◎ Надзёжнік ’рачная губка, бадзяга’ (Ян.), надочнік, ладаннік ’тс’ (ТС), параўн. рус. надожник, надошник ’тс’, укр. надошник ’тс’. Няясная зыходная форма слова не дазваляе даць надзейную этымалогію. Звяртае на сябе ўвагу збліжэнне розных форм са словамі надзёжа ’надзея’, ладны ’добры, прыгожы’, нада ’трэба’, параўн. рус. дыял. надошный ’патрэбны’ і інш., што можа сведчыць пра народнаэтымалагічнае пераасэнсаванне невядомай зыходнай формы як вынік яе дээтымалагізацыі.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ге́ній м
1. (здольнасць) Genie [ʒe´ni:] n -s, -s, Schöpferkraft f -;
2. (вялікі чалавек) Geníe [ʒe´ni:] n, geniáler Mensch;
◊ до́бры ге́ній Génius m -, -ni¦en, Schútzgeist m -(e)s, -er;
злы ге́ній böser Geist
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
gentleman [ˈdʒentlmən] n. (pl. -men) джэнтльме́н, пан;
a true/perfect gentleman сапра́ўдны джэнтльме́н;
He is a gentleman. Ён прыстойны чалавек;
Good evening, ladies and gentlemen! Добры вечар, спадарыні і спадары!;
a gentleman’s agreement джэнтльме́нскае пагадне́нне
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
respectable
[rɪˈspektəbəl]
adj.
1) прысто́йны; сумле́нны; шанава́ны, паважа́ны (чалаве́к); самаві́ты (вы́гляд)
2) ла́дны, даво́лі вялі́кі, зна́чны, немалы́ (пра ко́лькасьць)
3) до́бры, неблагі́, нядрэ́нны
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
salutary
[ˈsæljəteri]
adj.
1) кары́сны, дабратво́рны
The teacher gave the boy salutary advice — Наста́ўнік даў хлапцу́ кары́сную пара́ду
2) здаро́вы, до́бры для здаро́ўя
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
здоро́воI межд. (приветствие) прост. здаро́ў (здаро́ва), як ма́ешся, до́бры дзень;
◊
за здоро́во живёшь без дай прычы́ны, ні з таго́ ні з сяго́;
подобру́-поздоро́ву паку́ль цэ́лы.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
вар’я́т, ‑а, М ‑р’яце, м.
1. Псіхічна хворы чалавек. Хто цяпер пашкадуе залатаных стрэшак? Хіба толькі вар’ят або вораг які. Дудар.
2. Лаянк. Той, хто дзейнічае безразважна; шалёны; дзівак. [Вольга Сцяпанаўна:] — Ну, дай жа ты дзіцяці казку паслухаць! Добры бацька сам расказаў бы, а ён і паслухаць не дае. Вось вар’ят ужо! Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
нарма́льны, ‑ая, ‑ае.
1. Які адпавядае нормам. Нармальны атмасферны ціск. Нармальныя памеры. // Звычайны, прывычны. Нармальная работа. □ Вестка [пра забойства Юркевіча] выбіла .. [Любу] з нармальнай каляіны штодзённасці. Мурашка. // Натуральны. Нармальны колер скуры. // Разм. Такі, як трэба; добры. Ад лагера да Кромані па нармальнай дарозе не больш дваццаці кіламетраў. Брыль.
2. Псіхічна здаровы. Нармальны чалавек. Прызнаць нармальным.
[Ад лац. normalis — прамалінейны.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
неўсвядо́млены, ‑ая, ‑ае.
Такі, якога поўнасцю не ўсвядомілі, не зразумелі. З адчуваннем неўсвядомленай віны падышла Валя да дому. Карпаў. Усё праходзіла з гадамі, Набыта цяжкаю цаной: Ад неўсвядомленага «ма-ма» Да бессмяротнага «За мной!» Жычка. // Бессвядомы. Неўсвядомлены страх. Неўсвядомленая трывога. □ Нейкая няўлоўная і неўсвядомленая думка стала карцець.. [Лабановічу], разганяць добры настрой. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прывіта́цца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; зак.
Звярнуцца з прывітаннем пры сустрэчы з кім‑н.; паздароўкацца. Стуку дзвярэй ніхто з іх не пачуў, і ўсе здзіўлена азірнуліся, калі Паходня падышоў да стала і прывітаўся. Хадкевіч. — Дзень добры, Павел Сяргеевіч, — прывітаўся.. [Сярожа] і працягнуў Паўлу чорную руку. — Ну як вам падабаецца ў нас? — Шахавец.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)