печа́льно
1. нареч. марко́тна; (огорчённо) засму́чана; (грустно) журбо́тна;
2. безл., в знач. сказ. шкада́, жаль;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
невмоготу́ и невмо́чь безл., в знач. сказ., разг. сіл нестае́, сіл няма́, не пад сі́лу.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
скучнова́то нареч., безл., в знач. сказ.
1. нуднава́та;
2. (о чувстве скуки, тоски) сумнава́та, марко́тна;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
со́вестно нареч., безл., в знач. сказ. со́рамна;
как вам не со́вестно! як вам не со́рамна!
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
Аплэ́вух ’непаваротлівы, неахайны чалавек’ (Жд.). Прыведзены як прыклад сказ: «Аплэвух гэты, апусціў крылля, смаркачэ вечна блішчаць на вусах» указвае на імавернасць утварэння ад пляваць агентыўным суфіксам ‑ух (параўн. пастух), які, аднак, звычайна нясе націск. Адсутнасць націску можа тлумачыцца аналогіяй з не́слух. Параўн. рус. оплёвыш, оплеванец ’зняважаны чалавек’ (Даль). Цвёрдасць л — вынік экспрэсіі значэння слова. Значэнне ’непаваротлівы’ (прыклад яго не пацвярджае, але і не пярэчыць яму) можа весці да параўнання з літ. ãplamis ’непаваротлівы чалавек’, аднак і ў гэтым выпадку адбыліся беларуская словаўтваральная апрацоўка і значная фанетычная змена, выклікання, магчыма, народнаэтымалагічным асэнсаваннем слова, якое мае экопрэсіўнае значэнне. Параўн. яшчэ аблавухі.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
што², злуч.
1. Далучае даданы сказ да галоўнага.
Крыўдна, што я гэтага не змог зрабіць.
Такі шум, што можна аглухнуць.
Назбіралі так мала ягад, што і варэнне не зварыш.
2. Як, чым, нібы.
Спіць што мёртвы.
3. з часціцай «ні» або без яе. Указвае, што сказанае ў галоўным сказе адносіцца да кожнага моманту, месца, да кожнай з’явы і пад., названых у даданым.
Што край, то абычай (прыказка).
4. 3 паўторам — указвае на раўнапраўе, аднолькавасць, роўнасць у адносінах да чаго-н.
Што ён паедзе, што я — адно і тое ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
кві́та в знач. сказ., разг. квит, кви́ты;
◊ і к., дзя́дзька Мікі́та! — и всё тут; и никаки́х!
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
мілата́ ж.
1. разг. обая́ние ср., очарова́ние ср., красота́;
2. обл., в знач. сказ. любота́, красота́
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
пра́вільна
1. нареч. пра́вильно; ве́рно; см. пра́вільны;
2. в знач. сказ., разг. (так и нужно) пра́вильно
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
пыта́льны вопроси́тельный;
п. по́зірк — вопроси́тельный взгляд;
○ п. сказ — грам. вопроси́тельное предложе́ние;
п. займе́ннік — грам. вопроси́тельное местоиме́ние
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)