Прымусовае бязвыплатнае адняцце грошай або маёмасці ў карысць дзяржавы. Канфіскацыя памешчыцкіх зямель. Канфіскацыя маёмасці.// Забарона карыстацца творамі друку, прадаваць іх. Канфіскацыя кнігі. □ Амаль усе нумары газеты падвяргаліся канфіскацыі паліцыяй.Шакун.
[Лац. confiscatio.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
захо́п, ‑у, м.
1.Дзеяннепаводледзеясл. захопліваць — захапіць (у 1 знач.).
2. Гвалтоўнае прысваенне чаго‑н., авалоданне чым‑н. Захоп улады. Захоп тэрыторыі. Захоп сялянамі памешчыцкіх зямель.
3. Тое, што і захват.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
гідрамеліяра́цыя
(ад гідра + меліярацыя)
паляпшэнне воднага балансу зямель шляхам іх асушэння або абваднення.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
Úrbarmachung
f -, -en узня́цце цаліны́; карчава́нне
Úrbarmachung von Néuund Bráchland — асвае́нне цалі́нных і абло́жных зяме́ль
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
ВО́РНЫЯ ЗЕ́МЛІ,
сельскагаспадарчыя ўгоддзі, якія сістэматычна апрацоўваюцца і выкарыстоўваюцца пад пасевы с.-г. культур. Да іх належаць палі севазваротаў (у т. л.папар), агароды, іншыя асвоеныя і падрыхтаваныя для пасеваў землі. Ворныя землі падзяляюць па відах землекарыстальнікаў і катэгорыях зямель, на асушальныя і арашальныя, у залежнасці ад прыродных уласцівасцей глебы. Якасную ацэнку ў вытв. умовах вызначаюць баламі банітэту. Пашыраюць плошчы ворных зямель за кошт асваення цалінных зямель, участкаў малакаштоўнага лесу, хмызняку, асушэння, арашэння, рэкультывацыі зямель і інш.
На Беларусі плошча ворных зямель складае 6,1 млн.га (каля 63% пл.с.-г. угоддзяў; 1995); з улікам колькасці насельніцтва на кожнага жыхара прыпадае каля 0,6 га ворных зямель (на Украіне — 0,65 га, у Літве — 0,61, Польшчы — 0,37, Германіі — 0,15, ЗША — 0,72 га). Пераважаюць дзярнова-падзолістыя (51,7%) і дзярнова-падзолістыя забалочаныя (36,5%) глебы. Ворныя землі звязанага грануламетрычнага складу пераважаюць у Віцебскай, Магілёўскай і Мінскай абласцях, лёгкія глебы найб. пашыраны ў Брэсцкай і Гомельскай абласцях. Завалуненасць у сярэднім 26,4%. Банітэт 35—38 балаў. Павышэнне ўрадлівасці ворных зямель адбываецца за кошт аптымізацыі аграхім. мерапрыемстваў, рэгулявання водна-паветр. рэжыму, выдалення камянёў і інш. Ва ўмовах рэспублікі павелічэнне ворных зямель, плошча якіх скарачаецца ў выніку адводу зямель пад аб’екты буд-ва, торфараспрацоўкі і інш., магчыма за кошт гідрамеліярацыі інш.с.-г. угоддзяў.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
Памор’е ’старая назва паўночных рускіх зямель на берагах Белага мора, Анежскага возера і рэк, якія ў іх упадаюць; старая назва паўночнай часткі Польшчы, якая прымыкае да Балтыйскага мора’ (ТСБМ). З рус.помо́рье < море; параўн. таксама польск.pomorze, чэш.pomoří (Фасмер, 3, 323). Сюды ж памор, паморка ’жыхар(ка) памор’я’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
рэканкі́ста
(ісп. Reconquista)
адваяванне народамі Пірэнейскага паўвострава на працягу 8—15 ст.зямель, захопленых арабамі.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
цэнтраліза́цыя, ‑і, ж.
1.Дзеяннепаводлезнач.дзеясл. цэнтралізаваць істанпаводлезнач.дзеясл. цэнтралізавацца. Цэнтралізацыя дзяржавы. Цэнтралізацыя зямель. Працэс цэнтралізацыі капіталу.
2. Кіраванне чым‑н. з адзінага цэнтра.
•••
Дыспетчарская цэнтралізацыя — сістэма кіравання стрэлкамі і святлафорамі на чыгуначных станцыях.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
секулярыза́цыя, ‑і, ж.
1. Перадача царкоўнай і манастырскай уласнасці ва ўласнасць дзяржавы. Секулярызацыя манастырскіх зямель.
2. Канфіскацыя чаго‑н. з царкоўнага, духоўнага ведання і перадача свецкаму, грамадзянскаму. Секулярызацыя школьнага навучання.//перан. Вызваленне грамадскай і індывідуальнай свядомасці ад уплыву рэлігіі. Секулярызацыя думкі.
[Ад лац. saecularis — сведкі.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
нацыяналіза́цыя
(фр. nationalisation, ад лац. natio = племя, народ)
перадача прыватнай уласнасці (зямель, прадпрыемстваў, банкаў, жылых будынкаў) ва ўласнасць дзяржавы.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)