траску́чы, -ая, -ае.
1. Які ўтварае трэск (у 1 і 2 знач.).
2. перан. Пусты, беззмястоўны, разлічаны на знешні эфект (аб размове, словах).
3. перан. Вельмі моцны (пра мароз).
|| наз. траску́часць, -і, ж. (да 1 і 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
узбрае́нне, -я, н.
1. гл. узброіцца, узброіць,
2. Зброя і боепрыпасы для вядзення вайны, бою.
Новыя віды ўзбраення.
Быць або знаходзіцца на ўзбраенні (пра зброю, якой аснашчаны войскі). Прыняць (узяць) на ў. (таксама перан.: актыўна выкарыстаць што-н.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
устая́цца, 1 і 2 ас. не ўжыв., -таі́цца; зак.
1. Пра вадкасць: у выніку доўгага стаяння ў пэўных умовах стаць гатовым для ўжывання.
Квас устаяўся.
2. перан. Стаць з цягам часу ўстойлівым, пастаянным.
Характар устаяўся.
|| незак. усто́йвацца, -аецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
шке́льца, -а, мн. -ы, -аў, н.
1. гл. шкло.
2. Асколак або кавалак шкла.
Шкельцы ад пабітых акон.
3. перан. Пра тое, што па сваіх уласцівасцях нагадвае шкло.
Шкельцы лужын.
4. мн. Акуляры або пенснэ (разм.).
Надзець шкельцы.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
шэф, -а, мн. -ы, -аў, м.
1. Кіраўнік, начальнік.
Ш. паліцыі.
2. Пра начальніка ў адносінах да падначаленых (разм.).
3. Арганізацыя, якая ўзяла шэфства над кім-, чым-н.
Завод — ш. школы.
|| прым. шэ́фскі, -ая, -ае (да 3 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
Дуба́сіць ’дубасіць’ (БРС), ’біць друкамі, палкай’ (Нас.), ’вельмі моцна біць’ (Касп., Шат.), ’моцна ісці (пра дождж); гучна ісці, цікаць (пра гадзіннік): сячы’ (Сл. паўн.-зах.). Рус. дуба́сить ’біць’, укр. дуба́сити. Магчыма, да дуб (гл.), пераносна ’палка, дручок’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Пстрыку́н, пстрыку́ха ’пра легкадумнага маладога чалавека’, ’пра чалавека, які злуецца, фыркае, выказвае сваю незадаволенасць’ (ТСБМ, Сл. ПЗБ, Шат., Байк. і Некр., ТС; капыл., кам., Жыв. сл.; гродз., Жыв. НС). Дэрываты ад пстры́каць з агентыўнымі суфіксамі ‑ун, ‑уха.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Сякаво́ ’гэтак, такім чынам, абы-як’, ’вось гэтак (пра што-небудзь блізкае)’ (Стан.). Вытворнае ад сяк 1, параўн. ст.-бел. сѧковъ ’гэтакі, бліжэйшы па часе’: к сѧкову веремени (Альтбаўэр), пра суф. ‑во гл. Карскі 2-3, 66.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Таўке́ль ’штурханец’ (Сцяц. Сл.), ’чалавек, які перашкаджае нешта рабіць’ (лях., ЖНС). Да таўкаць (гл.), магчыма, пад балтыйскім уплывам (пра аддзеяслоўныя ўтварэнні на ‑ėlis гл. Атрэмбскі, Gramatyka, 2, 119–120), параўн. таўку́нь, таўху́нь ’пра тоўханне’ (мсцісл., Нар. лекс.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
haunt
[hɔnt]
1.
v.t.
1) ча́ста наве́дваць
2) зьяўля́цца (пра зда́ні)
3) ча́ста прыхо́дзіць, не дава́ць спако́ю, гнясьці́ (пра ду́мку, успамі́ны)
2.
n.
1) прыту́лак, улюбёнае ме́сца
2) прыто́н -у m. (зладзе́йскі)
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)