Весянчук — паўднёвабеларуская назва маладых істот свойскіх жывёл і птушак, якія нарадзіліся вясной (КТС). Паходзіць ад вясенні і суф. ‑чук, які ўжываецца для ўтварэння назваў недарослых асоб.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Кува́ць ’кукаваць’ (ТСБМ, Сцяшк., Нар. лекс.). Да кукаваць (гл.). Магчыма, пад уплывам гукапераймальнага кувец, кувік (пра крык некаторых птушак) (параўн. Бернекер, 641; Слаўскі, 3, 448–449).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
апярэ́нне, ‑я, н.
Пер’евае покрыва ў птушак; пер’е. Як пеўнік першым пасля пуху апярэннем, .. Алесь не мог пацешыцца форменнай вопраткай, шэрай з сярэбранымі галунамі. Брыль.
•••
Хваставое апярэнне самалёта — вертыкальныя і гарызантальныя плоскасці на задняй частцы самалёта.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
аўгу́р, ‑а, м.
1. У Старажытным Рыме — жрэц, які тлумачыў уяўную волю багоў па шчабятанню і палёце птушак.
2. Іран. Пра таго, хто свае спецыяльныя веды ператварае ў тайну, хто робіць выгляд, што ведае асаблівыя тайны.
[Лац. augur.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
бакасі́ны, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да бакаса. Мы ўдвух ляжым у маладой траве, і шаўкавісты метлюжок прыемна казыча твар. Слухаем шлюбныя бакасіныя песні. Карамазаў.
2. у знач. наз. бакасі́ныя, ‑ых. Сямейства птушак атрада сеўцападобных.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
лі́нька, ‑і, ДМ ‑ньцы; ж.
Змена верхняга покрыва (шэрсці, пер’я, панцыра і пад.) у жывёл і птушак у пэўныя перыяды. Асенняя лінька ў русака пачынаецца ў канцы верасня і заканчваецца ў першай палавіне снежня. «Весці».
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
панадзіма́цца, ‑аецца; ‑аемся, ‑аецеся, ‑аюцца; зак.
1. (1 і 2 ас. мн. не ўжыв.). Надзьмуцца паветрам, газам — пра ўсё, многае.
2. Натапырыўшыся, скурчыцца (пра птушак). Панадзімаліся галубы на холадзе.
3. перан. Пакрыўдзіцца — пра многіх. Хлапчукі панадзімаліся.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пі́шчык, ‑а, м.
1. Дудачка, якой прывабліваюць птушак. У гэты час .. [рабчыкі] добра ідуць на пішчык. Ігнаценка.
2. Спец. Трысняговая пласцінка, якая гучыць у муштуку драўляных духавых музычных інструментаў.
3. Спец. Спецыяльнае прыстасаванне для вымярэння голасу акцёра.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
раздрабні́ць, ‑драбшо, ‑дробніш, ‑дробніць; зак., што.
1. Зрабіць дробным, больш дробным; раскрышыць. Раздрабніць корм для птушак. Раздрабніць руду.
2. Тое, што і раздрабіць (у 2 знач.). Абараняць жа рэўком і станцыю адначасова — азначала раздрабніць сілы. Хомчанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
надо́ўга, прысл.
На доўгі час, на вялікі адрэзак часу, на вялікі тэрмін. Надоўга асталася ў памяці гэтая язда, густыя лясныя пахі, спяванне птушак. Мурашка. Часта ішлі дажджы, але яны не ўсталёўваліся, неба не бывала хмурным надоўга. Самуйлёнак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)