прыдворны прыметнік

  1. Які мае адносіны да двара манарха.

    • Прыдворная пасада.

  2. прыдворны, -ага, -ыя, -ых, м. Асоба, якая знаходзіцца пры манарху і ўваходзіць у яго акружэнне.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

раздарожжа назоўнік | ніякі род

Месца, дзе сходзяцца і разыходзяцца дарогі, ростань.

  • На раздарожжы — у стане сумнення, роздуму, хістання, у нерашучасці (быць, стаяць, знаходзіцца і пад.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

кома назоўнік | жаночы род | спецыяльны тэрмін

Вельмі цяжкі стан, які пагражае смерцю і характарызуецца парушэннем усіх функцый арганізма.

  • Знаходзіцца ў коме.

|| прыметнік: каматозны.

  • К. стан.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

узвышацца дзеяслоў | незакончанае трыванне

  1. гл. узвысіцца.

  2. Пра што-н. высокае: стаяць, знаходзіцца дзе-н., вылучаючыся сярод чаго-н. сваёй вышынёй, высіцца.

    • Уздоўж набярэжнай узвышаліся будынкі.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

хадун назоўнік | мужчынскі род

  1. Дэталь машыны, механізма, якая знаходзіцца ў пастаянным руху.

  2. Прыстасаванне ў выглядзе рамы на колцах, пры дапамозе якога дзяцей вучаць хадзіць (размоўнае).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

пануючы прыметнік

  1. Які мае ўладу, знаходзіцца на чале ўлады.

    • Пануючыя класы.

  2. Які пераважае, найбольш распаўсюджаны.

    • Пануючая парода дрэў.

  3. Які ўзвышаецца над чым-н.

    • Пануючая вышыня.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

аддалены прыметнік

  1. Які знаходзіцца ці адбываецца далёка.

    • Аддаленыя вёскі.
    • А. шум.

  2. Аддзелены вялікім прамежкам часу.

    • Аддаленая эпоха.

  3. пераноснае значэнне: Мала падобны.

    • Аддаленае падабенства.

|| назоўнік: аддаленасць.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

выбыць дзеяслоў | афіцыйнае | закончанае трыванне

Перастаць знаходзіцца або лічыцца дзе-небудзь.

  • В. з горада.
  • В. у камандзіроўку.
  • В. са строю.

|| незакончанае трыванне: выбываць.

|| назоўнік: выбыццё.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

вісе́ць, вішу́, вісі́ш, вісі́ць; вісі́м, вісіце́, вісяць; вісі́; незак.

1. Будучы прымацаваным да чаго-н., знаходзіцца ў вертыкальным становішчы без апоры. Люстра вісіць над сталом. Аб’ява вісіць на дзвярах. Капялюш вісіць на вешалцы. Самалёты вісяць над полем бою (перан.: лятаюць, кружачыся). Сукенка з аднаго боку вісіць (спадае, не аблягае фігуру). В. у паветры (перан.: знаходзіцца ў няпэўным становішчы). В. на тэлефоне (перан.: часта і доўга гаварыць па тэлефоне; разм.).

2. Выдавацца, выступаць уперад якой-н. сваёй часткай, навісаць. Скала вісела над дарогай. Бяда вісела над галавой (перан.).

◊

Вісець над каркам (разм.) — дакучаць каму-н.

Вісець на валаску (разм.) — знаходзіцца ў небяспечным становішчы.

Вісець на карку (разм., неадабр.) — быць на ўтрыманні ў каго-н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс, часткова)

абавя́заны, -ая, -ае.

1. з інф. Які мае што-н. сваім абавязкам. Я а. дапамагчы таварышу.

2. каму-чаму. Які знаходзіцца ў даўгу перад кім-, чым-н. Я многім а. гэтаму чалавеку.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс, часткова)