во́льный

1. прил., в разн. знач. во́льны;

во́льное обраще́ние во́льнае абыхо́джанне, во́льныя паво́дзіны;

во́льная борьба́ спорт. во́льная барацьба́;

во́льные движе́ния спорт. во́льныя ру́хі;

во́льный перево́д во́льны перакла́д;

во́льные стихи́ во́льныя ве́ршы;

по во́льному на́йму па во́льным на́йме;

2. сущ., ист. во́льны, -нага м.;

◊

во́льная шу́тка во́льны жарт;

во́льная пти́ца во́льная пту́шка;

во́льный каза́к во́льны каза́к;

на во́льном во́здухе на во́льным паве́тры;

во́льному во́ля, спасённому рай посл. во́льнаму во́ля, шалёнаму по́ле.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

Во́льніца ’звальненне ад прыгоннага права’ (Гарэц., Др.-Падб.); ’месца, дзе робіцца продаж вольнага (не на водкуп) віна’ (Нас., Яшк.). Рус. во́льница ’тс’, польск. wolnica ’свабодны продаж купцамі, якія не належалі да гандлёвага цэха гэтага горада’; ’вольны збор дрэва’, ’вольны ўваход у лес’. У бел. мове, магчыма, як самастойнае ўтварэнне ад вольны, так і запазычанне з рус.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

слуха́ч, -ча́ м.

1. слу́шатель;

2. уча́щийся;

3. (работник радиосвязи) слуха́ч;

○ во́льны с. — вольнослу́шатель

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

free and easy

зана́дта во́льны, бесцырымо́нны

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

unoccupied [ˌʌnˈɒkjupaɪd] adj.

1. незаня́ты, вака́нтны, пусты́ (месца, пасада)

2. во́льны, свабо́дны;

unoccupied moments во́льныя хвілі́ны

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

вы́дма, ‑ы, ж.

Наносны пясчаны пагорак. Зноў і зноў на беражок тонкай выдмаю пясок вольны вецер сцеле. Вялюгін.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Дасу́жы ’дасужы’ (БРС). Рус. досу́жий, укр. досу́гий. Утварэнне ад *dosǫgъ ’вольны час; час, вольны ад працы’ (гэта апошняе — дэрыват ад прасл. *dosęg(a)ti). Гл. Трубачоў, Эт. сл., 5, 81–83; Фасмер, 1, 532.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

гулево́й

1. прост. во́льны; (нерабочий) нерабо́чы;

2. (незанятый) гуля́шчы;

3. (разгульный) гуля́шчы.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

улучи́ть сов. вы́браць, знайсці́;

улучи́ть свобо́дное вре́мя вы́браць (знайсці́) во́льны (свабо́дны) час.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

кампа́нія¹, -і, мн. -і, -ній, ж.

1. Група асоб, якія разам праводзяць вольны час.

Сабраць кампанію.

У вясёлай кампаніі з кім-н.

2. Прамысловае, гандлёвае, транспартнае і пад. прадпрыемства, створанае звычайна групай прадпрымальнікаў.

Акцыянерная к.

Нафтавая к.

◊

За кампанію — разам (заадно) з іншымі; у знак салідарнасці.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)