невысо́кі в разн. знач. невысо́кий;
~кае дрэ́ва — невысо́кое де́рево;
н. ціск — невысо́кое давле́ние;
~кая я́касць — невысо́кое ка́чество;
быць ~кай ду́мкі аб кім-, чым-не́будзь — быть невысо́кого мне́ния о ком-, чём-л.;
н. го́лас — невысо́кий го́лос
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
перапа́рыць сов.
1. в разн. знач. перепа́рить;
п. боб — перепа́рить бобы́;
п. каго́-не́будзь у ла́зні да непрыто́мнасці — перепа́рить кого́-л. в ба́не до поте́ри созна́ния;
п. усё — перепа́рить всё;
2. (заново — о молоке) перекипяти́ть
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
разбе́жка ж., разг.
1. спорт. разбе́жка;
2. расхожде́ние ср.;
р. ў ацэ́нцы чаго́-не́будзь — расхожде́ние в оце́нке чего́-л.;
3. просве́т м., зазо́р м.;
з ~кай у адзі́н міліме́тр — с просве́том (зазо́ром) в оди́н миллиме́тр
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
скірава́ць сов.
1. напра́вить; поверну́ть;
с. ко́ней убо́к — напра́вить (поверну́ть) лошаде́й в сто́рону;
с. по́гляд на што-небудзь — напра́вить взгляд на что́-л.;
2. (на што, да чаго, куды) перен. напра́вить, склони́ть (к чему, куда)
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ста́віцца I несов., страд. ста́виться; стро́иться, сооружа́ться; устана́вливаться; предъявля́ться; поднима́ться; вменя́ться; проставля́ться; см. ста́віць
ста́віцца II несов. (проявлять своё отношение к кому-, чему-л.) относи́ться;
дрэ́нна с. — (да каго-небудзь) пло́хо относи́ться (к кому-л)
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Ажырга́ць ’асядлаць (каня)’ (Сцяшк. МГ), абжаргаць ’абняць нагамі’ (Карскі, Мат. Ковенск.), ажыргнуць ’пераступіць праз што-небудзь’ (КЭС, лаг.). Запазычанне з балтыйскага. Параўн. літ. žìrgas ’конь’, apžer̃gti ’растапырваць’. Гл. Урбуціс, Baltistica, V (I), 1969, 59.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
*Ацупе́ць, оцупе́ць, оцу́пнуць ’ахаладаць; змерзнуць, стаць цвёрдым (ад холаду)’ (КСТ), оцуплы перан. ’мёртвы (пра чалавека)’ (там жа), укр. оцу́пити ’зацвярдзець’. Да цупкі ’цвёрды’ або цупаць, цупнуць ’ахапіць’, параўн. схапіцца застыць’ (пра што-небудзь вадкае).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Манкі́раваць ’грэбаваць, нядбайна адносіцца да чаго-небудзь’ (ТСБМ), ’хлусіць, падманваць, фальшывіць’ (Нас.; іўеў., Сл. ПЗБ). З рус. манки́ровать ’адсутнічаць, ухіляцца’, якое з франц. manquer ’не хапаць’ < італ. mancare > лац. mancus ’пакалечаны’ (Фасмер, 2, 570).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Наць ’зварот (да каго-небудзь)’ (Касп.). Паводле Блесэ (St. baltici, 5, 1935–1936, 16), з лат. пасі ад nokt ’ісці, прыходзіць’, што разглядаецца як лакальнае запазычанне ў межах беларускай мовы (гл. Лаўчутэ, Балтизмы, 70).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Перапу́шчаны ’ператоплены’ (Скарбы), перапусці́ць ’ператапіць (пра тлушч)’ (карэл., Шатал.). Да пушча́ць ’дазваляць вольна цячы’: пушчаць кроў (Нас.), магчыма, польск. przepuścić ’ператапіць’, першапачаткова — ’пускаць праз што-небудзь (цераз вароты, праз вузкую адтуліну, рэшата і пад.)’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)