phenomenon [fəˈnɒmɪnən] n. (pl. phenomena)

1. фено́мен, з’я́ва;

the phenomena of nature з’я́вы прыро́ды

2. незвыча́йная з’я́ва, фено́мен;

a natural/social/historical phenomenon прыро́дны/сацыя́льны/гістары́чны фено́мен;

Bankruptcy is a common phenomenon in an economic recession. Банкруцтва – звычайная з’ява ў час эканамічнага спаду.

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

цытатрапі́зм, ‑у, м.

З’ява ўзаемапрыцягвання або ўзаемавыштурхоўвання клетак.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

явле́ние ср.

1. (действие) з’яўле́нне, -ння ср.;

2. лит., театр. з’я́ва, -вы ж.;

3. филос. з’я́ва, -вы ж.;

явле́ния приро́ды з’я́вы прыро́ды;

4. (событие, случай) з’я́ва, -вы ж., з’я́вішча, -шча ср.;

обы́чные явле́ния звыча́йныя з’я́вы (з’я́вішчы).

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

агульнапашы́раны, ‑ая, ‑ае.

Пашыраны скрозь, сярод усіх. Агульнапашыраная з’ява.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

трыбаэлектры́чнасць, ‑і, ж.

З’ява ўзнікнення электрычных зарадаў пры трэнні.

[Ад грэч. tribos — трэнне.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

беспрацо́ўе, -я, н.

1. Сацыяльна-эканамічная з’ява, калі частка працаздольнага насельніцтва не знаходзіць сабе рабочага месца; наяўнасць беспрацоўных.

Рост беспрацоўя.

2. Стан беспрацоўнага чалавека.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Éinzelerscheinung

f -, -en адзі́нкавая з’я́ва

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

Natúrerscheinung

f -, -en з’я́ва прыро́ды

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

Nébenerscheinung

f -, -en пабо́чная [спадаро́жная] з’я́ва

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

прывы́чны привы́чный;

п. спо́саб жыцця́ — привы́чный о́браз жи́зни;

~ная з’я́ва — привы́чное явле́ние

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)