гіялуро́навы
(ад гр. hyalos = шкло + uron = мача);
г-ая кіслата — поліцукрыд, які ўваходзіць у склад пазаклетачнага асноўнага рэчыва злучальнай тканкі пазваночных жывёл; змяшчаецца ў клетачных абалонках, шклопадобным целе вока і інш.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
памаўза́, ‑ы, ДМ ‑зе, Т ‑ой (‑ою), м. і ж.
Разм. Шкоднік, свавольнік. Ляжыць на падлозе збанок і суседскі кот-памаўза ласуецца малаком. Гурскі. — Памятаеце, быў такі [конь], «Памаўзой» звалі. І сапраўды ж памаўза. Як да канца баразны падыдзе, Дык і ўбок, на дарогу і да травы. І прыліпне, як смала. Дуброўскі. Стары сцішыў голас і паказаў [на дзяўчынку з завязаным вокам]: — Вунь яна. Улезла ўжо недзе, памаўза... Чаго добрага, можа, і вока выкалала. Ляўданскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
бровь ж. брыво́, -ва́ ср., мн. бро́вы, -ваў;
◊
не в бровь, а в глаз погов. не ў брыво́, а ў во́ка;
он и бровью не повёл ён і брыво́м не варухну́ў;
хму́рить брови насу́пліваць бро́вы.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
берагчы́ несов., в разн. знач. бере́чь; (здоровье — ещё) щади́ть;
б. дабро́ — бере́чь добро́;
б. збо́жжа ад псава́ння — бере́чь зерно́ от по́рчи;
б. сы́на — бере́чь сы́на;
◊ б. як зрэ́нку во́ка — бере́чь как зени́цу о́ка; бере́чь пу́ще гла́за
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
астыгматы́зм
(ад а- + гр. stigma, -atos = кропка)
недахоп аптычнай сістэмы або праламляльнай здольнасці вока, які выяўляецца ў тым, што прамяні, выйшаўшы з аднаго пункта, не збіраюцца ў адным фокусе і адбітак атрымліваецца расплывісты.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
вы́мурзацца, ‑мурзаюся, ‑мурзаешся, ‑мурзаецца; зак.
Разм. Вымазацца, запэцкацца ў што‑н. (звычайна пра твар). Цяпер з яго нельга і вока спусціць: то ён [Вадзімка] не туды затэпае, то ў якую гразь ўлезе і гэтак вымурзаецца, што страх глядзець і трэба грэць на сонцы ваду і мыць. Сабаленка. Усе агрэхі трэба выправіць растворам. А калі кельмы ў руках трымаць не ўмееш? І вымурзаешся ўвесь, і настрой сапсуеш сабе і людзям, і заробіш курам на соль. Мыслівец.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ай, выкл.
Часта вымаўляецца з паўтарэннем: ай-ай і ай-ай-ай.
1. Выказвае боль, спалох, страх. Ай, баліць! Ай, баюся!
2. Выказвае здзіўленне, захапленне, радасць і пад. Вось дык дзеці! Ай, малайцы! Вока радуецца! Гурскі.
3. Выказвае жаль, засмучэнне і пад. Дайшла да.. [Журавінкі] ўчора падвечар чутка, што начальнік палітаддзела можа ў калгас наведацца. І ай жа позна дайшла! Што цяпер можна зрабіць? Лобан.
4. у знач. выкл. ах. Ай, як хораша ў лесе!
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
нерво́ва, прысл.
1. Узбуджана, усхвалявана; раздражнёна. Засунуўшы рукі ў кішэні пінжака.., [Галаўня] нервова пачаў хадзіць па кабінету. Гроднеў. — Не лёгкая сітуацыя, не лёгкая: праз столькі гадоў шукаць страчанае, — паспачуваў пасажыр, нервова раскручваючы газету. Пальчэўскі. / у перан. ужыв. — Дапамогі! Дапамогі! — нервова крычаў кожны радок, кожнае слова.. рапарта. Шамякін.
2. Хваравіта, сутаргава. Адно вока раз-пораз торгаецца нервова, і здаецца часам, што Гардзей некаму падміргвае. Мележ. Тонкія худыя рукі .. [Каваля] нервова ўздрыгвалі і не знаходзілі сабе месца. Хомчанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
wzrok, ~u
м.
1. зрок;
słaby wzrok — слабы зрок;
krótki wzrok — блізарукасць;
2. вока; позірк; погляд;
utkwić wzrok — утаропіць зрок (вочы);
obrzucić ~iem — акінуць позіркам; азірнуць
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
пти́чий птушы́ны;
пти́чье гнездо́ птушы́нае гняздо́;
пти́чий двор пту́шнік, птушы́ны двор;
пти́чий база́р птушы́ны база́р;
пти́чий глаз птушы́нае во́ка;
◊
пти́чье молоко́ шутл. птушы́нае малако́;
с пти́чьего полёта з птушы́нага палёту;
на пти́чьих права́х на птушы́ных права́х.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)