ва́бік, ‑а, м.

Дудачка або свісток, якім у часе палявання падзываюць птушак або звяроў, падрабляючы іх голас. Я пускаю чучала качкі ў трыснёг і раз-пораз пакрэкваю ў вабік. Хомчанка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

трэ́снуты, ‑ая, ‑ае.

Разм.

1. Які трэснуў, з трэшчынай. [Яўсей] усміхнуўся, з трэснутай губы прасачылася кроў, падбітае вока заплыло пухлінай. Паўлаў.

2. перан. Надтрэснуты (пра голас). — Спрабуйце! — сказаў трэснутым голасам [Прыстром]. Шынклер.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ша́рхаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.

Разм. Утвараць прыглушаны гук, шум. Мерна, роўна шархала .. [піла], уядалася ў крамяную белую моц дрэва. Мележ. Чуваць ненадакучлівы голас экскурсавода, і асцярожна шархае мноства .. ног... Брыль.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Fames artium magistra

Голад ‒ настаўнік рамёстваў.

Голод ‒ учитель ремёсел.

бел. Прагаладаешся ‒ хлеба дастаць здагадаешся. Голад у свет гоніць. Як возьме голад, прарэжацца і голас.

рус. Станешь лапти плесть, как нечего есть. Проголодаешься ‒ хлеба достать догадаешься. Проймёт голод, появится и голос. Нужда научит сапоги тачать. Нужда научит горшки обжигать. Нужда из лычка кроит ремешок.

фр. La nécessité est la mère d’invention (Нужда ‒ мать изобретательности).

англ. Need makes the queen spin (Нужда заставляет короле­ву прясть). Necessity is the mother of invention (Нужда ‒ мать изобретений).

нем. Hunger ist ein guter Redner (Голод ‒ хороший оратор).

Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)

нача́льніцкі

1. нача́льствующий;

н. склад а́рміі — нача́льствующий соста́в а́рмии;

2. нача́льственный, нача́льнический;

н. го́лас — нача́льственный го́лос;

3. нача́льнический;

н. шыне́ль — нача́льническая шине́ль

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

Пагалоска ’чуткі, размовы, якія перадаюцца; рэха’ (ТСБМ), ’чуткі’ (Нас., Бяльк., Яруш., Сцяшк.), по́голос ’водгук’, поголо́ска ’чутка’ (ТС). Рус. па́голос, па́голосок ’адгалоска’, укр. по́голос, поголо́ска ’чуткі, размовы’, польск. pogłos ’водгук, рэха’, pogłoska ’чуткі, размовы’, серб.-харв. устар. по̀глāсје ’звестка, весць’. Да голас (гл.), прэфіксальным або канфіксальным спосабам словаўтварэння (гл. Сцяцко, Афікс. наз., 227, 241).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

бурклі́вы, ‑ая, ‑ае.

Які любіць бурчаць, выказваць нездаволенасць. [Хурс] прыстаў у прымы да паўпанскага фальварковага пакідзішча — да старой паненкі — худой, касцістай і бурклівай ведзьмы. Чорны. // Які вызначаецца нездаволенасцю, раздражненнем. Бурклівы голас, тон.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

асмяле́ць, ‑ею, ‑ееш, ‑ее; зак.

Стаць смелым, пасмялець, набрацца адвагі. Хлопцу супакоіліся, асмялелі і адчувалі сябе значна лепш, як у цёмным небяспечным лесе. Маўр. І Андрэйка, пачуўшы голас чалавека, асмялеў. Кавалёў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ды́ктар, ‑а, м.

Супрацоўнік радыё або тэлебачання, які чытае тэкст перад мікрафонам. Дыктар чытаў палымяна, выразна вымаўляючы кожнае слова. Дудо. Спакойны знаёмы голас дыктара перадаваў важнейшыя падзеі за папярэдні дзень. Паслядовіч.

[Ад лац. dictor — той, хто гаворыць.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ізно́ў, прысл.

Разм. Зноў, яшчэ раз. Я пайду да яе, да каханай маёй, Каб ізноў яе голас пачуць. Колас. Над цёмнымі руінамі і рэдкімі агнямі горада ізноў пераклікаюцца гудкі заводаў. Брыль.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)