Ры́дзель, рыдзіль, рыдзяль ’драўляная лапата, акутая металам’ (слонім, віл., шуміл., брасл., докш., Сл. ПЗБ; вілейск., маладз., шчуч., ЛА, 2), ’здаровы, крэпкі чалавек’ (віл., брасл., Сл. ПЗБ), ры́даль, ры́дзель ’рыдлёўка’ (Сцяшк.; маладз., Янк. Мат.; Цых., ТС; маст., ЛА 2; Выг.), ры́дель, ры́дэль ’рыдлёўка’ (Сл. Брэс.; бяроз., кобр., ЛА 2), рыдзе́ль ’рыдлёўка (акц.)’, ры́длі ’рыдлёўка’ (ашм., ЛА 2), ст.-бел. рыдель: рыдель купили до резаня дерну (1685), рыдль ’жалезная лапата’ (1507). Запазычана са ст.-польск. rydl, rydel ’лапата’ (Булыка, Запаз., 290), якое ў сваю чаргу лічыцца ўтварэннем ад рыць (польск. ryć) ’капаць’ (Брукнер, 471). Што да значэння ’здаровы, крэпкі чалавек’, то тут адбылася метафарызацыя на аснове пераносу назвы прадмета на чалавека паводле пэўнай унутранай уласцівасці.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Ізго́й ’чалавек, ад якога ўсе адхіліліся, які страціў сваё становішча ў грамадстве; адшчапенец’. Рус. изго́й, укр. ізго́й, ст.-рус. изгои ’чалавек, які страціў сувязь са сваім саслоўем (селянін, які адкупіўся на волю; князь, які страціў княства; купец, які разарыўся)’. Бязафікснае ўтварэнне ад *изгоити ’выжыць, выгнаць’ з из‑ + гоити ’жывіць’. У сіб. гаворках захавалася изго́ить са значэннямі ’паправіць, адрамантаваць, уладзіць’, ’адмыць, адчысціць’ і ’запэцкаць, сапсаваць’, параўн. выжыць ’выгнаць’ і ’ўцалець’. У якасці аналогіі ст.-рус. изгои ’выжыты з роду’ ад изгоити ’выжыць’. Фасмер (2, 121–122) прыводзіць серб.-харв. и̏зрод ’вырадак’ ад изро̀дити ’вырадзіцца’, рус. издо́й ’жывёла, якую перасталі даіць’ ад издоить ’выдаіць’. Гл. яшчэ Праабражэнскі, 1, 138; Шанскі, 2, I, 26–27.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

solid​2 [ˈsɒlɪd] adj.

1. цвёрды; суцэ́льны;

become solid цвярдзе́ць;

solid granite суцэ́льны грані́т;

a solid compound ling. склада́нае сло́ва, яко́е пі́шацца ра́зам

2. мо́цны, здаро́вы; сы́тны;

a man of solid build мажны́ чалаве́к;

have a solid meal сы́тна пае́сці

3. надзе́йны, грунто́ўны;

have solid grounds ме́ць ва́жкія падста́вы

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

taste​1 [teɪst] n.

1. смак;

sweet to the taste сало́дкі на смак;

it’s to my taste гэ́та мне да сма́ку

2. кава́лачак; глыто́к;

He had a taste of freedom. Ён адчуў смак волі.

3. густ, схі́льнасць;

a man of taste чалаве́к з гу́стам;

tastes differ пра гу́сты не спрача́юцца

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

аптымі́зм

(фр. optimisme, ад лац. optimus = найлепшы)

бадзёры, жыццярадасны настрой, пры якім чалавек верыць у лепшае будучае, у поспех; схільнасць бачыць ва ўсім светлыя бакі (проціл. песімізм).

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

арыгіна́л

(лац. originalis = першапачатковы)

1) твор ці дакумент у сваёй сапраўднай, першапачатковай форме (у адрозненне ад перакладу або копіі);

2) перан. чалавек са своеасаблівымі схільнасцямі, звычкамі, поглядамі.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

бо́жий

1. рел. бо́жы, бо́скі;

2. / бо́жья коро́вка зоол. бо́жая каро́ўка;

◊

бо́жий челове́к бо́жы чалаве́к;

дар бо́жий дар бо́жы;

я́сно, как бо́жий день я́сна, як бо́жы дзень;

ка́ждый бо́жий день ко́жны бо́жы дзень;

бо́жья во́ля бо́жая ла́ска, бо́жая во́ля, як бог дасць;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

нетерпи́мый

1. (недопустимый) нецярпі́мы, недапушча́льны; (несносный) нязно́сны;

нетерпи́мое поведе́ние недапушча́льныя паво́дзіны; в знач. сказ. переводится чаще выражением не́льга цярпе́ць;

э́то нетерпи́мо гэ́тага не́льга цярпе́ць;

таки́е посту́пки нетерпи́мы такі́х учы́нкаў не́льга цярпе́ць;

2. (лишённый терпимости) нецярпі́мы;

он челове́к о́чень нетерпи́мый ён чалаве́к ве́льмі нецярпі́мы.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

почте́нный

1. (внушающий почтение, заслуживающий почтения) паважа́ны; (уважаемый) шано́ўны; (солидный) пава́жны;

почте́нный челове́к паважа́ны (шано́ўны) чалаве́к;

почте́нная нару́жность пава́жны вы́гляд;

подойди́, почте́нный! фам. падыдзі́, шано́ўны!;

2. перен., разг. (большой) пава́жны; (значительный) зна́чны;

почте́нный во́зраст пава́жны ўзрост;

статья́ почте́нных разме́ров арты́кул зна́чных паме́раў.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

сто́йкий

1. в разн. знач. сто́йкі;

сто́йкая го́рная поро́да сто́йкая го́рная паро́да;

сто́йкая инфе́кция мед. сто́йкая інфе́кцыя;

сто́йкий газ сто́йкі газ;

сто́йкий хара́ктер сто́йкі хара́ктар;

сто́йкая уве́ренность сто́йкая (цвёрдая) упэ́ўненасць;

сто́йкое равнове́сие физ. сто́йкая раўнава́га;

2. (выносливый) трыва́лы;

сто́йкий челове́к трыва́лы чалаве́к;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)