предупрежда́ть несов.

1. (заранее извещать) папярэ́джваць; паведамля́ць (зара́ней); перасцерага́ць (ад чаго);

2. (предотвращать) прадухіля́ць, адхіля́ць; папярэ́джваць;

3. (опережать) апярэ́джваць, выпярэ́джваць; см. предупреди́ть;

предупрежда́ть чьи́-л. жела́ния папярэ́джваць чые́-не́будзь жада́нні;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

рассчита́ть сов., в разн. знач. разлічы́ць;

рассчита́ть сто́имость чего́-л. разлічы́ць кошт чаго́-не́будзь;

рассчита́ть прыжо́к разлічы́ць скачо́к;

не рассчита́ть свои́х сил не разлічы́ць сваі́х сіл;

рассчита́ть рабо́чего разлічы́ць рабо́чага;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

неизве́стность невядо́масць, -ці ж.;

быть в неизве́стности о чье́й-л. судьбе́ нічо́га не ве́даць пра чый-не́будзь лёс;

жить в неизве́стности жыць у невядо́масці;

◊

покры́то мра́ком неизве́стности пакры́та це́мрай невядо́масці;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Прыпо́л ’ніжні пярэдні край сукенкі, кашулі’ (ТСБМ, Мік., Мядзв., Шн. 2, Нас., Байк. і Некр., Др.-Падб., Бяльк., Растарг.; чэрв., Сл. ПЗБ; ТС), перан. ’калені’ (віл., іўеў., чэрв., Сл. ПЗБ), прыпо́лле ’прыпол’ (Гарэц., Байк. і Некр.; Мат. Гом.), пры́пал ’тс’ (Сл. ПЗБ), сюды ж лексемы, якія працягваюць адзначаную семантыку: прыпо́л, прыпо́лле ’аб’ём таго, што можна пакласці ў прыпол ці фартух’ (Нас.), ’мера пры куплі-продажы’ (Інстр. 3). Рус. при́по́л ’крысо адзення; падол’, ’крысо адзення, падол, у які што-небудзь пакладзена’, припо́л ’колькасць чаго-небудзь, якая змяшчаецца ў падоле’, укр. припі́л ’полка ці крысо адзення, згорнутая такім чынам, каб у іх можна было пакласці што-небудзь’, польск. przypole ’фартух’. Ад пры‑ і пала́, гл. Першапачаткова прыпо́л, магчыма, абазначаў пярэдняе палотнішча спадніцы, калі яе рабілі з чатырох нашытых частак, накшталт панёвы; гл., напрыклад, Малчанава, Мат. культ., 140 і наст. Гэта была частка, якая знаходзілася пры по́лах і выкарыстоўвалася, калі ў яе трэба было пакласці што-небудзь; адсюль і пазнейшыя пераносныя значэнні.

Прыпо́л 2 ’частка сахі, перакладная паліца’ (Др.-Падб., Гарэц.), прыпо́лак ’паліца ў сасе’ (Бяльк.; вільн., узд., Сл. ПЗБ), пріпо́лок ’тс’ (петрык., ельск., Маш., Выг.). Рус. смал. припо́лок ’невялікая паліца; палічка ў сасе для лепшага адвалу зямлі’. Утварэнне ад паліца (гл.) з адсячэннем суф. ‑іца.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

падзялі́ць сов., в разн. знач. раздели́ть; подели́ть;

п. паро́ўну — подели́ть (раздели́ть) по́ровну;

п. лік на лік — раздели́ть число́ на число́;

п. го́ра і ра́дасць — раздели́ть го́ре и ра́дость;

п. чые́-не́будзь по́гляды — раздели́ть чьи́-л. взгля́ды

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

разя́віцца сов.

1. разг. раскры́ться, рази́нуться;

2. перен., прост. заора́ть;

р. на каго́-не́будзь — заора́ть на кого́-л.;

3. перен., прост. (смотреть, не сводя глаз) уста́виться;

чаго́ ты разя́віўся на мяне́? — чего́ ты уста́вился на меня́?

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ускла́сці сов.

1. (на что-л.) положи́ть;

у. мяшо́к на воз — положи́ть мешо́к на теле́гу;

2. (торжественно положить) возложи́ть;

3. (поручить) возложи́ть;

у. адка́знасць на каго́-не́будзь — возложи́ть отве́тственность на кого́-л.;

у. мі́сію — возложи́ть ми́ссию

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

камо́ра

1. Кантрольны пункт лясніцтва (Колас. Нёманаў дар).

2. Ст.-бел. Кантора, куды ўносяцца розныя пошліны і штрафы; тамюжня; кладовая, свіран; кантора для якой-небудзь мэты (Нас. АУ).

3. Будынак для складвання сена (Староб. ДАБМ).

4. Суд (у ст.-бел. мове).

□ в. Камора Слуцк.

Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)

Аго́раны ’з цяжкасцю набыты’ (БРС), агораць ’з цяжкасцю што-небудзь набыць, зрабіць’, агорацца (КТС) да гора. Магчыма, калька з літоўскага var̃gti ’пакутаваць, гараваць, цяжка працаваць’, var̃gas ’гора, пакута, цяжкая праца’. На словаўтваральную структуру не выключаны ўплыў асіліць.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Вы́бухаць праст. ’выпіць, выліць, з’есці чаго-небудзь многа’ (БРС, Жд., 3). Да бу́хаць ’стукаць, біць, есці з шумам, хутка піць, ліць’; параўн. аналагічныя ўжыванні іншых дзеясловаў са значэннем ’біць, стукаць і інш.’: трахнуць, хлопнуць і г. д.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)