пашко́дзіць, ‑шкоджу, ‑шкодзіш, ‑шкодзіць; зак.

1. каму-чаму. Зрабіць шкоду. З-за сваёй радасці за дачку яны [бацькі] не хацелі заўважаць ні яе дробных капрызаў, ні тых рысаў характару, якія ў далейшым маглі пашкодзіць ёй у жыцці. Хадкевіч. Паклёпніцкі фельетон, які з’явіўся ў газеце, не толькі не пашкодзіў Лемяшэвічу, але яшчэ вышэй узняў яго аўтарытэт. Кучар. / у безас. ужыв. — Табе, маці, адпачыць бы перад вечарам не пашкодзіла... — сказаў Міхал. Карпаў.

2. што. Зрабіць няспраўным, сапсаваць. Выбух пашкодзіў два іншыя «юнкерсы». Шамякін. / у безас. ужыв. Нават радыё перастала гаварыць — дзесьці пашкодзіла сець. Гроднеў. // безас. каго-што. Параніць; панесці шкоду здароўю. Рана была не вельмі сур’ёзная — пашкодзіла трохі левую руку, — так што ў шпіталі прыйшлося паляжаць нядоўга. Шахавец. «А як жа вы самі? — пачала непакоіцца жанчына. — Вас хоць нічога, не пашкодзіла?» Кулакоўскі.

3. Перашкодзіць. — Лепшага месца я і не чакаў: ціхае, глухое. Нішто не пашкодзіць весці працу, — прамовіў Лабановіч. Колас. Хоць і прыйшоў Пеця ў школу з вялікім спазненнем, гэта ўсё ж не пашкодзіла яму хутка выбіцца ў першыя вучні. Ракітны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пі́льны, ‑ая, ‑ае.

1. Які патрабуе неадкладнага выканання, неабходны, тэрміновы. Толькі сыдзе снег — і да позняй восені не было часу займацца падрыхтоўкай: хапала іншай, больш пільнай работы! С. Александровіч. Сёння дзед Аляксей прыйшоў па вельмі пільнай патрэбе да начальніка міліцыі. Паслядовіч. Радыё — бясспрэчна, цудоўная рэч, але ж які неасцярожны гэты Віцька Радзюк, калі карыстаецца ім без пільнай патрэбы — няхай чуе ўвесь свет. Хадкевіч.

2. Старанны, руплівы, дбайны. — Але ж вы кажаце, што ён паслухмяны. А калі чалавек паслухмяны, то і пільны. Пальчэўскі. Самым першым друкаваным тварам «Музыка» паэт [М. Багдановіч] выявіў ужо сваю пільную цікавасць да тэмы мастака і мастацтва. Лойка.

3. Уважлівы, неаслабны. Жыццё і творчасць народнага паэта Беларусі Янкі Купалы прыцягваюць пільную ўвагу даследчыкаў яшчэ з тых часоў, калі выйшла ў свет першая яго кніжка. Навуменка. Старшыня рыхтуецца да гутаркі аб пільным нясенні каравульнай службы. Жычка. Кожная лустачка хлеба была на пільным ўліку. Новікаў. // Зоркі, чуйны, праніклівы. Анісім спалохаўся пільнага Алімпінага позірку. Сабаленка. Затое ў Генадзя вока пільнае. Зрок у яго проста выдатны. Васілёнак.

•••

Мець пільнае вока гл. мець.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

trail​2 [treɪl] v.

1. цягну́ць; цягну́цца

2. валачы́; валачы́ся;

She trailed five children after her. Яна цягнула за сабою пяцярых дзяцей.

3. сла́цца; абвіва́ць, абвіва́цца; пле́сціся (пра расліны);

Creepers trailed over roofs and walls. Паўзучыя расліны абвівалі дахі і сцены.

4. infml зама́ньваць; падма́нваць; рэкламава́ць (па радыё)

5. сачы́ць, высо́чваць;

trail a wild animal высо́чваць дзі́кую жывёліну

trail away [ˌtreɪləˈweɪ] phr. v. =

trail offtrail off [ˌtreɪlˈɒf] phr. v. заціха́ць, заміра́ць (асабліва пра размову);

The discussion trailed off into futilities. Абмеркаванне было марным.

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

БРЭ́ДБЕРЫ

(Bradbury) Рэй Дуглас (н. 22.8.1920, Уокеган, штат Ілінойс, ЗША),

амерыканскі пісьменнік-фантаст. Першы зб. фантаст. апавяданняў «Змрочны карнавал» (1947). Аўтар рамана-антыутопіі «451° па Фарэнгейту», філас.-прыгодніцкага рамана-прытчы «Набліжаецца бяда» (1962), дэтэктыва-стылізацыі пад прозу Д.Хэмета і Р.Чандлера «Смерць — лёс адзінокіх» (1985), рамана «Могільнік лунацікаў» (1990), прасякнутага міфал. матывамі, аўтабіягр. аповесці «Віно з дзьмухаўцоў» (1957), зб-каў апавяд. «Размаляваны чалавек» (1951), «Залатыя яблыкі Сонца» (1953), «Сродак ад меланхоліі» (1959), «Глыбока за поўнач» (1976) і інш., цыкла апавяд. «Марсіянскія хронікі» (1950), п’ес, кніг для дзяцей, радыё-, тэле- і кінасцэнарыяў. Асн. тэмы твораў — небяспека механізацыі і рабатызацыі грамадства, рост бездухоўнасці і уніфікацыі людзей; суаднесенасць рэальна-зямнога і касмічнага, часу і гісторыі, вайны і міру.

Тв.:

Бел. пер. — Пра вандроўкі вечныя і пра Зямлю // Замежная фантастыка. Мн., 1990;

рус. пер. — Рассказы. М., 1975;

Память человечества. М., 1982;

Холодный ветер, тёплый ветер. М., 1983;

О скитаньях вечных и о Земле. М., 1988;

Фантастика Рея Брэдбери М., 1992;

Чикагская бездна. М., 1993.

Е.Л.Лявонава.

т. 3, с. 281

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

nastawić

зак.

1. завесці, уключыць;

nastawić budzika na siódmą — паставіць будзільнік на сем;

nastawić gramofon — завесці грамафон;

nastawić radio — уключыць радыё;

2. чыг. перавесці;

nastawić zwrotnicę — перавесці стрэлку;

3. паставіць;

nastawić zupę na ogniu — паставіць [варыцца; гатавацца] суп;

nastawić kartofle — паставіць бульбу варыцца;

4. управіць;

nastawić zwichniętą nogę — управіць вывіхнутую нагу

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

вы́пуск м

1. (дзеянне) Áblassen n -s, Áuslassen n -s; Emissión f -, -en, Áusgabe f - (грошай, пазыкі); Heráusgabe f - (з друку);

вы́пуск апо́шніх наві́н (па радыё) die Náchrichten, die néuesten Náchrichten, die létzten Méldungen*;

спецыя́льны вы́пуск (кнігі і г. д) Sónderausgabe f, Sónderedition f -, -en;

вы́пуск праду́кцыі Produktiónsausstoß m -es, -stöße;

3. (група навучэнцаў, якія адначасова скончылі навучальную ўстанову) Jáhrgang m -(e)s, -gänge

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

уста́ўка ж

1. (дзеянне) Éinsetzen n -s; Éinschaltung f -, -en, Éinfügung f -, -en (у тэкст і г. д.);

уста́ўка ў ра́му Éinrahmung f -, -en;

уста́ўка ў апра́ву Éinfassung f -, -en;

2. (устаўлены ўрывак) éingesetzte Stélle; Éinschub m -(e)s, -schübe (у рукапіс, карэктуру);

3. кравец (у сукенцы) Éinsatz m -es, -sätze;

кару́нкавая уста́ўка Spítzeneinsatz m;

4. кіно, радыё Éinblendung f -, -en, Éinblende f -, -n

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

загавары́ць

1. (пачаць гаворку) ánfangen* zu spréchen;

ра́дыё загавары́ла der Rúndfunk nahm den Séndebetrieb auf;

2. (стаміць) (durch Réden) ermüden vt, j-m ein Lóch in den Bauch réden, tótreden аддз vt;

3. (звярнуцца да каго-н) ánreden vt, ánsprechen* vt;

загавары́ць з кім-н па-няме́цку j-n auf Deutsch ánsprechen*;

4. (зачараваць) verzáubern vt, beschwören* vt;

◊ загавары́ каму-н зу́бы j-n beschwátzen

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

перада́ча ж

1. (дзеянне) Übergabe f -, Überréichung f -; Übertrágung f -, Überbríngung f - (даручэнне); Áushändigung f - (уручэнне з рук у рукі); Wéitergabe f (напр мяча ў гульні); Übermítt(e)lung f -;

перада́ча ва ўла́снасць юрыд Übereignung f -;

перада́ча до́сведу Erfáhrungsaustausch m -es, Vermíttlung [Wéitergabe] von Erfáhrungen;

перада́ча зме́ны Schíchtübergabe f, Schíchtwechsel m -s;

перада́ча гро́шай Géldaushändigung f -;

перада́ча паво́дле а́кта protokollárische Übergabe;

для перада́чы (каму-н) zur Wéiterleitung;

без пра́ва перада́чы nicht übertrágbar;

2. радыё, тэл Rúndfunksendung f -, -en, Rúndfunkübertragung f, Séndung f -, -en (па радыё); Férnsehsendung f (па тэлебачанні);

прама́я перада́ча Livesendung [´laĭf-] f, Direktséndung f;

спецыя́льная перада́ча Sóndersendung f;

перада́ча для дзяце́й Kínderfunk m -(e)s;

прагра́ма перада́ч Prográmmvorschau f -;

перада́ча па зая́ўках Wúnschsendung f;

се́рыя перада́ч Séndefolge f -, -n;

4. (хвораму у бальніцы) das Mítgebrachte (sub) -n, -n;

5. тэх Transmissión f -, -en; Ánrtrieb m -(e)s, -e; аўта Getríebe n -s, -;

6. спарт Ábgabe f -, -n

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

АНЕГЕ́Р

(Honegger) Арцюр (10.3.1892, г. Гаўр — 27.11.1955),

французскі кампазітар. Чл. Ін-та Францыі (1938). Буйнейшы майстар франц. музыкі 20 ст. У сваёй яркай, у многім наватарскай творчасці апіраўся на нац. традыцыі. На аснове сінтэзу элементаў розных мастацтваў стварыў новыя разнавіднасці сцэн. жанраў. З 1920-х г. працаваў пераважна ў оперна-аратарыяльным жанры (драм. араторыі «Цар Давід», 1921; «Жанна д’Арк на вогнішчы», 1935, паст. 1938, у Мінску 1971). З 1940-х г. пісаў пераважна сімф. музыку. Аўтар опер «Юдзіф» (паст. 1926), «Антыгона» (паст. 1927), «Арляня» (1937); сцэн. араторый «Крыкі свету» (1932), «Скокі мёртвых» (1938), драм. легенды «Нікала з Флю» (1941); «Каляднай кантаты» (1953); балетаў, аперэт; 5 сімфоній (1930—50); арк. твораў, у т. л. «Пасіфік 231» (1923) і «Рэгбі» (1928); канцэртаў; музыкі для т-ра, радыё і кіно. Адзін з арганізатараў і віцэ-прэзідэнт Міжнар. муз. савета, прэзідэнт Міжнар. федэрацыі і асацыяцыі аўтараў тэатр. музыкі.

Літ. тв.: Рус. пер. — Я — композитор. Л., 1963.

Літ.:

Филенко Г. Онеггер // Музыка XX века: Очерки. М., 1984. Ч. 2, кн. 4.

т. 1, с. 364

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)