Verbum

працэду́ра, -ы, мн. -ы, -ду́р, ж.

1. Афіцыйны парадак дзеянняў, выканання, абмеркавання чаго-н. (кніжн.).

П. падпісання дагавора.

2. звычайна мн. Асобны працэс лячэння (напр., ванна, кампрэс і пад.), загартоўвання, гігіены цела.

Хадзіць у паліклініку на працэдуры.

Водныя працэдуры.

|| прым. працэду́рны, -ая, -ае.

П. кабінет.

прыжы́цца, -ыву́ся, -ыве́шся, -ыве́цца; -ывёмся, -ывяце́ся, -ыву́цца; -ы́ўся, -ыла́ся, -ло́ся; зак.

1. Прыстасавацца да дадзеных умоў (бытавых, кліматычных і пад.).

П. на новым месцы.

2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Прырасці, зрасціся з чым-н.

Прышчэпак добра прыжыўся.

|| незак. прыжыва́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.

пры́ступ, -у, мн. -ы, -аў, м.

1. гл. прыступіць.

2. Атака, штурм.

Ісці на п.

Прыступам захапіць горад.

3. Вострае праяўленне адзнак хваробы, страху і пад.

П. кашлю. П. рэўнасці.

Сардэчны п.

◊

Ані прыступу да каго (разм.) — не магчы падысці, звярнуцца да каго-н.

пу́та, -а, М пу́це, мн. -ы, пут, н.

1. Вяроўка, якой перавязваюць пярэднія ногі каню ў час пасьбы.

2. мн. Вяроўкі, рамяні і пад., якімі звязваюць рукі і ногі для пазбаўлення свабоды рухаў (уст.).

3. мн., перан. Тое, што пазбаўляе волі, прыгнятае.

Путы рабства.

журна́л, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. Кніга або сшытак для перыядычнага запісу падзей, здарэнняў і пад.

2. Школьная кніга для рэгістрацыі прысутнасці, уліку паспяховасці вучняў і запісу пройдзенага за дзень матэрыялу па адпаведных прадметах праграмы.

Класны ж.

|| прым. журна́льны, -ая, -ае.

Ж. запіс.

запрэ́жка, -і, ДМ -жцы, мн. -і, -жак, ж.

1. Некалькі коней, сабак, аленяў і пад., запрэжаных у адну вупраж.

З. сабак.

У адной запрэжцы (таксама перан.: у пастаянных і цесных рабочых адносінах; разм.).

2. Вупраж, збруя.

◊

Хадзіць у запрэжцы — рабіць адну пэўную работу.

зачыта́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; -а́ны; зак., што.

1. Прачытаць уголас для ўсеагульнага апавяшчэння.

З. пастанову.

2. Прывесці ў неахайны выгляд працяглым або нядбайным карыстаннем (пра кнігу, газету і пад.; разм.).

3. Узяўшы для чытання, не вярнуць (разм.).

З. кнігу.

|| незак. зачы́тваць, -аю, -аеш, -ае.

здабы́так, -тку, мн. -ткі, -ткаў, м.

1. Маёмасць, уласнасць; тое, што непадзельна стала чыім-н. набыткам.

Сялянскія здабыткі.

Творчасць Янкі Купалы стала здабыткам сусветнай культуры.

2. Дасягненні ў развіцці чаго-н.

Мастацкія здабыткі.

3. Здабытая рэч, прадмет і пад.

Паляўнічы з.

4. Вынік множання.

значо́к, -чка́, мн. -чкі́, -чко́ў, м.

1. Пласцінка, кружок і пад. з якім-н. адбіткам, які носіцца на грудзях як упрыгожанне, памятны знак ці знак прыналежнасці да якой-н. арганізацыі.

Памятны з.

Універсітэцкі з.

2. Умоўная паметка на чым-н.

Паставіць значкі на палях кнігі.

памутне́лы, -ая, -ае.

1. Які стаў мутным, непразрыстым.

Памутнелыя шыбы.

2. Які прыняў неасэнсаваны выраз (пра вочы, погляд).

Глядзець памутнелымі вачамі.

3. перан. Які страціў яснасць, зацямніўся (пра думкі, розум і пад.).

Памутнелая свядомасць.

4. Які страціў выразнасць абрысаў.

Памутнелыя далі.

|| наз. памутне́ласць, -і, ж.