Verbum

карале́ва, -ы, мн. -ы, -ле́ў, ж.

1. гл. кароль.

2. Жонка караля (у 1 знач.).

3. У шахматах: тое, што і ферзь (разм.).

4. перан., чаго. Пра жанчыну, якая вылучаецца як лепшая сярод іншых.

К. прыгажосці.

К. балю.

нацерабі́ць, -цераблю́, -цярэ́біш, -цярэ́біць; -цярэ́блены; зак., чаго.

1. Цярэбячы, нассякаць.

Н. галля.

2. Ачысціць ад лісця, карэння якую-н. колькасць чаго-н. (пераважна пра агародніну).

Н. буракоў.

3. Нарваць якую-н. колькасць ільну.

|| незак. нацярэ́бліваць, -аю, -аеш, -ае.

нудлі́вы, -ая, -ае.

1. Поўны нуды (у 1 знач.), тужлівага настрою.

Н. стан.

2. Які наганяе нуду (у 1 і 3 знач.), сум.

Н. шум дажджу.

3. Які трывожыць бесперастанку (пра боль і інш.).

|| наз. нудлі́васць, -і, ж.

паве́даміць, -млю, -міш, -міць; -млены; зак., каму, што, аб кім-чым, пра каго-што і са злуч. «што».

Давесці да ведама.

П. аб здарэнні на рэактары.

П. апошнія звесткі.

|| незак. паведамля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.

|| наз. паведамле́нне, -я, н.

маты́ль, -я́, мн. -і́, -ёў, м.

1. Тое, што і матылёк.

2. Лічынка камара, якая служыць прынадай пры лоўлі ры́бы, а таксама кормам для акварыумных рыб.

◊

Матылі ў вачах (разм.) — пра мігценне перад вачамі, калі становіцца млосна, дрэнна.

муці́цца, 1 і 2 ас. звычайна не ўжыв., му́ціцца; незак.

Рабіцца мутным (пра вадкасць).

Вада ў ручаі муціцца.

|| зак. замуці́цца, 1 і 2 ас. звычайна не ўжыв., -му́ціцца і памуці́цца, 1 і 2 ас. звычайна не ўжыв., -му́ціцца.

набрыня́ць, 1 і 2 ас. не ўжыв., -ня́е; зак.

1. Павялічыцца ў аб’ёме, набраўшыся вадкасці, вільгаці.

Дзверы набрынялі.

Зямля набрыняла.

2. Быць гатовым распусціцца (пра пупышкі на дрэвах).

Пупышкі на вярбе ўжо набрынялі.

3. Апухнуць, ацячы.

Ногі набрынялі.

наста́ць, -та́ну, -та́неш, -та́не; зак.

1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Пра час, стан: пачацца, надысці.

Настаў час касьбы.

2. Прыстаць да каго-н. з патрабаваннямі, просьбамі і пад. (разм.).

Так настаў, што я адмовіць не мог.

зако́нчаны¹, -ая, -ае.

1. Які мае неабходную паўнату, цэласнасць.

Закончаная думка.

З. сказ.

2. Які дасягнуў дасканаласці ў якой-н. справе, мастацтве, цалкам сфарміраваны (кніжн.).

З. майстар.

З. мастак.

3. Пра чалавека як носьбіта адмоўных якасцей.

З. нягоднік.

запарушы́ць, -ушу́, -у́шыш, -у́шыць; -у́шаны; зак., што.

1. Забрудзіць, пашкодзіць чым-н., што трапіла ў сярэдзіну.

З. вушы.

2. Прысыпаць, зацерушыць.

Снег запарушыў зямлю.

◊

Вока не запарушыць каму (разм.) — пра ціхага, бяскрыўднага чалавека.

|| незак. запару́шваць, -аю, -аеш, -ае.