БЕ́РНАЛ (Bernal) Джон Дэсманд
(10.5.1901, г. Ніна, Ірландыя — 15.9.1971),
англійскі фізік, філосаф, грамадскі дзеяч; адзін з заснавальнікаў навуказнаўства. Чл. Лонданскага каралеўскага т-ва (з 1937) і АН шэрагу краін, у т. л. СССР. Скончыў Кембрыджскі ун-т (1922). Аўтар навук. прац у галіне фізікі, крышталяграфіі, біяхіміі, філас. праблем прыродазнаўства. У працах «Сацыяльная функцыя навукі» (1938), «Навука і грамадства» (1953), «Навука ў гісторыі грамадства» (1954) і інш. абагульніў дасягненні навукі ў цэлым, раскрыў яе філас. значэнне і ролю ў гісторыі чалавецтва, узаемасувязь навукі, тэхнікі і сац. умоў жыцця грамадства. Увёў у навук. ўжытак паняцце «навукова-тэхнічная рэвалюцыя», распрацаваў цэласную канцэпцыю дыялектыкі і перспектыў яе развіцця. У кн. «Свет без вайны» (1958) паказаў перспектывы мірнага выкарыстання дасягненняў навукі на карысць чалавецтва.
В.В.Краснова.
т. 3, с. 118
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
Saepe est etiam olitor valde opportune locutus
Часта нават агароднік вельмі ўдала скажа.
Часто даже огородник весьма удачно скажет.
бел. І мы не лыкам шыты. Не ўся навука ў адной галаве.
рус. У мужика кафтан сер, да ум у него не волк съел. Не одним учёным дано говорить складно. И мы не лыком ши ты, не лаптем щи хлебаем.
фр. Il n’est pas né d’hier (Он не вчера родился).
англ.
нем. Der Bauer ist ein Laurer (Schelm) (Крестьянин ‒ шельма). Bauern sagen auch wahr (Крестьяне говорят тоже правду).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
узме́жак, ‑жка, м.
Край мяжы; мяжа. З агародаў на росныя ўзмежкі выкочваліся пярэстыя і доўгія .. гарбузы. Адамчык. На ўзмежках палеткаў чырванеюць буйныя ягады шыпшыны. Брыль. / у перан. ужыв. Шмат новага адкрывае сёння навука якраз на ўзмежках, што раздзялялі дагэтуль фізіку і хімію, біялогію і фізіку, фізіку і медыцыну і інш. Лойка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
аквана́ўтыка
(ад аква- + -наўтыка)
навука, якая вывучае магчымасці доўгага знаходжання чалавека ў моры пад вадой.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
алергало́гія
(ад алергія + -логія)
навука, якая вывучае прычыны ўзнікнення, развіццё, прафілактыку і лячэнне алергічных хвароб.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
атало́гія
(ад гр. us, otos = вуха + -логія)
навука пра хваробы вушэй, іх лячэнне і прафілактыку.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
біяфі́зіка
(ад бія- + фізіка)
навука, якая вывучае фізічныя і фізіка-хімічныя працэсы ў жывых арганізмах.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
геааку́стыка
(ад геа- + акустыка)
навука, якая даследуе гукавыя, інфрагукавыя і ультрагукавыя з’явы ў зямной кары.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
заатэ́хнія
(ад заа- + гр. techne = майстэрства)
навука аб развядзенні, гадоўлі і правільным выкарыстанні сельскагаспадарчых жывёл.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
крыміналі́стыка
(ад лац. criminalis = злачьшны)
юрыдычная навука, якая вывучае методыку, тактыку і тэхніку расследавання злачынстваў.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)