по́клад, ‑а, М ‑дзе; мн. паклады, ‑оў; м.

Яйцо або прадмет, падобны на яго, які кладуць там, дзе хочуць каб несліся куры.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

кураса́дня, ‑і, ж.

Разм. Перакладзіна ў куратніку, на якую куры садзяцца на ноч; седала. Першыя пеўні прапяялі на курасаднях пад страхою. Гарэцкі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

парася́ і парасё, ‑сяці; мн. ‑сяты, ‑сят; н.

Дзіцяня свінні. У Самабыля ёсць розная жыўнасць: куры, трое парасят, дзве казы і трусы. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

стле́лы, ‑ая, ‑ае.

Разм. Тое, што і сатлелы. Стлелая салома. □ І, як заўсёды, куры па двары хадзілі, Скрыпеў ад ветру стлелы частакол. А. Александровіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Лугаві́шча ’логава свіней, ямка, якую нагарнулі куры’ (паст., Сл. ПЗБ). Да лагаві́шча, логава (гл.). Аб пераходзе а > у гл. Карскі (1, 112–113).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

◎ Насе́дала (насёдало) ’седала’: Пашлі куры на наседало (івац., Нар. сл.). У выніку зрашчэння прыназоўнікавага спалучэння на седала і канверсіі (ператварэння прыслоўя ў назоўнік).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Ту́ры-ту́ры (прыпеўка): Туры‑туры‑туры. / Пайшлі куры на хаўтуры (арш., Дзіц. фальклор). Гукаперайманне (імітацыя акампанементу на музычным інструменце?), параўн. тыры-тыры, гл.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

по́швырак, ‑рку, м.

Разм.

1. Кідок. — Кыш, каб вы павыдыхалі!.. — і ляцяць ад Яначкавага пошвырку ўрассыпную куры і парасяты. Крапіва.

2. у знач. прысл. по́швыркам. Кідком.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пазлята́ць, 1 і 2 ас. адз. не ўжыв., -а́е; -а́ем, -а́еце, -а́юць; зак.

1. Зляцець адкуль-н. — пра ўсіх, многіх.

Куры пазляталі з седала.

2. Паляцець, вылецець куды-н. — пра ўсіх, многіх.

Шпакоў не відаць, некуды пазляталі.

3. Зваліцца — пра ўсіх, многіх ці ўсё, многае (разм.).

Шапкі пазляталі з коннікаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

дадзяўбці́, ‑дзяўбу, ‑дзяўбеш, ‑дзяўбе; пр. дадзёўб, ‑дзяўбла, ‑ло; ‑дзяўбём, ‑дзяубяце; зак., каго-што.

1. Здзяўбці да канца. Куры дадзяўблі корм.

2. Скончыць дзяўбці; прадзяўбці. Дадзяўбці дзірку Золатам.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)