брыво́ ср. (мн. бро́вы) бровь ж.;

ён і ~во́м не варухну́ў — он и бро́вью не повёл;

◊ не ў б., а ў во́ка — не в бро́вь, а в глаз

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

прыкі́нуць сов.

1. (бросая, прибавить) прибро́сить, прики́нуть;

2. (прибавить) прики́нуть, наба́вить;

3. (приблизительно определить, рассчитать) прики́нуть;

п. у ду́мках — прики́нуть в уме́;

◊ п. на во́ка — прики́нуть на глаз

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

прыго́жасць, ‑і, ж.

Тое, што і прыгажосць (у 1–3 знач.). [Аксіння:] — І паглядзець на яе — вока радуецца: стройная дзяўчына, і прыгожасці ў меру, і здароўем не пакрыўджана. Лынькоў. Сонца яшчэ не было, але адчувалася, што вось-вось пырснуць яго першыя промні і ўсё навокал заззяе тысячамі колераў, захапляючы сваёй казачнай прыгожасцю. Шчарбатаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

крыві́ць, крыўлю, крывіш, крывіць; незак., што.

Рабіць крывым, перакошаным, выгнутым. Крывіць туфлі. // Перакошваць у грымасе (твар, губы, рот). Не то ад дыму вусны [Рыгор] крывіць і вока правае прыжмурвае, не то здалёк яшчэ прабуе ўсміхацца Аўдолі. Крапіва. «Следчы» паціскае плячамі. Злая ўсмешка крывіць яго губы. Колас.

•••

Крывіць душой — быць няшчырым, наўмысна не гаварыць праўды.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

афтальмарэа́кцыя

(ад афтальма- + рэакцыя)

метад дыягностыкі сапу, туберкулёзу, бруцэлёзу ў жывёл: у адказ на ўвядзенне ў кан’юнктыву вока спецыяльнага антыгену ў ёй развіваецца характэрны запаленчы працэс.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

інтэрмеды́н

(ад лац. intermedius = прамежкавы)

лекавы прэпарат, які прымяняецца пры дэгенератыўных зменах сятчаткі вока, а таксама як сродак, што паляпшае адаптацыю да цемнаты, павышае вастрыню зроку.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

сляза́, -ы́, мн. слёзы і (з ліч. 2, 3, 4) слязы́, слёз, ж.

1. мн., адз. ў знач. зб. Празрыстая саленаватая вадкасць, якая выдзяляецца слёзнымі залозамі вачэй пры раздражненні, болі або моцных перажываннях.

На марозе з вачэй цякуць слёзы.

2. Адна кропля такой вадкасці.

З вока паказалася с.

3. мн. Плач.

Прыйсці са слязамі.

Не стрымаць слёз.

Скрозь слёзы (плачучы).

◊

Аблівацца слязамі — моцна плакаць.

Пусціць слязу — заплакаць (іран.).

|| памянш. слёзка, -і, ДМ -зцы, мн. -і, -зак, ж. (да 2 знач.) і слязі́нка, -і, ДМ -нцы, мн. -і, -нак, ж. (да 2 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

спако́йны, -ая, -ае.

1. Які знаходзіцца ў стане спакою, маларухомы або нерухомы.

Спакойная рака.

Сядзець спакойна (прысл.).

2. Які выражае спакой (у 2 знач.), без душэўных трывог, перажыванняў.

Спакойнае жыццё.

На сэрцы спакойна (прысл.).

3. Стрыманы, ураўнаважаны, ціхмяны, які нікога не раздражняе.

С. конь.

Спакойнага нораву чалавек.

4. Роўны ў сваім працяканні.

Спакойная хада.

Спакойная гутарка.

5. Не ваенны, мірны.

С. час.

6. Які нічым і нікім не парушаецца, адбываецца ў спакоі.

Спакойная старасць.

7. Прыемны для вока (пра святло, фарбы і пад.).

Спакойныя фарбы пейзажаў.

Спакойнае, мяккае святло.

|| наз. спако́йнасць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

намета́ть​II сов.

1. (меча, набросать) накіда́ць, мног. панакіда́ць, панакі́дваць;

2. (икры) накла́сці;

3. (сделать опытным) разг. напрактыкава́ць; набі́ць;

намета́ть глаз напрактыкава́ць во́ка;

намета́ть ру́ку напрактыкава́ць (набі́ць) руку́.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

oko

ok|o

н.

1. вока;

piwne oczy — карыя вочы;

spuścić oczu — апусціць вочы;

oczami świecić — лыпаць вачыма;

2. (пра тлушч у супе) бліскаўка;

3. (у панчосе, сетцы) вочка;

rzucić ~iem — кінуць позірк;

widzieć gołym ~iem — бачыць простым вокам;

~o w ~o — твар у твар;

mieć kogo na ~u — не спускаць вока з каго, сачыць за кім;

spod ~a — спадылба; на вока;

jak ~iem sięgnąć — як вокам ахапіць;

na pierwszy rzut ~a — на першы погляд (позірк);

ciemno choć ~o wykol — цемра, хоць вока выкалі;

~iem znawcy — вокам знаўцы (прафесіянала);

na piękne oczy na ~o — на вока; прыблізна;

mydlenie ~u — ашуканства;

pod czyim ~iem — пад чыім наглядам;

w cztery oczy — з вока на вока; сам на сам;

w oczach — на вачах;

w oczach prawa — перад законам;

kłamać w żywe oczy — хлусіць проста ў вочы (твар);

z zamkniętymi oczami — з заплюшчанымі вачыма;

cieszyć ~o — радаваць вока;

pójść gdzie oczy poniosą — пайсці, куды ногі панясуць;

mieć dobre ~o — мець трапны погляд; быць назіральным (пільным);

Pi razy ~o разм. на вока; прыблізна;

zejdź mi z oczu! — знікні з вачэй!; ідзі адсюль!;

zrobiło mi się ciemno przed oczami — у мяне пацямнела ў вачах;

co z ~u, to z serca — з вачэй сышоў і з памяці зваліўся

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)