знямо́га, ‑і, ДМ ‑мозе, ж.

Стан крайняй стомленасці, страты сілы; знясіленне, бяссілле. Суконка бег і бег, пакуль не паваліўся ад знямогі на зямлю ў густым яловым зарасніку. Паслядовіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

падба́віцца, ‑бавіцца; пераважна безас. зак.

Крыху, нямнога прыбавіцца. — Ну, Мікіта Тодаравіч, рыхтуйся з сіламі, зямлі падбавіцца, — сказаў .. [каморнік]. Галавач. З таго вечара ў Леапольда Гушкі падбавіліся сілы да работы. Чорны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

сі́ла ж

1. Kraft f -, Kräfte; Stärke f -, -n (інтэнсіўнасць); Wucht f - (удару, доказаў і да т. п.); Macht f -, Mächte, Gewlt f -, -en (моц);

сі́ла во́лі Wllenskraft;

тво́рчыя сі́лы наро́да die schöpferische Kraft des Vlkes;

ру́хальная сі́ла bewgende [vrwärts tribende] Kraft, Trebkraft f;

усведамле́нне сваёй сі́лы das Bewsstsein der igenen Kraft;

расстано́ўка сіл Kräfteverteilung f;

суадно́сіны сі́л Kräfteverhältnis n -ses;

по́ўны сі́лы krftstrotzend;

з усяе́ сі́лы aus llen Kräften, aus Libeskräften, nter ufbietung ller Kräfte;

агу́льнымі сі́ламі mit verinten Kräften, geminschaftlich;

сваі́мі сі́ламі aus igener Kraft;

гэ́та яму́ не пад сі́лу das kann er nicht bewältigen;

з пазі́цыі сі́лы aus iner Positin der Stärke (herus);

гэ́та вышэ́й ад маі́х сі́л das geht über mine Kraft, das überstigt mine Kräfte;

2. фіз, тэх Kraft f;

сі́ла прыцягне́ння nziehungskraft f;

сі́ла цяжа́ру Schwrkraft f;

ко́нская сі́ла (скар к. c.) Pfrdestärke f (скар PS);

уда́рная сі́ла Stßkraft f;

3. мн вайск:

узбро́еныя сі́лы Stritkräfte pl;

паве́траныя сі́лы Lftstreitkräfte pl;

вае́нна-марскі́я сі́лы Sestreitkräfte pl; (Kregs)marine f;

сухапу́тныя сі́лы Lndstreitkräfte pl (скар LdSK);

4. юрыд:

сі́ла зако́ну gestzliche Kraft, Rchtskraft f, Gestzeskraft f;

уступі́ць у сі́лу in Kraft trten*;

атрыма́ць сі́лу зако́на Rchtskraft erlngen;

стра́ціць сі́лу ußer Kraft trten*;

заста́цца ў сі́ле in Kraft bliben*, gültig bliben*;

жыва́я сі́ла вайск Kräfte pl, Soldten pl, Trppen pl;

жыва́я сі́ла і баява́я тэ́хніка Mnschen und Materil;

працо́ўная сі́ла rbeitskraft f, rbeitskräfte pl

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

АГРЭ́СІЯ

(ад лац. aggressio напад),

выкарыстанне ўзброенай сілы адной дзяржавай (групай дзяржаў) супраць суверэнітэту, тэр. цэласнасці, паліт. незалежнасці другой дзяржавы або народа (нацыі). Найб. небяспечная ўзброеная (прамая) форма агрэсіі. Існуе таксама паняцце ўскоснай агрэсіі, пры якой дзяржава-агрэсар скрыта выкарыстоўвае ўзбр. сілы (напр., праз узбр. банды наёмнікаў, нерэгулярных вайск. фарміраванняў). Паводле Статута ААН, Савет Бяспекі можа кваліфікаваць як агрэсію і інш. дзеянні. Адпаведна з міжнар. правам агрэсія — злачынства супраць міжнар. міру і таму цягне за сабой міжнар. адказнасць. Дзяржава, якая стала аб’ектам агрэсіі, мае права на прыняцце мер індывідуальнай і калектыўнай абароны. Савет Бяспекі ААН правамоцны прыняць рашэнне аб выкарыстанні да агрэсара мер, у т. л. ваеннага характару (напр., у 1991 узбр. сілы НАТО выступілі супраць Ірака, які захапіў Кувейт).

Л.В.Паўлава.

т. 1, с. 87

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

АЭРАСТА́ТЫКА,

раздзел аэрамеханікі, які вывучае раўнавагу газападобных асяроддзяў. Асн. задача аэрастатыкі — даследаванне залежнасці ціску атмасферы ад вышыні, а таксама сілы, якая дзейнічае на целы, што плаваюць у паветры.

т. 2, с. 174

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

аду́жаць, адужэ́ць (набрацца сілы, ачуняць) gesnd wrden, erstrken vi (s); zu Kräften kmmen*, weder auf die Bine kmmen* (пра хворага)

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

ако́сак, ‑ска, м.

Старая, з вузкім, зрэзаным палатном каса. На двары, чутно, Васілька клепле касу. Яму Маня знайшла недзе акосак, каб хапіла сілы пацягнуць яго на Васільковы дванаццаць гадоў. Паўлаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

галоўнакама́ндуючы, ‑ага, м.

Асоба, якая ўзначальвае ўзброеныя сілы дзяржавы, асобныя віды або частку ўзброеных сіл на пэўным напрамку ваенных дзеянняў.

•••

Вярхоўны галоўнакамандуючы — начальнік усіх узброеных сіл дзяржавы ў час вайны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Мало́х 1, ‑а, м. (з вялікай літары).

Кніжн. Ужываецца як сімвал бязлітаснай сілы, якая патрабуе мноства чалавечых ахвяр. Малох вайны.

[Фінікійскае molek ад імя фінікійскага бога сонца, агню і вайны, якому прыносілі ў ахвяру людзей.]

мало́х 2, ‑а, м.

Аўстралійская яшчарка, цела якой пакрыта калючкамі.

[Лац. moloche.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

намага́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.

Разм. Тое, што і намагацца. — Расказвай, Васіль, пра ўраджай, пра жыццё ў нашых калгасах, — памагаў Янук. Кулакоўскі. «Пасажыры» памагалі ўсе сілы, каб ляжаць нерухома. Новікаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)