жгут м.

1. разм. Geflécht n -(e)s, -e (aus Hanf, Stroh usw.), gewúndener Strick;

саламя́ны жгут Stróhband n -(e)s, -bänder;

2. мед. Schlauch m -(e)s, Schläuche;

эласты́чны жгут Schláuchbinde f -, -n

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

блужда́ющий

1. прич. які́ (што) блука́е; які́ (што) блу́дзіць;

2. прил. блука́ючы;

блужда́ющий нерв анат. блука́ючы нерв;

блужда́ющая по́чка мед. блука́ючая ны́рка;

блужда́ющие звёзды блука́ючыя зо́ркі;

блужда́ющие то́ки блука́ючыя то́кі.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

опери́ровать

1. сов., несов., мед. аперы́раваць;

опери́ровать больно́го аперы́раваць хво́рага;

2. несов., в разн. знач. аперы́раваць;

опери́ровать то́чными сведе́ниями аперы́раваць дакла́днымі зве́сткамі;

опери́ровать в тылу́ проти́вника аперы́раваць у ты́ле праці́ўніка;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

тяж м.

1. техн. пас, род. па́са м., цяж, род. цяжа́ м.;

2. (в повозке) ато́са, -сы ж.;

3. мед. цяж, род. цяжа́ м.;

тяжи́ в лёгких цяжы́ ў лёгкіх.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

куры́ны кури́ный;

○ ~ная слепата́ — а) бот. лю́тик е́дкий, куросле́п, кури́ная слепота́; б) мед., разг. кури́ная слепота́;

◊ ~ная па́мяць — кури́ная па́мять;

ха́тка на ~ных но́жках — избу́шка на ку́рьих но́жках;

~ная галава́ — кури́ная голова́

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

блука́ючы

1. прич., в разн. знач. блужда́ющий;

2. деепр. блужда́я;

○ б. нерв — анат. блужда́ющий нерв;

~чая ны́рка — мед. блужда́ющая по́чка;

~чыя зо́ркі — блужда́ющие звёзды;

~чыя то́кі — блужда́ющие то́ки;

~чыя агні́ — блужда́ющие огни́

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

прышчэ́пліваць I несов.

1. сад. привива́ть; (глазком — ещё) окули́ровать; копули́ровать; (черенок в расщеплённый сучок — ещё) прищепля́ть;

2. мед. привива́ть; см. прышчапі́ць I

прышчэ́пліваць II несов.

1. разг. (прикреплять) прищепля́ть;

2. (дверь) закрыва́ть

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

БАРСЕЛО́НСКІ УНІВЕРСІТЭ́Т,

адна са старэйшых навуч. устаноў Еўропы. Засн. ў 1450 у г. Барселона (аўт. вобласць Каталонія, Іспанія). У 1873 ун-т атрымаў статус дзярж. установы, з 1985 незалежная ВНУ. Выкладанне на каталонскай і ісп. мовах. У складзе ун-та дэпартаменты, ф-ты, ін-ты, цэнтры, школы, 17 б-к, абсерваторыя, музеі. Найб. значнымі падраздзяленнямі з’яўляюцца дэпартаменты: гуманітарных і сацыяльных навук (ф-ты: філас., геагр., гіст., філал., мастацтваў); права, эканомікі і сац. навук (ф-ты: права, эканомікі і кіравання бізнесам, у тым ліку статыстыка і сацыялогія); эксперыментальных навук і матэматыкі (ф-ты: біял., хіміі, фізікі, матэматыкі, геал.); навук аб здароўі (ф-ты: мед., фармакалагічны, стаматалагічны, псіхалогіі), цэнтр сястрынскай справы і інш.; адукацыйных навук (ф-т адукац. навук, цэнтр адукацыі). Ін-ты: адукац. навук, па вывучэнні працы, сучасных моў, Іспаніі, краін Усходу і інш.

В.М.Навумчык.

т. 2, с. 318

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

ГЕНЕТЫ́ЧНЫ ГРУЗ,

наяўнасць у папуляцыі (віду) лятальных і інш. адмоўных мутацый, якія пры пераходзе у гомазіготны стан выклікаюць гібель асобін або зніжэнне іх жыццяздольнасці; у шырокім сэнсе — зніжэнне (сапраўднае або патэнцыяльнае) прыстасаванасці папуляцыі, што ўзнікае пры наяўнасці генетычнай зменлівасці. Тэрмін увёў амер. генетык Г.Мёлер у 1940-я г. Крыніцамі генетычнага грузу служаць мутацыйныя і сегрэгацыйныя працэсы. Адпаведна адрозніваюць мутацыйны, збалансаваны (сегрэгацыйны) і субстытуцыйны (пераходны) генетычны груз. Кожная папуляцыя нясе ў сабе генетычны груз, частка якога адбываецца за кошт паўторнай мутацыі, частка — за кошт эфекту звышдамінавання. У абодвух выпадках гомазіготы (гл. Гомазіготнасць) маюць адмоўнае праяўленне. Аднак паняцце шкоднасці мутацый адноснае, таму што генетычны груз можа адначасова быць і генетычным рэзервам эвалюцыі дзякуючы падтрымцы генетычнай разнастайнасці папуляцый. Вывучэнне генетычнага грузу ў выглядзе шкодных мутацый у чалавека (спадчынныя хваробы) мае важнае значэнне для вырашэння практычных пытанняў мед. генетыкі.

Э.В.Крупнова.

т. 5, с. 157

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

ДАХА́У

(Dachau),

канцэнтрацыйны лагер на тэр. Германіі ў 1933—45. Створаны на ўскраіне г. Дахаў (17 км ад Мюнхена). Першапачаткова тут былі зняволены паліт. праціўнікі нацысцкага рэжыму (камуністы, сацыял-дэмакраты, апазіц. свяшчэннікі і інш.). У 2-ю сусв. вайну ў лагеры, які меў каля 125 аддзяленняў і т.зв. знешніх камандаў на ваен. прадпрыемствах Паўд. Германіі і Аўстрыі, праводзіліся злачынныя мед. эксперыменты на вязнях. За час існавання праз лагер прайшло каля 250 тыс. вязняў з 24 краін, загінула 148 тыс. чал. 28.4.1945, напярэдадні з’яўлення войск ЗША, дзеючая ў лагеры інтэрнац. падп. арг-цыя Супраціўлення падняла паўстанне, дзякуючы чаму засталіся жывымі 30 тыс. апошніх вязняў. У 1945—47 камендант, ахоўнікі лагера і медыкі-злачынцы асуджаны ў Нюрнбергу. У 1965 у Д. адкрыты мемар. комплекс (музей, малітоўныя дамы, помнікі); у 1984 уключаны ЮНЕСКА ў спіс аб’ектаў, якія знаходзяцца пад асаблівай аховай.

т. 6, с. 69

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)