ра́нні в разн. знач. ра́нний;

ра́нняя сяўба́ — ра́нний сев;

ра́нняя агаро́дніна — ра́нние о́вощи;

ра́нняя пту́шка — ра́нняя пти́чка;

з малады́х, ды р. — из молоды́х, да ра́нний

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ра́нний в разн. знач. ра́нні;

ра́нний сев ра́нняя сяўба́;

ра́нние о́вощи ра́нняя агаро́дніна;

ра́нние стихи́ Я́нки Купа́лы ра́ннія ве́ршы Я́нкі Купа́лы;

ра́нняя пти́чка ра́нняя пту́шка.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Бары́ш ’магарыч; прыбытак’ (Касп., Шат., Нас., Выг. дыс., Бір. Дзярж., Федар., 4, Інстр. III, барышы́Гарэц.). Ст.-бел. барыш (з XVI ст., Гіст. лекс., 139; Булыка, Запазыч.). Рус. бары́ш, укр. бари́ш. Запазычанне з цюрк. моў (параўн. тур., крым.-тат. baryš ’мір, прымірэнне’. Бернекер, 45; Праабражэнскі, 1, 18; Фасмер, 1, 129). Ёсць і іншая версія: запазычанне іменна з тат. мовы, гл. Шанскі, 1, Б, 50, там і літ-ра). Няяснае ўтварэнне бары́шнаеагародніна’ (Касп.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

БРЫ́СБЕН

(Brisbane),

горад на У Аўстраліі. Адм. ц. штата Квінсленд. Засн. ў 1824 як турэмная калонія. 1421,7 тыс. ж. (з Ю прыгарадамі; 1993). Порт на Ціхім ак. пры ўпадзенні р. Брысбен. Вузел чыгунак і шашэйных дарог. Міжнар. аэрапорт. Гандаль. Машынабудаванне, эл.-тэхн., нафтаперапр., хім., ваен., мяса-агародніна-садавінакансервавая, цукр., тытунёвая, гарбарна-абутковая, тэкст., дрэваапр., папяровая прамсць Мясахаладабойні. Суднабудаванне. 2 ун-ты. Бат. сад. Марскі музей. Брысбенская каралеўская выстаўка.

т. 3, с. 277

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

warzywniczy

warzywnicz|y

агародніцкі;

przemysł ~y — агародніцтва;

sklep ~y — агародніна; магазін (крама) агародніны;

mieszanka ~a — сумесь з агародніны

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

БА́МІЯ

(Abelmoschus esculentus),

кветкавая расліна сям. мальвавых. Агародніна. Радзіма — Усх. Афрыка. Вырошчваюць ў трапічных і субтрапічных краінах Паўн. Амерыкі і Паўд. Еўропе, у Закаўказзі. Святло- і цеплалюбівая культура.

Аднагадовая травяністая расліна выш. да 2 м, падобная на бавоўнік. Лісце пальчаталопасцевае, на доўгіх чаранках. Кветкі жоўтыя, адзіночныя, у пазухах лісця. Плод — каробачка даўж. да 25 см. Тэхн. (з сцяблоў вырабляюць грубыя валокны), лек., кармавыя і харч. (няспелыя струкападобныя плады і лісце спажываюць у ежу, з насення гатуюць сурагат кавы і какавы) расліна.

т. 2, с. 271

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

ДЖУТ

(Corchorus),

род кветкавых раслін сям. ліпавых. Каля 100 відаў. Пашыраны ў трапічных раёнах Азіі, Афрыкі, Амерыкі і Аўстраліі.

Кусты, паўкусты, шмат- і аднагадовыя травяністыя расліны. Лісце чаргаванае, цэласнае. Кветкі дробныя, двухполыя. Плод — рабрыстая каробачка. Аднагадовыя віды — Дж. караткаплодны (С. capsularis) і даўгаплодны (С. olitorius) — валакністыя расліны выш. да 3 м; вырошчваюцца ў Індыі, Пакістане, Сярэдняй Азіі. Даюць трывалае валакно, якое ідзе на выраб тэхн. і інш. тканін, дываноў, вяровак і інш. Лісце і маладыя парасткі спажываюцца як агародніна.

Джут.

т. 6, с. 94

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

упа́рыцца сов., в разн. знач. упа́риться; (сильно устать — ещё) запа́риться; (покрыться потом — ещё) вспоте́ть; (о лошади — ещё) взмы́литься;

агаро́дніна до́бра ўпа́рыласяо́вощи хорошо́ упа́рились;

у. на рабо́це — упа́риться (запа́риться) на рабо́те;

конь ~рыўся — ло́шадь упа́рилась (взмы́лилась)

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

АГАРОДНІНАСУШЫ́ЛКА,

машына для правяльвання і сушкі агародніны, садавіны, ягад, грыбоў, траў, а таксама насення агароднінных і інш. культур. Найб. пашыраны агароднінасушылкі камернага і стужкавага тыпаў. Крыніца цяпла — электранагравальнікі, паравыя каларыферы, паветранагравальнікі. Выкарыстоўваюцца пераважна стужкавыя агароднінасушылкі, у якіх нарэзаная агародніна на рухомай стужцы з дробнаячэйкавай сеткі высушваецца падагрэтым паветрам. Прадукцыйнасць прамысл. агароднінасушылкі да 0,2 т/гадз. Існуюць канструкцыі агароднінасушылак бытавых.

Схема агароднінасушылкі: 1 — загрузка матэрыялу; 2 — сушыльная стужка; 3 — награвальныя батарэі; 4 — выпускная труба; 5 — зборны дыфузар; 6 — прывадны барабан; 7 — нацяжны барабан; 8 — падача свежага паветра; 9 — выпуск матэрыялу; 10 — перапускны латак.

т. 1, с. 71

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

уда́ться сов., в разн. знач. уда́цца;

о́пыт вполне́ уда́лся до́след ца́лкам уда́ўся;

о́вощи ны́нче удали́сь агаро́дніна сяго́лета ўдала́ся;

э́то не всегда́ удаётся гэ́та не заўсёды ўдае́цца;

сын весь уда́лся в отца́ сын уве́сь уда́ўся у ба́цьку.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)