры дапамозе порыстых палімераў шляхам фільтрацыі на храматаграфічных калонках.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

канфарма́цыя

(лац. conformatio)

геаметрычныя формы, якія прымаюць малекулы арганічных злучэнняў пры свабодным вярчэнні асобных фрагментаў малекул вакол простых вугляродных сувязей.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

мас-спектраскапі́я

(ад маса + спектраскапія)

сукупнасць метадаў даследавання рэчыва па спектру мас атамаў і малекул, якія ўваходзяць у яго склад.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

БРО́ЎНАЎСКІ РУХ,

браўнаўскі рух, хаатычны рух дробных часцінак, завіслых у вадкасці ці газе. Адкрыты Р.Броўнам у 1827, тэарэтычна абгрунтаваны А.Эйнштэйнам і М.Смалухоўскім (1905—06) на падставе малекулярна-кінетычнай тэорыі. Броўнаўскі рух абумоўлены цеплавым рухам малекул і адсутнасцю кампенсацыі ўдараў, якія адчувае часцінка з боку малекул. Інтэнсіўнасць броўнаўскага руху не залежыць ад часу і хім. уласцівасцей асяроддзя, але павялічваецца з ростам т-ры асяроддзя, памяншэннем яго вязкасці і памераў часцінак (незалежна ад іх хім. прыроды). Броўнаўскі рух адыгрывае важную ролю ў некаторых фіз.-хім. працэсах (напр. каагуляцыя), абмяжоўвае дакладнасць высокаадчувальных прылад. Тэорыя броўнаўскага руху займае значнае месца пры абгрунтаванні прынцыпаў статыстычнай фізікі.

т. 3, с. 263

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

АВІ́ДНАСЦЬ

(ад лац. avidus прагны),

уласцівасць антыгенаў і антыцел, якая вызначае энергію звязвання камплементарных участкаў іх малекул; асн. характарыстыка імунных сываратак. Праяўляецца ў трываласці створаных комплексаў антыгенаў-антыцел. Авіднасць імуннай сывараткі залежыць ад спецыфічнасці антыцел, якія ёсць у ёй. Гл. таксама Камплементарнасць.

т. 1, с. 63

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

ДАЛУЧЭ́ННЯ РЭА́КЦЫІ,

хімічныя рэакцыі аб’яднання 2 малекул з утварэннем аднаго новага злучэння. Найб. пашыраны Д.р. паміж рэчывамі, што маюць кратныя сувязі, і вадародам (гідрагенізацыя), галагенавадародамі (гідрагалагенаванне) і інш. рэагентамі. Характэрныя для ненасычаных злучэнняў. Выкарыстоўваюцца ў арган. сінтэзе (напр., прамысл. атрыманне хларапрэну гідрахлараваннем вінілацэтылену).

т. 6, с. 21

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)