пату́ль, прысл.

Разм. Да таго часу. Пакуль у гумне цэп, патуль на стале хлеб. Прыказка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

астраме́трыя, ‑і, ж.

Раздзел астраноміі, які займаецца вызначэннем бачнага месцазнаходжання нябесных цел і вымярэннем часу.

[Ад грэч. astron — зорка і metreo — мераю.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

паша́ркваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.

Разм. Шаркаць злёгку, крыху або час ад часу. Пашаркваць нагамі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пашлёпваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.

Разм. Час ад часу, злёгку шлёпаць. Пашлёпваць сябе па жываце.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

дакалга́сны, ‑ая, ‑ае.

Які адносіцца да часу, што папярэднічаў з’яўленню калгасаў. Дакалгасная вёска. Дакалгаснае жыццё.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

дакла́савы, ‑ая, ‑ае.

Які адносіцца да часу, што папярэднічаў падзелу грамадства на класы. Дакласавае грамадства.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

вы́крышыцца, ‑шыцца; зак.

Паступова распадаючыся на дробныя кавалачкі, разбурыцца. Зубы выкрышыліся. Выкрышылася ад часу чарапіца.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

сямідзёнка, ‑і, ДМ ‑нцы; Р мн. ‑нак; ж.

Разм. Прамежак часу ў сем дзён.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

хуткабе́жнасць, ‑і, ж.

Кніжн. Уласцівасць хуткабежнага. Ёсць у гэтай хуткабежнасці часу нешта невыказна сумнае. Краўчанка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

міну́та, -ы, ДМ -ну́це, мн. -ы, -ну́т, ж.

1. Адзінка вымярэння часу, роўная 1/60 гадзіны і якая складаецца з 60 секунд.

Без дваццаці мінут чатыры.

2. Кароткі прамежак часу, імгненне.

Мінуты радасці.

3. Адзінка вымярэння вугла і дугі, роўная 1/60 градуса (спец.).

◊

Мінута маўчання — знак выказвання жалю з прычыны чыёй-н. смерці.

Мінута ў мінуту — абсалютна дакладна.

На адну мінуту (разм.) — ненадоўга.

У адну мінуту — вельмі хутка.

|| памянш.-ласк. міну́тка, -і, ДМ -тцы, мн. -і, -так (да 1 і 2 знач.).

Пачакайце мінутку.

|| прым. міну́тны, -ая, -ае.

Мінутная стрэлка.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)