ГРЫЦКЕ́ВІЧ Анатоль Пятровіч
(н. 31.1.1929, Мінск),
бел. гісторык. Д-р гіст. н. (1986), праф. (1987). Скончыў мінскія мед. ін-т (1950) і пед. ін-т замежных моў (1955), БДУ (1958). З 1959 у Ін-це гісторыі АН Беларусі, з 1975 заг. кафедры Мінскага ін-та культуры (з 1993 Бел. ун-т культуры). Дырэктар навук. і даследчага Бел. ін-та Цэнтр. і Усх. Еўропы (з 1996). Даследуе гісторыю Беларусі перыяду феадалізму, прыватнаўладальніцкія гарады. Аўтар публікацый па гісторыі правасл. царквы і каталіцкага касцёла ў Беларусі, шляхецкага саслоўя, генеалогіі шляхты і выбранцаў, гіст. нарысаў пра Слуцк, нац.-вызв. рух у 1918—20.
Тв.:
Слуцк: Ист.-экон. очерк. 2 изд. Мн., 1970;
Частновладельческие города Белоруссии в XVI—XVIII вв.: (соц.-экон. исслед. истории городов). Мн., 1979;
Социальная борьба горожан Белоруссии (XVI—XVIII вв.). Мн., 1975;
Древний город на Случи. Мн., 1985;
Вакол «слуцкага паўстання». Мн., 1987.
Літ.:
А.П.Грыцкевіч: Бібліягр. паказ. Мн., 1994.
т. 5, с. 486
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
краса́ ж.
1. красота́;
к. паўно́чнай прыро́ды — красота́ се́верной приро́ды;
2. (украшение) краса́;
к. і го́рдасць го́рада — парк — краса́ и го́рдость го́рода — парк;
3. (пыльца на цветущих хлебах) цве́тень м., разг.;
◊ ва ўсёй ~се́ — во всей красе́
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
абрасці́ сов., в разн. знач. обрасти́;
а. траво́ю — обрасти́ траво́й;
а. барадо́й — обрасти́ бородо́й;
гарады́ ~слі́ завадскі́мі пасёлкамі — города́ обросли́ заводски́ми посёлками;
а. тлу́шчам — обрасти́ жи́ром;
а. гаспада́ркай — обрасти́ хозя́йством;
◊ а. каро́ю — обрасти́ гря́зью;
а. мо́хам — обрасти́ мо́хом
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
усхо́д I, -ду м. (действие) восхо́д;
з ~дам со́нца — с восхо́дом со́лнца
усхо́д II, -ду м., в разн. знач. восто́к; восхо́д;
з ~ду насу́нуліся хма́ры — с восто́ка (с восхо́да) надви́нулись ту́чи;
на ўсход ад го́рада — к восто́ку от го́рода
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
сда́ча ж.
1. (действие) зда́ча, -чы ж., здава́нне, -ння ср.;
сда́ча го́рода зда́ча го́рада;
сда́ча экза́менов зда́ча экза́менаў;
сда́ча кварти́ры в наём зда́ча (здава́нне) кватэ́ры ў наём;
2. (деньги) зда́ча, -чы ж., рэ́шта, -ты ж.;
◊
дать сда́чи а) даць рэ́шты; б) перен., разг. даць зда́чы.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
выда́тны
1. (о человеке) ви́дный, выдаю́щийся, знамени́тый;
2. незауря́дный, прекра́сный, замеча́тельный, превосхо́дный, недю́жинный, бесподо́бный, отли́чный;
~ныя здо́льнасці — незауря́дные (прекра́сные, замеча́тельные, превосхо́дные, недю́жинные) спосо́бности;
3. достопримеча́тельный, примеча́тельный;
~ныя мясці́ны го́рада — достопримеча́тельные (примеча́тельные) места́ (достопримеча́тельности) го́рода;
4. отли́чный;
~ная адзна́ка па літарату́ры — отли́чная отме́тка по литерату́ре
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
го́рад м. го́род;
○ во́льны г. — во́льный го́род;
гало́ўны г. — гла́вный го́род;
губе́рнскі г. — губе́рнский го́род;
зашта́тны г. — зашта́тный го́род;
◊ ні к сялу́ ні к ~ду — погов. ни к селу́ ни к го́роду;
го́рад-геро́й — го́род-геро́й;
адва́га (сме́ласць) гарады́ бярэ́ — погов. сме́лость города́ берёт
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
адсю́ль нареч., в разн. знач. отсю́да;
а. недалёка да го́рада — отсю́да недалеко́ до го́рода;
а. зрабі́це вы́вад — отсю́да сде́лайте вы́вод;
◊ ні а. ні адту́ль — отку́да ни возьми́сь;
а.-адту́ль — отовсю́ду понемно́гу;
а. дасю́ль — от сих до сих;
а. го́рача, адту́ль бо́ляча — погов. ме́жду двух огне́й
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
пае́хаць сов.
1. в разн. знач. пое́хать;
п. у Мінск — пое́хать в Минск;
нага́ не ўтрыма́лася, ~хала — нога́ не удержа́лась, пое́хала;
2. (отбыть куда-л.) уе́хать;
п. з го́рада ў вёску — уе́хать из го́рода в дере́вню;
3. (следом за кем-л.) после́довать, пое́хать;
◊ п. са сме́ху — покати́ться со́ смеху
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
план м., в разн. знач. план;
п. го́рада — план го́рода;
п. уро́ка — план уро́ка;
вытво́рчы п. — произво́дственный план;
пяцігадо́вы п. — пятиле́тний план;
~ны на бу́дучае — пла́ны на бу́дущее;
на пе́ршым ~не — на пе́рвом пла́не;
адысці́ на за́дні план — отойти́ на за́дний план;
у тэарэты́чным ~не — в теорети́ческом пла́не
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)