дзе, прысл.

1. пыт. У якім месцы.

Дзе вы працуеце?

2. месца. У якім месцы.

Няма дзе адпачыць.

3. неазнач. Тое, што і дзенебудзь.

Пашукай лепш, можа дзе згубіў.

Ці няма дзе вольнага месца?

4. адноснае. Ужыв. як злучальнае слова, падпарадкоўвае даданыя сказы месца, азначальныя, дапаўняльныя, дзейнікавыя, уступальныя сказы.

Горад, дзе я жыў.

5. у знач. часц. Ужыв. для выражэння поўнай немагчымасці чаго-н., сумнення ў чым-н.

Адпачыў? — Дзе адпачыў!

Столькі работы.

Дзе наша не прападала (разм.) — выказванне рашучасці ісці на рызыку.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

пе́сня, -і, мн. -і, -сень, ж.

1. Вершаваны і музычны твор для выканання голасам.

Харавая п.

Жніўныя песні.

Беларускія народныя песні.

2. Пра спевы птушак.

Салаўіныя песні.

Доўгая песня (разм.) — тое, што патрабуе працяглага часу, што не скора можа быць зроблена, расказана і пад.

Старая песня (разм.) — што-н. даўно вядомае.

Песня спета чыя (разм.) — канец чыйго-н. жыцця, шчасця, поспехаў і пад.

|| памянш. пе́сенька, -і, ДМ -ньцы, мн. -і, -нек, ж.

|| прым. пе́сенны, -ая, -ае (да 1 знач.).

П. матыў.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

сцэна́рый, -я, мн. -і, -яў, м.

1. Літаратурна-драматычны твор з падрабязным апісаннем дзеяння, на аснове якога можа ставіцца кінафільм, тэатральная пастаноўка і інш.

С. фільма «Альпійская балада».

2. Спіс дзейных асоб п’есы з указаннем парадку і часу выхаду на сцэну (спец.).

3. Загадзя распрацаваны дэталёвы план правядзення якога-н. відовішча, увогуле (перан.) ажыццяўлення чаго-н.

С. фестывалю.

4. перан. План ажыццяўлення чаго-н.; прагноз.

Дзейнічаць па сцэнарыі.

|| прым. сцэна́рны, -ая, -ае (да 1 і 2 знач.).

С. матэрыял.

С. аддзел.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

aha

ага;

aha już rozumiem — а, разумею;

zjadłbyś coś?– aha — можа пад’еў бы? – ага (але; так);

aha ! nareszcie cię przyłapałem! — ага! нарэшце я цябе злавіў!

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

Ды́гля ’высокая, худая жанчына’ (Жд. 2) Няясна. Можа, з ы́хля (параўн. у Шат. дыхля́к ’слабасільны чалавек’).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Могаможа’ (Ян.). У выніку выроўнівання паводле 1‑й ас. адз. ліку магу. Да магчы́ (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Спры́чча ‘здарэнне’ (Жд. 1). Не можа разглядацца асобна ад пры́чча ‘хвароба, немач’, гл. пры́тча (< *pritъča ‘выпадак’).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

эвакуа́цыя

(п.-лац. evacuatio = апаражненне)

вываз насельніцтва, устаноў, прадпрыемстваў, маёмасці з мясцовасці, якую можа захапіць вораг або якой пагражае стыхійнае бедства, а таксама вываз раненых, хворых і матэрыяльных каштоўнасцей з месца баёў.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

inem

D ад ein; (ужываецца ў D замест man)

das kann ~ lle Tge passeren — гэ́та ў любы́ мо́мант мо́жа з ко́жным зда́рыцца

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

witergehen

* аддз. vi (s)

1) ісці́ дале́й, не спыня́цца

2) праця́гвацца, прадаўжа́цца, цягну́цца

so kann es nicht ~ — так больш не мо́жа цягну́цца [прадаўжа́цца]

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)