гнаі́цца, гноіцца; незак.

Выдзяляць гной. Вочы гнояцца. □ Правая нага, на якой вышэй калена гнаілася рана, распухла і пакрылася фіялетавымі плямамі. Мележ.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

п’я́ны, -ая, -ае.

1. Які знаходзіцца ў стане ап’янення, нецвярозы.

П’янаму (наз.) мора па калена (прыказка). Што ў цвярозага на розуме, тое ў п’янага (наз.) на языку (прыказка). П. ад радасці (перан.).

2. Уласцівы захмялелым людзям.

П. голас.

3. Які прыводзіць да стану ап’янення (разм.).

П. напітак.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ссіне́ць, ‑ею, ‑ееш, ‑ее; зак.

Стаць сінім; пасінець. Калена распухла,.. [Сотнікаў] проста не мог варухнуць ім, а босая ступня ссінела і азызла. Быкаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

бры́джы

(англ. breeches)

штаны асобага крою, вузкія ўніз ад калена, прызначаныя для верхавой язды.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

kolano

kolan|o

н.

1. калена;

2. калена, выгін (ракі);

robić na ~ie — рабіць спяшаючыся (абы-як)

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

халя́ва, -ы, мн. -ы, -я́ў, ж.

Частка бота, якая закрывае нагу ад ступні да калена.

Прышыць новыя перады да халяў.

◊

На халяву (разм., груб.) —

1) хітруючы, нічога не робячы (жыць, пражыць і пад.); на дурніцу.

Пражыць жыццё на халяву;

2) бясплатна, дарэмна, нічога не плацячы (рабіць што-н.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

jackboot [ˈdʒækbu:t] n.

1. бот вышэ́й кале́на; батфо́рт

2. the jackboot гру́бы ціск, гру́бая сі́ла, насі́лле, «кава́ны бот»

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

цы́балка, ‑і, ДМ ‑яды; Р мн. ‑лак; ж.

Разм.

1. Сцябло.

2. часцей мн. (цы́балкі, ‑лак). Частка нагі ад ступні да калена.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

◎ Кяло́йша ’калоша’, ’хто неахайны’ (Сл. паўн.-зах.). Параўн. літ. kelelšė ’тс’, kelys ’калена’ (Там жа, 2, 597). Балтызм.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

шэ́нкель, ‑я, м.

Спец. Унутраная, звернутая да каня, частка нагі конніка ад калена да шчыкалаткі, якая дапамагае кіраваць канём. Уладзік даў каню шэнкеля. Васілевіч.

[Ням. Schenkel.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)