шарні́р, ‑а, м.

Рухомае злучэнне дэталей, канструкцый, якое дазваляе змацаваным часткам паварочвацца пад вуглом. Шаравыя шарніры. Устаноўка на шарнірах.

[Ням. Scharnier.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

шахтапрахо́дчык, ‑а, м.

Чалавек, які ажыццяўляе праходку горных выпрацовак, шахт і пад. Усё глыбей пранікаюць у зямлю шахтапраходчыкі. «Звязда».

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

штрыхава́ць, штрыхую, штрыхуеш, штрыхуе; незак., што.

Наносіць штрыхі (на чарцёж, малюнак, план, схему і пад.); пакрываць штрыхамі. Штрыхаваць карту.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

эклампсі́я, ‑і, ж.

Цяжкае захворванне, якое ўскладняе працяканне цяжарнасці, роды і суправаджаецца сутаргавымі прыступамі, непрытомнасцю і пад. Сімптомы эклампсіі.

[Грэч. éklampsis — успышка.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

экстрэма́льны, ‑ая, ‑ае.

Крайні па сваім праяўленні (сіле, велічыні і пад.), які вылучаецца такім праяўленнем. Працаваць у экстрэмальных умовах.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

эласці́н, ‑у, м.

Спец. Адзін з асноўных бялкоў, што ўваходзяць у склад эластычных валокнаў сценак артэрый, скуры і пад.

[Грэч. elastós — пругкі, цягучы.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

энергаўзбро́енасць, ‑і, ж.

Спец. Колькасць энергіі на якую‑н. вытворчую адзінку (завод, фабрыку, цэх і пад.). Энергаўзброенасць сельскай гаспадаркі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

АПРЫ́ШКІ,

удзельнікі нар.-вызв. руху ў зах. раёнах Украіны (Галіччына, Букавіна, Закарпацце) у 16—1-й пал. 19 ст. Выступалі супраць феад. прыгнёту з боку польск. і ўкр. шляхты, аўстр., венг. і малд. памешчыкаў. Найб. вядомыя выступленні апрышкаў у 1730—40 пад кіраўніцтвам К.Доўбуша.

т. 1, с. 435

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

АЎТО́ЛІЗ

(ад аўта... + ...ліз),

распад бялкоў у тканках арганізма пад уздзеяннем уласных ферментаў. Пры жыцці арганізма ў адсутнасць паталогіі распад бялкоў цалкам кампенсуецца сінтэзам. Пасля смерці арганізма аўтоліз рэзка ўзмацняецца. Аўтоліз адбываецца і пры выспяванні мяса, цеста, ферментацыі чаю, тытуню, сіласаванні кармоў і інш.

т. 2, с. 123

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

АЭРАТО́П

(ад аэра... + грэч. topos месца),

частка прыземнага слоя паветра, састаў і рэжым якога знаходзяцца пад уздзеяннем унутр. кампанентаў экасістэмы і знешніх атмасферных працэсаў. Для колькаснага апісання выкарыстоўваюць паказчыкі інтэнсіўнасці сонечнай радыяцыі, скорасці ветру, т-ры і вільготнасці паветра, наяўнасці вуглякіслага газу і інш.

т. 2, с. 174

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)