забы́цца сов.
1. разг. забы́ть; запа́мятовать;
2. (выпасть из памяти) забы́ться, позабы́ть;
то́е ўжо забы́лася — то уже́ забы́лось (позабы́то);
3. (отвлечься от действительности) забы́ться, позабы́ться;
з. на не́йкі час пра ўсё — забы́ться (позабы́ться) на не́которое вре́мя обо всём;
◊ і ду́маць з. — и ду́мать забы́ть
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
службо́вы
1. в разн. знач. служе́бный;
с. час — служе́бное вре́мя;
гэ́та гіпо́тэза ма́е то́лькі ~вае значэ́нне — э́та гипо́теза име́ет то́лько служе́бное значе́ние;
~выя сло́вы — грам. служе́бные слова́;
2. должностно́й;
~вая асо́ба — должностно́е лицо́;
~вае даручэ́нне — должностно́е поруче́ние;
3. уст. прису́тственный;
с. дзень — прису́тственный день
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
тулі́ць несов.
1. прижима́ть; прислоня́ть;
жанчы́на тулі́ла да сябе́ дзіця́ — же́нщина прижима́ла к себе́ ребёнка;
т. галаву́ да паду́шкі — прислоня́ть го́лову к поду́шке;
2. ласка́ть, леле́ять;
3. перен. укрыва́ть;
белару́скія лясы́ тулі́лі ў час вайны́ наро́дных мсці́ўцаў — белору́сские леса́ укрыва́ли во вре́мя войны́ наро́дных мсти́телей
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
every [ˈevri] pron. ко́жны;
every other day/week праз дзень/праз ты́дзень;
Take the medicine every other day. Прымай гэта лякарства праз дзень;
every now and then/again час ад ча́су, калі́-нікалі́, зрэ́дку
♦
every other ко́жны другі́;
They come here every other Tuesday. Яны прыходзяць сюды кожны другі аўторак.
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
half2 [hɑ:f] adj.
1. палаві́нны, ро́ўны пало́ве (чаго-н.);
a half share in a business пало́ва капіта́лу/а́кцый прадпрые́мства
2. няпо́ўны, частко́вы;
a half knowledge of the matter няпо́ўнае ве́данне спра́вы;
be on half pay працава́ць на паўста́ўкі;
half past one пало́ва на другу́ю
♦
half a minute ве́льмі каро́ткі час
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
past1 [pɑ:st] n.
1. the past міну́лае;
in the past у міну́лым;
look back on the past агляну́цца на міну́лае;
remember the past успо́мніць міну́лае;
regret the past шкадава́ць аб міну́лым;
the recent/distant past няда́ўняе/далёкае міну́лае;
a thing of the past спра́ва міну́лая;
2. ling. the past про́шлы час
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
Базары́нка, базары́нак ’падарунак, куплены на базары’ (Нас.), базары́нкі ’тс’ (Гарэц.). Укр. базари́нка, басаври́нок, басари́нок, басари́нка, басари́мок ’хабар, падарунак’, басару́нок ’сена або трава, якую даюць карове ў час даення’. Рус. дыял. баса́ри́нка ’праца для гаспадара за арэнду зямлі’. Запазычанне з польск. basarunek ’кампенсацыя’ (< с.-в.-ням. bezzerunge ’паляпшэнне, выпраўленне’; параўн. ням. Besserung). Карловіч, Wyr. obce, 37; Корбут, PF, 4, 402, 496; Брукнер, 17; Фасмер, 1, 130. Формы з ‑з‑ другасныя (па народнаэтымалагічнаму асэнсаванню ў сувязі з база́р).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ківа́ць ’рухаць, пахістваць, падаваць знакі галавой, пальцамі’ (ТСБМ, Нас., ТС, Грыг., Гарэц., Яруш., Сержп., Бяльк.). Укр. кивати, рус. кивать ’тс’, ст.-слав. покывати ’паківаць’, балг. кивам, славен. kívati ’ківаць’, польск. kiwać, чэш. kývati, славац. kývať, в.-луж. kiwać, н.-луж. kiwaś ’тс’. Прасл. *kyvati — ітэратыўная форма ад kъvati (ст.-слав. къвати). Суадносілася з лац. ceveo ’віляю’. У апошні час атрымала яшчэ адну індаеўрапейскую паралель: асец. gīwyn ’мучыцца, трэсціся’. Гл. Фасмер, 2, 228; Абаеў, 1, 520; ЕСУМ, 2, 428.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Насці́л ’насціл, памост’ (ТСБМ, ТС, Сл. ПЗБ), насці́ль ’тс’ (Мат. Маг.). Ад насціла́ць, гл. слаць; праблему складае неарганічная мяккасць л у слове з Магілёўшчыны, магчыма, у выніку асэнсавання рэаліі як зборнага назоўніка, параўн. сутон і сутонь ’тонкі лядок на вадзе’ (ТС), рус. наслуд і наслудь ’наледзь’ і пад. Не выключана, што мяккасць канцавога зычнага з’явілася ў выніку семантычнай кандэнсацыі спалучэння тыпу *насці́льны мост > насці́ль, у той час як словы з цвёрдым л на канцы — аддзеяслоўныя назоўнікі.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Туліпа́н ‘цюльпан, Tulipa L.’ (Некр. і Байк.), тулі́пан ‘тс’ (Вруб.). Параўн. у беларускім ідышы tulpán ‘тс’. З польск. tulipan ‘тс’, якое з ням. Tulipan (суч. скарочанае ням. Tulpe ‘тс’) або франц. tulipan ‘тс’. Праз Балканы (балканскі турцызм) прыйшло з перс. tülbend ‘турбан’: чаша кветкі была падобная да галаўнога ўбора (Борысь, 653; Арол, 4, 128). У Беларусі названая форма выкарыстоўвалася ў 1920‑х гадах, у 1940‑х прапаноўвалася тульпа́н, а ў пасляваенны час — цюльпан (Любецкая, Беларусіка, 34, 187).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)