бакенба́рды

(ням. Backenbart, ад Backe = шчака + Bart = барада)

частка барады ад скроняў уздоўж шчок пры выгаленым падбародку.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

калю́чы, -ая, -ае.

1. Які мае калючкі, з калючкамі.

К. дрот.

Калючая ружа.

2. Які колецца, робіць уколы.

Калючая барада.

К. ржэўнік.

3. перан. Са злой насмешкай, нядобры.

Калючае слова.

К. позірк.

4. перан. Які непрыхільна, недаверліва ставіцца да ўсяго; нелюдзімы, злосны (пра чалавека).

|| наз. калю́часць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

прыгаі́цца, ‑гоіцца; зак.

Разм. Загаіцца няпоўнасцю, трохі; падгаіцца. Шчыміць барада, дзе [Леанід] збіў скуру. Памацаць пальцамі, — здаецца, прыгаілася. Але ж не паказвацца такому ноччу ў хату. Пташнікаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

павышмо́ргваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.

Вышмаргаць усё, многае, вышмаргнуць у многіх месцах. Павышморгваць ніткі з іголак. □ Барада [дзеда Трыфана] вісела рэдкімі касмылямі, як бы яе хто павышморгваў... Сабаленка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

chin

[tʃɪn]

n.

падбаро́дак -ка m., падбаро́дзьдзе n., барада́ f.

•

- keep one’s chin up

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

дзікава́тасць, ‑і, ж.

Уласцівасць дзікаватага. [Гаспадар] быў у добрым сінім бастонавым гарнітуры, у добрых чаравіках. Барада была расчасана і прыведзена ў парадак. Адразу з аблічча чалавека знікла дзікаватасць. Сабаленка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

безбаро́ды, ‑ая, ‑ае.

Пра чалавека, які брые бараду; пра юнака, у якога яшчэ не расце барада. Барадатыя і безбародыя, маладыя і старыя сядзяць і стаяць, дзе толькі можна. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

васпава́ты, ‑ая, ‑ае.

Які мае сляды воспы; рабы. Васпаваты твар у ямачкі, рыжая, шырокая барада, карча[кава]тасць у плячах і кароткія дужыя рукі — усё гэта надае.. [качагару] выгляд суровага асілка. Барашка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Ко́каць ’кіпцюр, ногаць’ (Мат. Гом., Яруш.) «Сам з кокаць, а барада з локаць» (Нас., Мат. Маг.), ’сустаў пальца’ (Федар. рук.). Гл. кокат.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

◎ *Лібарада, ліборода ’апошняя жменя нязжатага жыта на полі’ (лунін., Мат. дыял. канф.). Утворана са словазлучэння Іллі барада. Параўн. брэсц., нараўл. спасова борода ’тс’ (Выг.).⇉.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)