Verbum

да́рма і дарма́, прысл.

1. Бясплатна, за нішто.

Аддаць д. мех бульбы.

2. Бескарысна, марна.

Ні адной гадзіны не страціў д.

Д. вы хвалюецеся, усё будзе добра.

3. у знач. часц. Хай, так і быць.

Не хопіць бульбы? — Д.!

Дадасі яшчэ гароху.

вы́ездзіць¹, -езджу, -ездзіш, -ездзіць; -езджаны; зак., што.

1. Ездзячы, пабываць у многіх месцах, аб’ездзіць.

Выездзіў паўсотні кіламетраў за дзень.

2. Утрамбаваць яздой, уездзіць.

Добра выезджаная дарога.

3. Ездзячы, дасягнуць якой-н. мэты (разм.).

Нічога мы сёння не выездзім.

|| незак. вые́зджваць, -аю, -аеш, -ае.

вы́лежацца, -жуся, -жышся, -жыцца; зак.

1. Аднавіць свае сілы доўгім ляжаннем, добра адпачыць; паляжаць удосталь.

В. ў пасцелі.

2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Набыць патрэбныя якасці, праляжаўшы пэўны тэрмін у адпаведных умовах.

Лён ужо вылежаўся.

|| незак. выле́жвацца, -аюся, -аешся, -аецца.

куліна́р, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. Спецыяліст па кулінарыі (у 1 знач.); вопытны, умелы повар.

2. Чалавек, які добра і смачна гатуе розныя стравы.

Добры к.

|| ж. куліна́рка, -і, ДМ -рцы, мн. -і, -рак.

|| прым. куліна́рскі, -ая, -ае.

Кулінарская работа.

тума́ніцца, 1 і 2 ас. звычайна не ўжыв., -іцца; незак.

1. Засцілацца, ахутвацца туманам.

Удалечыні туманіцца лес.

2. перан. Пра вочы, погляд, памяць і пад.: пазбаўляцца здольнасці добра бачыць, разумець (разм.).

Галава туманіцца.

|| зак. затума́ніцца, 1 і 2 ас. звычайна не ўжыв., -іцца.

улі́пнуць, -ну, -неш, -не; улі́п, -пла; -ні; зак.

1. у што. Папасці ў што-н. ліпкае, вязкае.

2. перан. Трапіць у непрыемнае становішча (разм.).

У. у гісторыю.

3. Добра аблегчы, прыстаць (пра адзенне, абутак; разм.).

Сукенка ўліпла.

|| незак. уліпа́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

урасці́, -ту́, -це́ш, -це́; уро́с, урасла́, -ло́; зак.

1. у што. Па меры росту пранікнуць углыб, унутр.

Яблынькі добра ўраслі карэннем у глебу.

Хата па вокны ўрасла ў зямлю (перан.: моцна асела).

2. чым. Зарасці, парасці.

Двор урос травой.

|| незак. ураста́ць, -а́е.