вісе́ць, вішу́, вісі́ш, вісі́ць; вісі́м, вісіце́, вісяць; вісі́; незак.
1. Будучы прымацаваным да чаго-н., знаходзіцца ў вертыкальным становішчы без апоры.
Люстра вісіць над сталом.
Аб’ява вісіць на дзвярах.
Капялюш вісіць на вешалцы.
Самалёты вісяць над полем бою (перан.: лятаюць, кружачыся). Сукенка з аднаго боку вісіць (спадае, не аблягае фігуру). В. у паветры (перан.: знаходзіцца ў няпэўным становішчы). В. на тэлефоне (перан.: часта і доўга гаварыць па тэлефоне; разм.).
2. Выдавацца, выступаць уперад якой-н. сваёй часткай, навісаць.
Скала вісела над дарогай.
Бяда вісела над галавой (перан.).
◊
Вісець над каркам (разм.) — дакучаць каму-н.
Вісець на валаску (разм.) — знаходзіцца ў небяспечным становішчы.
Вісець на карку (разм., неадабр.) — быць на ўтрыманні ў каго-н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
луна́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; незак.
1. Плаўна лятаць, рухацца ў паветры.
Буслы лунаюць у вышыні.
2. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.), перан. Павольна развявацца.
Лунаюць сцягі над плошчай.
3. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.), перан. Плысці, распаўсюджвацца (пра песні, музыку і пад.).
Песні лунаюць — настрой узнімаюць.
4. перан. Знаходзіцца ў стане ўзвышаных або далёкіх ад рэчаіснасці мар.
◊
Лунаць у воблаках (у надхмар’і) (неадабр.) — знаходзіцца ў летуценным стане, не заўважаючы навакольнага.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
afoot [əˈfʊt] adj.
1. які́ рыхту́ецца; які́ знахо́дзіцца ў ста́не падрыхто́ўкі;
There is a plan afoot. Рыхтуецца план.
2. пехато́й, пе́шшу, пе́шкі
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
embattled [ɪmˈbætld] adj. fml
1. той, які́ знаходзіцца ў ця́жкім стано́вішчы (пра чалавека, фірму, арганізацыю і да т.п.)
2. акру́жаны, абкру́жаны (ворагамі)
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
левафланго́вы, ‑ая, ‑ае.
1. Які знаходзіцца, размяшчаецца на левым флангу. Левафланговы ўчастак фронту.
2. у знач. наз. левафланго́вы, ‑ага, м. Той, хто знаходзіцца на левым флангу і замыкае рад, шарэнгу. Левафланговым ва ўзводзе за свой невялікі рост быў чырвонаармеец Чыжык. Лупсякоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
гры́жа, -ы, мн. -ы, грыж, ж.
1. Хвароба, звязаная з выпадзеннем часткі якога-н. унутранага органа за межы поласці, у якой ён знаходзіцца.
2. Выпучаны такім чынам орган.
|| прым. гры́жавы, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
пры́гарадны, -ая, -ае.
1. гл. прыгарад.
2. Які знаходзіцца, размешчаны ў прыгарадзе, у наваколлі горада.
П. жыхар.
П. завод.
3. Пра транспарт: не далёкі, які абслугоўвае блізкія ад горада раёны.
П. аўтобус.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
прыдво́рны, -ая, -ае.
1. Які мае адносіны да двара манарха.
Прыдворная пасада.
2.
У знач. наз. прыдво́рны, -ага, мн. -ыя, -ых, м. Асоба, якая знаходзіцца пры манарху і ўваходзіць у яго акружэнне.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
няво́льнік, -а, мн. -і, -аў, м.
1. Раб, зняволены.
2. перан., чаго. Чалавек, які знаходзіцца пад уплывам, уладаю чаго-н.
Н. пачуццяў.
|| ж. няво́льніца, -ы, мн. -ы, -ніц.
|| прым. няво́льніцкі, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
абавя́заны, -ая, -ае.
1. з інф. Які мае што-н. сваім абавязкам.
Я а. дапамагчы таварышу.
2. каму-чаму. Які знаходзіцца ў даўгу перад кім-, чым-н.
Я многім а. гэтаму чалавеку.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)