куды́-не́будзь, прысл.
У нейкае месца, у нейкім напрамку; усё роўна куды. Не! Трэба куды-небудзь пайсці, проста зняцца з месца і ісці. Колас. [Алесю] ўжо расхацелася паліць касцёр ці ехаць куды-небудзь далей. Шыцік.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
жы́цца, жывецца; пр. жылося; безас. незак., каму, з прысл.
Разм. Ісці, складвацца (пра ўмовы жыцця). — Няхай Рыгор скажа, як нам далей жыцца будзе. Галавач. Цяпер Федзя не сумняваўся, што Галі жывецца вельмі цяжка. Ваданосаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
упо́дбег, прысл.
Абл. Подбегам. Марцін збочыў з поля на шлях, кульгаючы, уподбег дагнаў калёсы і сеў. Мележ. Звычайная рабочая хада ў Яраша такая, што побач з ім трэба ісці ўподбег, каб не адстаць. Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
unswerving [ʌnˈswɜ:vɪŋ] adj. fml (in) непахі́сны, нязме́нны (пра веру, адданасць і да т.п.);
be unswerving in pursuit of one’s aims упа́рта ісці́ да сваёй мэ́ты
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
памале́ньку нареч.
1. (не торопясь) потихо́ньку, помале́ньку;
ісці́ п. — идти́ потихо́ньку;
2. (постепе́нно) ма́ло-пома́лу; понемно́гу;
3. осторо́жно;
п., не разбі́ — осторо́жно, не разбе́й
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Тро́йдаць ‘хадзіць (ад хаты да хаты), бадзяцца’ (Ян.). Відаць, імітатыўнага (гукапераймальнага) паходжання, параўн. трайдоліць (гл.), бліжэйшыя адпаведнікі: чэш. trajdati ‘бадзяцца, блукаць, вандраваць, валацужнічаць’, trajda ‘валацужная жанчына’, ‘распусніца’, ‘кумка’, ‘балбатушка, лапатушка’, паўд.-чэш. tráda ‘тс’, якія Махэк₂ (648–649) выводзіць з tragat se ‘ледзь ісці, валачыцца’, мар.-славац. tragat sa ‘ісці з намаганнем’, роднаснымі якім ён называе лац. trahere ‘цягнуць, валачыць’; узводзіцца да прасл. *tragati, у чэшскім слове ‑g‑ (замест ‑h‑) з-за экспрэсіўнасці слова.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Про́йда ’прайдоха, пралаза’ (Нас.). Утварэнне ад асновы цяп. часу дзеяслова прайсці (гл. ісці) — прайду, якая адрозніваецца ад інфінітыўнай асновы старой суфіксацыяй (гл. Варбат, Слав. языкозн., IX, 70).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Прысы́паць ’насыпаць дадаткова; засыпаць’, ’пачаць мацней ісці, сыпаць’ (ТСБМ), ’прынесці’ (віл., Жд. 1). Да сы́паць (гл.). Адносна семантыкі параўн. рус. дыял. присы́пать ’прымчацца’, присыпа́ться ’з’явіцца ў мностве’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
dansing, ~u
м. [dans-ing] танцы; дансінг;
iść na dansing — ісці на танцы
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
дзе́ла, ‑а, н.
Разм.
1. Тое, што і справа. Калі ўжо сонейка прыгрэла, Антось на полі кончыў дзела і выпраг коніка сівога, Свайго памочніка старога. Колас. Вялікі целам, ды малы дзелам. Прыказка.
2. Пра што‑н. карыснае, важнае. — Хамут ладзіш? Дзела. Не гаруй, хлопец, я меншы за цябе без бацькі застаўся, а вось жыву. Асіпенка. — А ён дзела кажа. Купляй тры пары, — весела параіла Клаўдзя. Савіцкі.
•••
Ісці ў дзела гл. ісці.
Пры дзеле — пры занятку, пры рабоце.
Пусціць у дзела гл. пусціць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)