ста́н
‘тулава, фігура; ліф; становішча; войска, адзін з ваюючых бакоў; катэгорыя дзеяслова’
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
ста́н |
ста́ны |
| Р. |
ста́ну |
ста́наў |
| Д. |
ста́ну |
ста́нам |
| В. |
ста́н |
ста́ны |
| Т. |
ста́нам |
ста́намі |
| М. |
ста́не |
ста́нах |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
абвы́ць
‘скіраваць дзеянне дзеяслова выць вакол чаго-небудзь’
дзеяслоў, пераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Будучы час |
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
- |
- |
| 2-я ас. |
- |
- |
| 3-я ас. |
абвы́е |
абвы́юць |
| Прошлы час |
| м. |
абвы́ў |
абвы́лі |
| ж. |
абвы́ла |
| н. |
абвы́ла |
| Дзеепрыслоўе |
| прош. час |
абвы́ўшы |
Крыніцы:
piskunou2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
гак², выкл., у знач. вык. (разм.).
Ужыв. са знач. дзеяслова гакнуць (гакнуцца).
Мядзведзю гак у лоб!
Паслізнуўся і гак аб камень.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
словазмяне́нне, -я, н.
У граматыцы: змяненне слоў па іх граматычных формах.
С. дзеяслова.
|| прым. словазмяня́льны, -ая, -ае і словазме́нны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
дзеепрыме́тнік, ‑а, м.
Форма дзеяслова, у якой сумяшчаюцца адзнакі дзеяслова (час, стан, трыванне) і прыметніка (змена па родах, скланенне). Дзеепрыметнікі залежнага стану. Дзеепрыметнікі незалежнага стану.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
неперахо́днасць, ‑і, ж.
Уласцівасць непераходнага. Катэгорыя непераходнасці дзеяслова.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
індыкаты́ў, ‑тыва, м.
Абвесны лад дзеяслова. Формы індыкатыва.
[Лац. indicativus (modus) — абвесны (лад).]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
аддзеясло́ўны, ‑ая, ‑ае.
Утвораны ад дзеяслова. Аддзеяслоўны назоўнік.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
лад³, -у, М -дзе, м.
У граматыцы: сістэма форм дзеяслова, якая выражае адносіны дзеяння да рэчаіснасці.
Абвесны л.
Загадны л.
Умоўны л.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
мнагакра́тны, ‑ая, ‑ае.
1. Які паўтарыўся, паўтараецца многа разоў. Мнагакратная просьба.
2. У матэматыцы — лік, кратны многім лікам.
•••
Мнагакратны від дзеяслова — форма дзеяслова, якая абазначае працяглую паўтаральнасць дзеяння.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)